Rynek muzyczny już wiele lat temu przejęły urządzenia cyfrowe, które umożliwiają tworzenie własnych list muzycznych. Jednak do łask powróciły płyty winylowe i teraz przeżywają swój renesans. Melomani poszerzają swoje muzyczne kolekcje. Jaki gramofon kupić, aby zapewnił najlepsze wrażenia?
Krótka historia gramofonu
Gramofon powstał w 1887 roku z inicjatywy niemieckiego wynalazcy Emila Berlinera. Urządzenie było bazowane na fonografie Thomasa Alva Edisona. Barliner wprowadził kilka przeróbek, m.in. napęd mechaniczny nakręcany korbką. W 1925 roku pojawiły się pierwsze gramofony elektryczne z funkcją regulacji prędkości obrotu talerza. Pierwsze płyty gramofonowe wprowadzono na rynek w 1901 roku.
Współczesny gramofon jest zbudowany z silnika, kabli sygnałowych, talerza ze szpindlem, igły oraz ramienia. Nośnik to obracająca się płyta z wyżłobionym spiralnym rowkiem, po którym przesuwana jest igła. Drgania igły we wkładce są przetwarzane na sygnał elektryczny.
Wielki powrót winyli
Eksperci rynku muzycznego nie są w stanie wskazać konkretnej przyczyny odrodzenia popularności płyt winylowych. Część z nich podkreśla, że jedną z nich może być unikalne brzmienie, inni twierdzą, że stoi za tym chęć kolekcjonowania płyt. Istnieje też grupa osób, która w ten właśnie sposób wspiera ulubionych artystów.
Choć fanów nośników muzycznych tego typu wciąż przybywa, to wiedza na temat tego, jaki wybrać gramofon nie jest tak powszechna, jak można by się było tego spodziewać. Warto poświęcić więcej uwagi tej kwestii i nie wydawać pieniędzy na sprzęt niskiej jakości.
Niestety w sklepach dostępnych jest wiele gramofonów, których jakość brzmienia nie zachwyca, a co za tym idzie, posiadanie płyt winylowych przestaje mieć sens. Gramofony, których koszt wynosi kilkaset złotych, nie zawsze są w stanie zaprezentować charakterystyczne brzmienie drzemiące w czarnych płytach. Jednakże zakup gramofonu za kilka tysięcy na sam początek również nie jest dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza jeśli nie masz jeszcze szerszej wiedzy o winylach.
Na co zwracać uwagę wybierając gramofon?
Podstawa gramofonu
To najważniejszy element gramofonu, ponieważ odpowiada za jakość dźwięku. Jego najważniejszą funkcją jest niwelowanie drgań, które mogą zniekształcać sygnał pochodzący z płyty. Dlatego najlepiej wybrać urządzenie, które jest wyposażone w ciężką i stabilną podstawę osadzoną na solidnej konstrukcji. Najlepiej, jeśli jest ona drewniana.
Niestety rozwiązanie tego typu nie zawsze jest opłacalne dla producentów. Ze względu na to powstał system zawieszenia sub-chassis. Został on umieszczony w środku obudowy, dlatego silnik gramofony jest osadzony dość sztywno. Zarówno ramię, jak i talerz można umieścić na sprężynach.
Sposób obsługi
Manualny – każdą czynność wykonujesz samodzielnie. Ręcznie podnosisz ramię i umieszczasz igłę na wybranym przez Ciebie fragmencie płyty;
Półautomatyczny – zasada jego działania jest prawie taka sama jak gramofonu manualnego. Jednak wyróżnia się on wbudowanym mechanizmem auto return, który uruchamia się na końcu odtwarzania płyty. Ramię się podnosi i ponownie przenosi na stopkę. Następnie ramię jest opuszczane i włącza się silnik, który wprawia ruch w płytę.
Automatyczny – Oprócz funkcji auto return dostępna jest także opcja automatycznego odtwarzania. Kiedy wciśniesz przycisk start, urządzenie samo rozpocznie pracę. Silnik zostanie uruchomiony, a ramię podniesione i przeniesione na początek płyty. W ostatecznej fazie ramię jest opuszczane, a silnik wprawia winyl w ruch.
Igła
Szlif sferyczny – konstrukcją przypomina kulkową końcówkę długopisu. Można z niego korzystać do odtwarzania słabo nagranych winyli. Stosuje się go w tańszych modelach gramofonów;
Szlif eliptyczny – jest bardziej zaawansowanych, przez co zapewnia wyższą jakość dźwięku. Igła ma końcówkę o bardziej pociągłym kształcie, zatem kontakt z płytą jest lepszy;
Szlif liniowy – końcówka igły jest zaostrzona. Dzięki temu zyskujesz lepsze odtwarzanie dźwięku o wysokich częstotliwościach.
Typ wkładki gramofonowej
Elektromagnetyczna (MM) –jest to najbardziej powszechny rodzaj przetwornika. Jest dopasowana do większości wejść gramofonowych. Najczęściej są one większe, dlatego wytwarzają napięcie od 2,5 do 7,5 mV.
Magnetoelektryczna (MC) – uważa się je za lepsze od elektromagnetycznych. Cechują się niskim napięciem wejściowym, którego zakres wynosi od 0,1 do 0,2 mV, mniejszą masą i szybszym czasem reakcji.
