Polskie filmy science-fiction – TOP10 kultowych tytułów i tych, których nie znacie

17 sierpnia 2023 14 minut czytania

Filmy science-fiction w pierwszej kolejności kojarzą się z ogromnymi Hollywoodzkimi produkcjami. Niemniej Polacy również zapisali całkiem sporą kartę w świecie fantastyki naukowej. W końcu chyba każdy z nas kojarzy takie tytuły jak Seksmisja czy Pan Kleks w kosmosie. Okazuje się jednak, że oba te filmy to jedynie kropla w morzu polskich filmów science-fiction.

Polskie filmy science-fiction – spis treści

Polacy nie gęsi i swoje filmy science-fiction też mają

Sprawdź cenę odtwarzacza multimedialnego Xiaomi Mi TV Stick

Seria Gwiezdne Wojny, Interstellar, Apollo 13 czy Łowca Androidów – światowej sławy filmy science-fiction można wymieniać z ogromną łatwością. Niemniej, co z polskimi produkcjami obracającymi się w klimatach fantastyki naukowej? Cóż, pewnie większość z nas wymieniłaby takie tytuły jak Seksmisja, Milcząca gwiazda lub ewentualnie Pan Kleks w kosmosie. Niemniej grono takich produkcji jest znacznie szersze i dziś postaram się przytoczyć kilka z najważniejszych polskich filmów science-fiction.

Oczywiście większość z nich była tworzona jeszcze w czasach głębokiego PRL-u, więc siłą rzeczy nie możemy wymagać od nich zjawiskowych scen akcji lub efektów specjalnych. Jednakże pomimo licznych mankamentów polskie produkcje science-fiction po prostu mają w sobie to „coś”, a ograniczenia finansowe i technologiczne obchodzą, wykorzystując humor, dobry scenariusz oraz świetną grę aktorską.

Seksmisja

Wykazałbym się ogromną dozą niekompetencji, gdybym rozpoczął zestawienie najlepszych polskich filmów science-fiction od innej produkcji niż Seksmisja. Dzieło autorstwa Juliusza Machulskiego jak większość naszych rodzimych komedii z lat 80. i 90. ubiegłego wieku charakteryzuje się niesłychaną uniwersalnością oraz ponadczasowością. W końcu pomimo czterdziestu lat na karku większość tekstów, które pada w omawianym właśnie filmie, wciąż pozostaje żywa i aktualna.

Naturalnie na status Seksmisji wpływają także kostiumy, scenografia oraz efekty, które wcale nie wypadają tak blado nawet w porównaniu z Hollywoodzkimi produkcjami science-fiction z tego okresu. Nie zapominajmy również o świetnej obsadzie aktorskiej, na której czele stanęli Jerzy Stuhr oraz Olgierd Łukaszewicz. Cóż, Seksmisja to bezapelacyjnie dzieło wybitne, które powinien znać każdy fanatyk polskiej sztuki filmowej.

Seksmisję obejrzysz na 35mm

9 sierpnia 1991 roku telewizja transmituje epokowy eksperyment: dwóch śmiałków — Maks i Albert, zostaje poddanych hibernacji. Podczas ich snu wybucha wojna nuklearna. Uczestnicy eksperymentu budzą się w 2044 roku. Od opiekującej się nimi doktor Lamii dowiadują się, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat geny męskie zostały całkowicie zniszczone promieniowaniem, a oni są prawdopodobnie jedynymi osobnikami płci męskiej, którzy przetrwali kataklizm. Niezwykła społeczność kobiet, w jakiej znaleźli się bohaterowie, egzystuje w całkowicie sztucznych warunkach, głęboko pod powierzchnią ziemi. Władzę dyktatorską pełni tu Jej Ekscelencja, która darzy męskich osobników szczególnym zainteresowaniem. Maks i Albert znajdują się pod stałą obserwacją i ścisłą kontrolą. Takie życie na dłuższą metę wydaje im się jednak niemożliwe. Zdesperowani postanawiają więc uciec.
Opis filmu

Pan Kleks w kosmosie

Innym niepodważalnym klasykiem jest oczywiście Pan Kleks w kosmosie, czyli trzecia część serii opartej o twórczość Jana Brzechwy. W przypadku tej produkcji możemy mówić o prawdziwy miszmaszu gatunkowym, ponieważ poza science-fiction omawiany właśnie tytuł śmiało może kandydować do miana filmu fantasy, przygodowego, muzycznego oraz przede wszystkim familijnego.

