Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wizualizacja Fot NASA GSFC CIL Adriana Manrique Gutierrez

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba — kompendium wiedzy o najważniejszym teleskopie w historii

19 minut czytania
Komentarze

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (w skrócie JWST, ang. James Webb Space Telescope) to najbardziej zaawansowany technologicznie teleskop, który został stworzony przez NASA we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną oraz Kanadyjską Agencją Kosmiczną. Teleskop został zaprojektowany tak, by pomóc ludzkości w odkryciu nieznanych dotąd tajemnic wszechświata — i pchnąć jej rozwój jeszcze bardziej do przodu. Dzięki swojej wyjątkowej konstrukcji oraz możliwości obserwacji w zakresie podczerwieni, Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ma szansę, by dokonać przełomowych odkryć i zmienić nasze postrzeganie kosmosu, co już zresztą się dzieje. I to nie tylko poprzez wykonywane, spektakularne zdjęcia! Oto wszystko, co trzeba o nim wiedzieć.

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba – najważniejsze informacje

Teleskop Webba — na czym polega jego misja?

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ilustracja Fot. Adriana Manrique Gutierrez NASA AnimatorKosmiczny Teleskop Jamesa Webba ilustracja Fot. Adriana Manrique Gutierrez NASA Animator
Fot. Adriana Manrique Gutierrez NASA

Misja Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba w dużym uproszczeniu polega przede wszystkim na badaniu najbardziej odległych i tajemniczych zjawisk we Wszechświecie. Misję Teleskopu Webba można podzielić na kilka najważniejszych segmentów, a każdy z nich może przynieść ludzkości dużo dobrego. Aby lepiej zrozumieć, co konkretnie mamy do „zyskania” dzięki tej misji — przyjrzyjmy się poniższym punktom.

  • Badanie początków Wszechświata: Teleskop ma za zadanie zbadać pierwsze galaktyki, które powstały krótko po Wielkim Wybuchu. Obserwacje wykonane za jego pomocą pozwolą naukowcom zrozumieć, jak te galaktyki oddziaływały ze sobą i ewoluowały w czasie.
  • Badanie procesu powstawania gwiazd i planet: Teleskop Webba będzie badał procesy zachodzące w molekularnych chmurach, gdzie powstają gwiazdy i układy planetarne. Dzięki swoim możliwościom pozwoli na poznanie etapów formowania się młodych gwiazd oraz procesów prowadzących do powstawania planet.
  • Charakterystyka egzoplanet: Teleskop będzie mógł badać atmosfery egzoplanet, czyli planet znajdujących się poza naszym Układem Słonecznym. Te badania pomogą zrozumieć skład chemiczny atmosfer, temperaturę oraz warunki panujące na powierzchni egzoplanet.
  • Badanie kosmicznego pyłu: Teleskop Webb pozwoli na dokładniejsze zrozumienie kosmicznego pyłu oraz jego wpływu na powstawanie gwiazd, planet oraz na procesy ewolucyjne we Wszechświecie.

Nie ulega żadnej wątpliwości, że Teleskop Jamesa Webba ma ogromny potencjał naukowy, który może zmienić nasze rozumienie Wszechświata oraz przyczynić się do odkrycia nowych zjawisk kosmicznych. Część z nich, mimo że nieznana, jest już teraz przez naukowców „podejrzewana”… a część będzie dla nas z pewnością sporym zaskoczeniem.

Teleskop Webba — ile lat będzie trwała jego misja?

Misja Teleskopu Jamesa Webba została zaplanowana na co najmniej 10 lat, choć wstępnie ten czas miał być krótszy o połowę. Biorąc jednak pod uwagę to, jak długo działał Teleskop Hubble’a, Teleskop Webba może działać nawet 20 lat lub dłużej (i miejmy nadzieję, że tak właśnie będzie). Oczywiście pod warunkiem, że starczy mu paliwa oraz nie pojawią się nieprzewidziane okoliczności, które uniemożliwią mu dalszą pracę. Wiele z negatywnych scenariuszy zostało przez NASA przetestowanych, ale z uwagi na – nomen omen – podróż w nieznane teleskopu, może on natrafić na sytuacje oraz problemy, których nie byliśmy w stanie na Ziemi przewidzieć.

Gdzie został wysłany Teleskop Webba?

Gdzie jest Teleskop Webba obecnie? Urządzenie znajduje się w tzw. punkcie Lagrange’a L2, który nazywany jest także punktem libracyjnym. Innymi słowy, Teleskop Webba umieszczony został w punkcie równowagi grawitacyjnej między Ziemią a Słońcem, a więc w układzie dwóch ciał powiązanych grawitacją. Tam może pozostawać w spoczynku względem dwóch pozostałych (Słońce-Ziemia), gdzie siła grawitacyjna jest w równowadze i utrzymuje teleskop w odpowiednim położeniu. Dzięki temu teleskop może pozostać na swojej orbicie i wykonywać dalej pracę, a zużycie paliwa będzie na minimalnym poziomie. Idealna sytuacja, prawda?

