Jeśli planujesz nagłośnić przestrzeń publiczną, potrzebujesz rozbudowanego i dobrze skomponowanego systemu. Sytuacja wygląda podobnie, gdy projektujesz nagłośnienie swojego salonu. Dźwięk powinien być wyraźny i docierać do każdego pożądanego miejsca. Sprawdź, jak właściwie zaprojektowana akustyka może wpłynąć na jakość dźwięku.
Planowaniem nagłośnienia najczęściej zajmuje się akustyk, ale jeśli wyposażysz się w odpowiednią wiedzę, nie powinno sprawić Ci to zbyt wielu problemów.
Akustyka – co to jest?
Akustyka zajmuje się badaniem fal dźwiękowych, ich powstawaniem oraz sposobem rozprzestrzeniania się. Kiedy projektujesz pomieszczenie, powinieneś pamiętać, że jeśli akustyka pomieszczenia będzie źle zaaranżowana, to nawet najlepsze systemy głośników mogą się nie sprawdzić. Na jakość dźwięku wpływa bardzo wiele czynników. Część z nich możesz w pełni kontrolować i tym samym poprawić wrażenia odsłuchowe.
Należy zwrócić uwagę nie tylko na dobranie odpowiedniego sprzętu audio i przestrzeń. Równie istotne są prawa fizyki, zgodnie z którymi rozchodzą się fale dźwiękowe oraz podstawy fizjologii słuchu. Stworzenie pomieszczenia, które pozwoli na uzyskanie dobrych efektów odsłuchowych może okazać się sporym wyzwaniem, zwłaszcza w warunkach domowych. Będzie to wymagać nie tylko dokładnych obliczeń, ale także ogromnego doświadczenia. W tej kwestii warto po prostu zaufać specjalistom.
Co wpływa na akustykę pomieszczeń?
Ze sprzętów muzycznych najczęściej korzysta się w pomieszczeniach, w których toczy się codzienna aktywność. Dźwięk nie powinien być przytłumiony ani też wpadać w zbyt wysokie tony. Jeśli jednak dochodziło do odwrotnej sytuacji, najczęściej winą obarczani byli producenci głośników. Zdaniem wielu audiofilów sukces aż w 80% jest zależny od akustyki pomieszczenia oraz odpowiedniego rozmieszczenia sprzętu.
W pokoju, który został nieprawidłowo wytłumiony, pojawia się wiele rezonansów pasożytniczych oraz duży czas pogłosu, co można nazwać złą akustyką. Dochodzi również do słabszego pochłaniania dźwięków, a zdolność ich lokalizacji w obrazie stereofonicznym bywa pogorszona. Fale akustyczne odbijają się od mebli, górnego oświetlenia, dywanów lub zasłon. Położenie kolumn, tkanin stołów czy też komód w pewnych stopniu wpływa na jakość brzmienia. Wystarczy zmienić ustawienie elementów, aby akustyka uległa znaczącej poprawie.
W jaki sposób ustawić meble i kolumny w pokoju odsłuchowym?
Akustyka w pomieszczeniu będzie prawidłowa, jeśli ustawisz meble we właściwy sposób. Do wyboru masz kilka wariantów:
Długi pokój w kształcie prostokąta
Należy zachować minimum 50 cm odległości od krótszych ścian, które warto również dodatkowo wytłumić. Przydatne mogą okazać się dyfuzory i piramidki lub pianki akustyczne. Po przeciwległej stronie sprzętu grającego możesz ustawić sofę lub fotel. Dobrą praktyką jest również rezygnacja z grubszych firan i zasłon. Dłuższe ściany powinny być symetrycznie zabudowane – pomocne będą drewniane panele akustyczne.
Pokój o wymiarach 3 x 4 lub 4 x 5
Pokoje o takich wymiarach najczęściej spotykane są w blokach mieszkalnych. Odbiór muzyki bywa utrudniony przez materiały tłumiące, ale także przez dywany. W tym przypadku można nieco poeksperymentować. Ustawienie mebli w takich miejscach jest dość ograniczone, dlatego też wprowadzenie kilku zmian w ustawieniach nie powinno Ci zająć zbyt wiele czasu.