Naturalnie w tytułowego Pana Kleksa wciela się jedyny w swoim rodzaju Piotr Fronczewski, który do dziś wielu osobom momentalnie kojarzy się właśnie z legendarnym uczniem doktora Paj-Chi-Wo. Być może wizualnie Pan Kleks w kosmosie pozostawia wiele do życzenia, jednak należy pamiętać, że jest to koprodukcja polsko-czechosłowacka z 1988 roku. Takie połączenie mówi samo przez siebie…

Pana Kleksa w kosmosie obejrzysz na Ninateka

Pan Kleks po zmianie mentalności dzieci opuszcza świat cywilizowany i ukrywa się w ostatnim rezerwacie przyrody. Wkrótce odwiedzają go uczniowie szkoły im. Stanisława Lema, których koleżanka Agnieszka została porwana. Pan Kleks domyśla się, że uprowadzenie przy użyciu zaawansowanej technologii mógł dokonać tylko jego dawny rywal, Wielki Elektronik. Rzeczywiście, były imperator po ucieczce z Wyspy Wynalazców osiadł na planecie Mango. Tam spędził wiele lat na realizacji swego nowego wynalazku — urządzenia do przenoszenia materii, czyli fantomizacji. Od pozostającego na ziemi pułkownika Alojzego Bąbla (Zbigniew Buczkowski), obecnie dyrektora Bajkowego Biura Podróży, dowiaduje się, że Pan Kleks razem z przyjaciółmi wyruszył na Mango. Planuje uwięzić swego odwiecznego wroga w specjalnie stworzonym komputerowym labiryncie. Wkrótce okazuje się, że w całej historii chodzi o tajemniczy dar kosmitów dla Ziemian, mogący zaważyć o losach wszechświata…
Opis filmu

Idealny Smart TV do streamingu – sprawdź cenę Samsung QE65

Photon

Czy Polacy są w stanie stworzyć wciągający film dokumentalno-fabularny o tworzeniu się materii? Oczywiście, że tak, a dobitnym tego przykładem jest Photon z 2017 roku. W zasadzie dosyć ciężko scharakteryzować ten tytuł, jednak dla osób niezdecydowanych warto wspomnieć, że główną rolę w tym dramacie odgrywa Andrzej Chyra, czyli dwukrotny zdobywca Polskiej Nagrody Filmowej Orzeł.

Co ciekawe wielu widzów traktuje Photon jako obszerną lekcję fizyki, biologii, chemii oraz historii. W związku z tym, jeśli odczuwacie pewne braki w tych dziedzinach, być może warto poświęcić niespełna dwie godziny, aby bliżej zapoznać się z produkcją Normana Leto znanego również jako Łukasz Banach.

Photon obejrzysz na Chili

Od Wielkiego Wybuchu do rewolucji kwantowej, od początku czasu do narodzenia się planet i ewolucji biologicznego życia – i dalej w kierunku nieznanej przyszłości. Fascynujące zobrazowania największych pytań stojących przed nauką stanowią zarówno prowokującą do myślenia, dwugodzinną lekcję fizyki, jak i pomost między abstraktem, badaniem naukowym oraz komunikacją wyników. Animowane wzory cząsteczek, fal i zjawisk, które są zarówno za małe, jak i za duże, by je obserwować gołym okiem, ujawniają swoje sekrety w zrozumiałym dla nas języku wizualnym.
Opis filmu

Smart TV od LG – sprawdź cenę LG 43NANO

Hydrozagadka

Avengersi to małe piwo przy polskim superbohaterze Asie. W naszego rodzimego Supermana, Batmana i Spider-Manaa w jednym wcielił Józef Nowak w ramach Hydrozagadki. Film Andrzeja Kondratiuka to klasyczna polska komedia, która przeplata się z motywami kryminalnymi oraz superbohaterskimi, a więc również tymi fantastyczno naukowymi. W związku z tym, jeśli jesteście fanami polskiego kina sprzed pięćdziesięciu lat — ta pozycja jest zdecydowanie dla was.