Rodzaj napędu
Paskowy – jest wykorzystywany zarówno w tańszych, jak i droższych modelach gramofonów. Charakteryzuje się prostą budową – wolnoobrotowym silnikiem z krążkiem. Pasek, który jest w nim zawarty łączy krążek silnika z obręczą dolnej części talerza. Największa zaleta tego napędu to cicha praca oraz ograniczona liczba drgań, które są przekazywane przez silnik na talerz. Gumowy pasek należy systematycznie wymieniać, ponieważ po pewnym czasie się zużywa.
Bezpośredni – to jeden z najbardziej zaawansowanych napędów. Silnik, który jest sterowany elektronicznie, został umieszczony pod talerzem. Jego zadaniem jest wprowadzanie w ruch osi z talerzem. Ze względu na to, że został pozbawiony kółek i pasków, uchodzi za niezawodny. Jego atutami są niska awaryjność i precyzyjne obroty talerza. Wadą mogą być gramofony wykonane z materiałów niskiej jakości.
Jak wybrać gramofon?
Jeśli zastanawiasz się jaki gramofon kupić na początek, sprawdź kilka naszych propozycji.
Audio-Technica LP5X
Gramofon ten został wyposażony w napęd bezpośredni oraz przedwzmacniacz, który konwertuje sygnał z wkładki na sygnał liniowy. Aluminiowy talerz został pokryty mocną, antypoślizgową gumową matę. Do urządzenia dołączono zestaw przewodów, dlatego nie ma konieczności dokonywania dodatkowych zakupów.
W gramofonie znajduje się wyjście USB, które umożliwia zgrywanie nagrań z winyli do plików cyfrowych. Przedwzmacniacz działa z wkładkami z ruchomym magnesem, jak i ruchomą cewką. Sam fakt, że ten moduł jest obecny w sprzęcie, sprawia, że nie musisz używać dodatkowego modułu. Jest to szczególnie istotne, jeśli chcesz podłączyć sprzęt do kolumn aktywnych.
Na uwagę zasługuje również napęd bezpośredni. Silnik znajduje się pod talerzem, dlatego możliwe jest szybkie osiągnięcie wybranych przez użytkownika obrotów na minutę. Jeśli moment obrotowy napędu jest wyższy, talerz jest mniej podatny na działanie sił zewnętrznych, takich jak np. nacisk igły na płytę.
Onkyo CP-1050
Gramofon wyposażono w elektroniczny hamulec oraz napęd bezpośredni. Możesz odtwarzać muzykę z prędkością 33⅓ i 45 obrotów na minutę, zatem możliwy jest odsłuch płyt długogrających oraz EP. W urządzeniu znajdują się również regulowane gumowe nóżki antywibracyjne oraz wkładka elektromagnetyczna.
Sprzęt został wyposażony w akrylową płytę górną oraz pozłacane wyjście RCA. Solidny, aluminiowy talerz o średnicy 305 mm zabezpieczy brzmienie przed drganiami.
Marantz TT5005
W tym sprzęcie zamontowano napęd paskowy oraz sterowanie automatyczne. Dostępne są dwie prędkości obrotów płyty – 33⅓ i 45 obrotów na minutę. Gramofon został również wyposażony we wkładkę elektromagnetyczną, a także odlewany talerz z aluminium. Możesz bez problemu podłączyć urządzenie do wzmacniacza lub amplitunera dzięki wbudowanemu przedwzmacniaczowi.
Jakie kolumny do gramofonu wybrać?
Wiesz już, na co zwracać uwagę wybierając gramofon. Pamiętaj jednak, że potrzebujesz do niego odpowiednich głośników. Możesz śmiało skorzystać z soundbara lub przenośnych głośników. Jeśli jednak zależy Ci na dźwięku najwyższej jakości, warto zastanowić się nad lepszym sprzętem.
Głośniki aktywne stanowią połączenie kolumn oraz wzmacniacza. Jeśli z nich skorzystasz, zaoszczędzisz sporo miejsca i ograniczysz ilość przewodów. Wystarczy, że podłączysz gramofon do aktywnych kolumn i już możesz cieszyć się dobrym brzemieniem.
Ciekawą propozycją jest zestaw kolumn Audio Pro A26. Cechuje je proste i eleganckie wzornictwo. Obsługują Bluetooth aptX, Wi-Fi, HDMI-ARC (wyłącznie PCM) oraz sygnał analogowy. W lewej kolumnie znajdują się złącza aux, RCA, wyjście na opcjonalny subwoofer, optyczne, HDMI. Sprzętem możesz wygodnie sterować, korzystając z pilota. Kolumny zostały dostosowane do powieszenia na ścianie. Warto również wspomnieć, że istnieje opcja sterowania głośnikami za pomocą aplikacji. Wówczas możliwe jest przekazywanie sygnału z aplikacji streamingowych.
W połączeniu z gramofonem kolumny prezentują wszelkie subtelne brzmienia ukryte w wokalu, muzyce jazzowej czy przesterowanych gitarach w utworach rockowych. Dźwięk wypełni pomieszczenie o powierzchni 30 m kwadratowych.