Pokój w kształcie litery L
W pomieszczeniach tego typu trudno jest zadbać o dobrą akustykę. O jakości dźwięku decyduje wiele czynników, w tym także rozmiary wnęk oraz proporcje. Fotel lub sofę najlepiej ustawić tyłem do wnęki. Jeśli istnieje taka możliwość, warto odpowiednio ją wytłumić. Tutaj również można sobie pozwolić na eksperymenty z ustawieniem mebli.
Jak stworzyć dobrą akustykę w przestrzeni publicznej?
Stworzenie dobrej akustyki w przestrzeni publicznej to spore wyzwanie, ponieważ wymaga odpowiedniej wiedzy. Zanim podejmiesz konkretne działania, sprawdź, jak duże jest pomieszczenie docelowe oraz ile głośników i o jakiej mocy będziesz potrzebować. Na rynku znajdziesz wiele urządzeń, które pozwolą Ci stworzyć system nagłośnieniowy.
Nagłośnienie radiowęzłowe
Najczęściej jest ono stosowane w szkołach. Ten system sprawdzi się w miejscach, w których konieczne jest nagłośnienie większej liczby pomieszczeń. Może być dobrym rozwiązaniem w dużych przestrzeniach, wymagających większej ilości głośników. Podczas projektowania akustyki pod uwagę należy wziąć:
- liczbę pomieszczeń i ich powierzchnię;
- rodzaj głośników (sufitowe lub naścienne);
- akcesoria (m.in. mikrofon);
- dodatkowe funkcje;
- budżet.
Instalację nagłośnienia tego typu powinien przeprowadzić specjalista, czyli akustyk, który ma odpowiednie umiejętności i doświadczenie. Z nagłośnienia radiowęzłowego można korzystać w gabinetach lekarskich, salach fitness, restauracjach lub sklepach. Możesz umilić swoim klientom czas muzyką grającą w tle i wygodnie nadawać komunikaty. Większość nagłośnienie 100 V działa w systemie monofonicznym, ponieważ jest on prostszy niż stereofoniczny.
Nagłośnienie sufitowe
Ze względów estetycznych stosuje się je coraz częściej, ponieważ umożliwia ukrycie kabli i głośników w suficie. Jeśli zdecydujesz się na to rozwiązanie, będziesz potrzebować nie tylko głośników, ale także wzmacniacza, przewodów audio oraz ściennych regulatorów głośności do wygodnego zarządzania sprzętem. Ten rodzaj nagłośnienia najlepiej wykorzystywać w przestrzeniach, w których muzyka stanowi tylko tło.
Rozplanowanie tego systemu może wymagać pomocy akustyka. Na rynku znajdziesz kilka głośników sufitowych, które są montowane wewnątrz konstrukcji sufitu podwieszanego lub podwieszane na specjalnym uchwycie sufitowym. Wyróżnia się również głośniki jednodrożne i dwudrożne. Jeśli zdecydujesz się na konkretny model wzmacniacza, upewnij się, czy został wyposażony w port USB, tuner FM oraz czytnik kart SD – wówczas zarządzanie sprzętem stanie się łatwiejsze.
Tradycyjne kolumny głośnikowe
Rozstawienie kolumn podłogowych i podstawkowych może okazać się dość problematyczne i niewygodne. Kwestię tę można jednak bardzo łatwo rozwiązać, stosując kolumny, które wiesza się na ścianie. Jeśli decydujesz się na takie rozwiązanie, powinieneś pamiętać o dobraniu odpowiedniego wzmacniacza oraz narzędzi, które pozwolą Ci na sterowanie urządzeniem na odległość.
Warto wybrać sprzęt tej samej linii, ponieważ wszystkie elementy systemu będą ze sobą kompatybilne. Nagłośnienie tego typu jest łatwiejsze w montażu niż sufitowe, ponieważ nie wymaga kucia ścian ani montowania specjalnych uchwytów.