Fabularnie Hydrozagadka skupia się na rozwikłaniu tajemnicy znikającej wody w Warszawie. W tym miejscu do akcji włącza się superbohater As, który musi zmierzyć się nie tylko z potężną zagwozdką, ale również złoczyńcą Doktorem Plamą. Cóż, taki opis sam w sobie zachęca do spędzenia przed telewizorem 70 minut, ponieważ właśnie tyle trwa omawiany właśnie film.

Hydrozagadkę obejrzysz na TVP VOD

Tytułową zagadką jest niewytłumaczalne znikanie wody w Warszawie podczas największych upałów. Nad jej rozwiązaniem biedzi się naukowiec, profesor Milczarek. Pomaga mu nieustraszony detektyw As, który podejmuje nierówną walkę z tajemniczym, demonicznym przeciwnikiem, sprawcą całej wodnej afery. Trop prowadzi najpierw do ciemnego typa zwanego Plamą, a potem do egzotycznego maharadży.
Opis filmu

Milcząca gwiazda

Na naszej osi czasu cofamy się jeszcze głębiej, ponieważ aż do roku 1960. Wówczas swój debiut zaliczyła Milcząca gwiazda — koprodukcja Polaków oraz obywateli NRD. Jakby tego było mało, całość została oparta o twórczość Stanisława Lema. Dokładniej mówiąc, chodzi tu powieść fantastycznonaukową Astronauci z 1951 roku. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że blisko 65-letnia produkcja odnotowała swoją premierę również w amerykańskich kinach!

W związku z tym dosyć łatwo zrozumieć, że mówimy o naprawdę dużej produkcji. Co więcej, w skali polskich filmów science-fiction Milcząca gwiazda śmiało może ubiegać się o miano „międzynarodowego hitu”. Oczywiście duża w tym zasługa wsparcia finansowego, technicznego i artystycznego ze strony NRD, jednak nie umniejszajmy Polakom, którzy również pracowali przy tym filmie.

Milczącą gwiazdę obejrzysz na FlixClassic

Historia wyprawy na Wenus w celu porozumienia się z jej mieszkańcami i uniemożliwienia ich inwazji na Ziemię. Z Ziemi wyrusza na Wenus pierwsza międzynarodowa wyprawa. Statek kosmiczny pokonuje mgławice meteorów i ląduje na planecie pełnej niebezpieczeństw i tajemnic…
Opis filmu

Big Bang

Dziwnym trafem polskie filmy science-fiction często i gęsto przeplatają się z komediami. Nie inaczej jest w przypadku Big Bang z 1986 roku. Za scenariusz i reżyserię tej produkcji odpowiada wspomniany już dzisiaj Andrzej Kondratiuk, który wyrasta nam na jedną z najważniejszych postaci w historii naszej rodzimej sceny fantastycznonaukowej. W tym miejscu warto również zaznaczyć, że w Big Bang jedna z ról przypadła samemu Januszowi Gajosowi.

Z kolei fabuła skupia się na lądowaniu UFO w jednej z mazowieckich wsi. Oczywiście w tym miejscu pojawia się również słynna polska gościnność oraz komedia pomyłek, która wspierana przez motywy science-fiction w rezultacie daje nam bardzo dobre kino. Jako jedną z cech charakterystycznych Big Bang widzowie wymieniają stos uniwersalnych cytatów, które pojawiają się w scenariuszu.

Big Bang obejrzysz na VOD.pl

Na Mazowszu w pewnej wsi wylądowało UFO. W jednej z chałup trwa narada dotycząca działań, jakie mieszkańcy powinni podjąć. Nie widać jednak śladu strachu lub wielkich emocji związanych z bądź co bądź niezwykłą sytuacją. Właściwie jest to okazja do wypicia i biesiady. Alkohol rozwiązuje języki i toczą się rozmowy Polaków.
Opis filmu

Przekładaniec

Co prawda Przekładaniec jest „tylko” filmem krótkometrażowym, jednak pod żadnym pozorem nie wolno odbierać mu zasług. Dzieło jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów wszech czasów — Andrzeja Wajdy podobnie jak Milcząca gwiazda jest inspirowane twórczością Stanisława Lema. W tym przypadku mowa o opowiadaniu zatytułowanym Czy pan istnieje Mr Johns? Zaznaczmy jednak, że nie chodzi tu tylko i wyłącznie o inspirację, ponieważ polski autor w pocie czoła pracował przy scenariuszu do Przekładańca.

Pomimo tego, że film trwa zaledwie 35 minut, nie można odmówić mu wciągającej fabuły oraz naprawdę imponującej produkcji. Przypomnijmy, że omawiana właśnie produkcja debiutowała w 1968 roku, czyli w czasach głębokiego PRL-u, kiedy to artyści mieli wyjątkowo utrudnioną pracę. Niemniej Przekładańca śmiało możemy zaliczyć do grona „udanych” projektów.

Przekładańca obejrzysz na TVP VOD

Akcja filmu rozgrywa się w roku 2000, kiedy to medycyna chlubi się już fantastycznymi sukcesami w transplantacji narządów ludzkich. Ryszard Fox, znany kierowca rajdowy, po serii wypadków na torze, często ratowany jest metodą przeszczepów. Nie ma już pewności, czy jest jeszcze tym, kim był na początku. W tej sytuacji nasuwa się wiele groteskowych, choć ważnych, moralnych i prawnych pytań…
Opis filmu

O bi, o ba: Koniec cywilizacji

Do naszego zestawienia powraca Jerzy Stuhr, jednak tym razem z filmem O bi, o ba: Koniec cywilizacji. Jednakże niech nie zmyli was ten tytuł — pomimo dosyć kiczowatej nazwy film z 1984 roku ma do przekazania całkiem ważną historię. W ciągu 85 minut fabuła porusza bowiem tematy wojny jądrowej, końca świata oraz biblijnej Arki Noego. Nie da się ukryć, że omawiana właśnie produkcja jest stosunkowo „ciężka w przyswojeniu”, jednak warto spróbować.

Tym bardziej że w obsadzie O bi, o ba: Koniec cywilizacji poza Jerzym Stuhrem znajdziemy takie nazwiska jak Krystyna Janda, Leon Niemczyk, Jan Nowicki, Marek Walczewski czy Ryszard Kotys. Za scenariusz i reżyserię filmu odpowiada natomiast Piotr Szulkin, którego możecie znać z pracy przy takich produkcjach jak Femina oraz Ubu Król.

O bi, o ba: Koniec cywilizacji obejrzysz na 35mm

Ubrana w kostium socjologicznej fantastyki refleksja nad PRL-em z okresu stanu wojennego. Ocalałe z wojny atomowej resztki społeczeństwa w murach betonowego schronu czekają na przybycie mitycznej Arki, która zabierze ich do lepszego świata. Szulkin niezwykle celnie portretuje stan społecznego rozkładu. Żyjący obietnicą ratunku mieszkańcy bunkra popadają w pogłębiające się szaleństwo. Na ich wierze żerują strażnicy – świadomi, że Arka jest tylko propagandowym wymysłem rządu chcącego utrzymać ludzi w ryzach. Zaprezentowana w „O-bi, o-ba” wizja świata pozbawionego nadziei na ratunek to zapis stanu umysłów wielu Polaków po wydarzeniach grudnia 1981.
Opis filmu

Sprawdź cenę przystawki Chromecast HD

Człowiek z magicznym pudełkiem

Jedną z najnowszych polskich produkcji science-fiction jest Człowiek z magicznym pudełkiem. To romansidło utrzymane w klimatach fantastyczno naukowych to przede wszystkim świeże podejście twórców do motywów nauki oraz technologii przyszłości. Za scenariusz i reżyserię tego intrygującego dzieła odpowiada natomiast Bodo Kox.