Jak walczyć z pogłosem?
Jednym z najczęstszych problemów podczas planowania akustyki jest pogłos. Przyczyną jego powstawania jest architektura pomieszczenia lub nieprawidłowe rozmieszczenie głośników. W pierwszym przypadku nie można zbyt wiele zrobić. Drugą przyczynę można łatwo wyeliminować, stosując się do kilku zasad. W przestrzeniach o różnym układzie i kształcie ścian należy zastosować większą liczbę głośników o mniejszej mocy. Dobrym rozwiązaniem są również głośniki sufitowe, które skierują dźwięk do trudnodostępnych miejsc. Głośniki należy ustawić w taki sposób, aby dźwięk nie odbijał się od innej ściany.
Akustyka pomieszczeń – jak ją poprawić?
Odpowiednią akustykę pomieszczeń uzyskasz, korzystając z kilku sposobów. W pokoju nie powinno znajdować się zbyt wiele mebli. Jeżeli jednak nie ma takie możliwości, dobrym rozwiązaniem będzie zintegrowany sprzęt klasy premium. Istotny jest również ustawienie kolumn. Nie należy umieszczać ich pomiędzy meblami. Powinny znajdować się w identycznej odległości od ścian. Niestety każda nierówność powierzchni i brak symetrii będą mieć wpływ na jakość brzmienia.
Optymalna odległość od ściany bocznej wynosi od 60 do 70 cm, a od tylnej od 20 do 30 cm. Jeżeli są umieszczone zbyt blisko, poziom niskich częstotliwości wzrasta, tym samym pogarszając jakość dźwięku. Warto jednak pamiętać, że akustyka zależy od materiału wykonania ścian. W inny sposób dźwięk odbija się od pustaków piankowych, płyt gipsowych i wapiennych czy też drewnianej boazerii.
Kolumny należy ustawić w szerokości wynoszącej od 2 do 3 cm. Jeśli umieścisz je w zbyt dużej odległości od siebie, naturalność dźwięku zostanie zaburzona i utraci on spójność. Możesz także zastosować ustroje akustyczne, czyli pochłaniacze lub rozpraszacze fal akustycznych. Zaliczają się do nich panele dźwiękochłonne, półwalce akustyczne i piramidki. Zwróć uwagę na rozmiar i krzywizny pomieszczenia. Fale będą rozchodziły się we właściwy sposób, jeśli umieścisz kolumny w pokoju o zaokrąglonych narożach, nierównoległych lub złamanych ścianach o proporcjach 1:1, 14:1,39 lub 1:1,28 albo 1:1, 60:2,33 (1 jest wysokością). W innych przypadkach pojawia się zjawisko fal stojących, które kumulują się w ostrych narożnikach pomieszczenia. W uproszczeniu wygląda to, jak zbiór nieregularnych gór i dolin w zakresie niskich częstotliwości. Wówczas dźwięk „dudni” w niskim zakresie tonów.
Kolumny należy umieścić na stabilnym podłożu, ponieważ pozwoli to na uzyskanie wysokiej jakości basów. Podstawki pod takie urządzenia powinny być odpowiednio dociążone i wykonane z solidnych materiałów. Kolumny wolnostojące może dociążyć, używając piasku lub śrutu ołowianego. Na rynku znajdziesz również komory, stożki i kolce, zapobiegające bezpośredniemu kontaktowi z podłożem.
Do kluczowych aspektów zalicza się także odpowiedni kąt dogięcia zestawu w kierunku miejsca odsłuchowego. Bezpośrednio wpływa ona na jakość ogniskowania źródeł dźwięku oraz głębie. W dużym stopniu zależy to również od konstrukcji głośników. Głośniki oraz słuchacz powinni tworzyć trójkąt równoboczny. Wówczas pokój będzie wypełniony dźwiękiem lepszej jakości.