Z kolei w obsadzie aktorskiej znalazło się miejsce dla takich nazwisk jak Olga Bołądź, Piotr Polak, Sebastian Stankiewicz, Bartłomiej Firlet czy Arkadiusz Jakubik. Człowiek z magicznym pudełkiem zdecydowanie może zachwycić widzów spragnionych nieco nowszych polskich produkcji science-fiction.

Człowieka z magicznym pudełkiem obejrzysz na Playerze

Warszawa, rok 2030. Wydawać by się mogło, że dla Adama lepsze jutro było… wczoraj. Dotknięty zanikiem pamięci bohater musi zacząć wszystko od nowa. Przeprowadza się i rozpoczyna pracę w potężnej korporacji. Poznaje w niej atrakcyjną Gorię, którą jest totalnie oczarowany. Początkowo dziewczyna opiera się jego zalotom, uparcie twierdząc, że nie jest w jej typie. Gdy jednak romans nabiera rumieńców, chłopak dokonuje niebywałego odkrycia. W swoim nowym mieszkaniu znajduje stare radio, które nadaje audycje z lat 50. Okazuje się, że odbiornik emituje również fale umożliwiające teleportację. Podczas jednej z podróży Adam „utyka” w 1952 roku. Zaniepokojona nieobecnością ukochanego Goria podejmuje się fascynującej, ale i niebezpiecznej misji sprowadzenia go z powrotem.
Opis filmu

Czarne słońca

Na sam koniec mroczna strona polskiego science-fiction, czyli Czarne słońca. Film wyreżyserowany przez Jerzego Zalewskiego opowiada przygnębiającą historię, w której regularnie przewijają się motywy fantastyki naukowej. Co więcej, sam tytuł odnosi się do słynnego symbolu używanego między innymi przez środowiska neonazistowskie.

Skupiając się już na nieco „weselszych” aspektach Czarnych słońc warto wspomnieć o obsadzie aktorskiej. Znaleźli się w niej bowiem tacy aktorzy oraz aktorki jak Tomasz Dedek, Ewa Dałkowska, Jan Frycz, Sławomir Orzechowski czy Cezary Pazura. Cóż, taki zbiór gwiazd dosyć jasno daje nam do zrozumienia, że omawiany właśnie tytuł to bardzo dobra pozycja dla wszystkich fanów polskiego science-fiction.

Czarnych słońc aktualnie nie obejrzysz w streamingu

Do komendanta policji zgłasza się mężczyzna, który okazuje się byłym więźniem zwolnionym na podstawie amnestii. Mężczyzna ów, Tadeusz Wilk za wszelką cenę pragnie wrócić do więzienia. Gdy spotyka się z odmową spełnienia swego pragnienia, świadomie łamie prawo – rani komendanta krzesłem – ale nie osiąga celu. Po wyjściu z komendy Wilk spotyka piosenkarkę z miejscowej restauracji i twierdzi, że ona jest jego matką.
Opis filmu

Filmy science-fiction – co jeszcze obejrzeć?

W powyższym rankingu przybliżyłem wam aż dziesięć polskich filmów science-fiction. Niemniej, jeśli wciąż czujecie pewien niedosyt lub najzwyczajniej w świecie chcielibyście poznać kolejne ciekawe tytuły, na które warto rzucić okiem, odsyłam was do naszych pozostałych tekstów o fantastyce naukowej. Poniżej znajdziecie linki do odpowiednich filmowych oraz serialowych zestawień.

Sprawdź cenę odtwarzacza multimedialnego Xiaomi Mi TV Stick

Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.

Ilustracja otwierająca: Film.org