Gdzie jest Teleskop Webba wizualizacja lotu Fot NASA Steve Sabia
Fot. NASA Steve Sabia

Umieszczenie JWST w punkcie libracyjnym pozwala na stabilne przeprowadzanie obserwacji bez zakłóceń ze strony Ziemi i Księżyca, co jest szczególnie ważne dla teleskopu podczerwonego, gdyż ogranicza wpływ ziemskiej atmosfery i promieniowania cieplnego. Po drugie, teleskop może prowadzić obserwacje przez dłuższy czas, ponieważ nie ma okresów, kiedy jest zasłonięty Słońcem czy Ziemią, co ma miejsce dla teleskopów umieszczonych na niskiej orbicie okołoziemskiej.

Czym różni się teleskop Webba od poprzednich teleskopów?

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba lustra Fot NASA MSFC David Higginbotham
Fot. NASA MSFC David Higginbotham

Nie ulega także wątpliwości, że Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba to prawdziwy cud techniki — nie tylko tej współczesnej, ale i tej, z którą będziemy mieli do czynienia w najbliższych latach. To szalenie imponująca konstrukcja, już od początku projektowana, jako naukowa awangarda i technologiczny przełom w dziedzinie eksploracji kosmosu. Aby to w pełni zrozumieć, najlepiej porównać go do jego „mniejszego brata”, czyli Telskopu Hubble’a. Między tymi dwoma urządzeniami znajdziemy sporo różnic — nie tylko tych technicznych.

  • Zakres fal: Hubble jest teleskopem optycznym, który obserwuje głównie światło widzialne oraz bliską podczerwień i ultrafiolet. Teleskop Webba natomiast jest teleskopem podczerwonym, który skupia się na obserwacji dalekiej podczerwieni. Dzięki temu może badać odległe galaktyki oraz procesy powstawania gwiazd i planet, które są trudne do zobaczenia w świetle widzialnym.
  • Rozmiar i konstrukcja: Teleskop Webb ma znacznie większą średnicę lustra głównego (6,5 metra) niż Hubble (2,4 metra), co pozwala mu na zbieranie więcej światła i uzyskiwanie lepszej rozdzielczości. Ponadto, lustra JWST są wykonane z ultra lekkich materiałów pokrytych warstwą złota, które są wyjątkowo efektywne w odbijaniu światła podczerwonego, a do tego dochodzi osłona przeciwsłoneczna, która chroni instrumenty przed promieniowaniem słonecznym i utrzymuje ich niską temperaturę.
  • Lokalizacja: Teleskop Hubble krąży na niskiej orbicie okołoziemskiej, podczas gdy Teleskop Webba został umieszczony na orbicie wokół punktu Lagrange’a L2.
  • Cele naukowe: Telesop Webba ma bardziej zaawansowane cele naukowe niż Hubble, koncentrując się na badaniu początków Wszechświata, powstawaniu gwiazd i planet oraz charakterystyce egzoplanet. Teleskop może dostarczyć danych, które znacząco poszerzą naszą wiedzę na temat ewolucji Wszechświata oraz procesów astrofizycznych.
  • Technologia: Teleskop Webba korzysta z bardziej zaawansowanej technologii do obserwacji. Wśród instrumentów znajdziemy: kamera bliskiej podczerwieni (NIRCam), spektrograf bliskiej podczerwieni (NIRSpec), spektrograf wysokorozdzielczości w podczerwieni (NIRISS) oraz kamera i spektrograf średniej podczerwieni (MIRI).

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba — budowa

Teleskop Webba – w jaki sposób go zbudowano?

Teleskop Webba lustra Fot NASA MSFC David Higginbotham Emmett Given
Fot. NASA MSFC David Higginbotham Emmett Given

Jak już wspomnieliśmy, Teleskop Kosmiczny James Webb to wspólny projekt NASA, Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) oraz Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej, który pochłonął miliardy, ale w efekcie otrzymaliśmy jeden z najbardziej zaawansowanych projektów w historii ludzkości. No dobrze, ale pora przejść do szczegółów, czyli tego, jak prezentują się najważniejsze elementy jego konstrukcji.

Lustro główne

Lustro Teleskopu Webba ma średnicę 6,5 metra, co czyni je ponad dwukrotnie większym od lustra Teleskopu Hubble’a. Jest zbudowane z 18 sześciokątnych segmentów wykonanych z lekkiego i wytrzymałego materiału – berylu pokrytego złotem. Segmenty te można precyzyjnie kontrolować, aby uzyskać optymalną jakość obrazu.

Osłona słoneczna

JWST został wyposażony w ogromną, pięciowarstwową osłonę słoneczną wielkości boiska do tenisa. Osłona ta chroni teleskop przed promieniowaniem słonecznym i utrzymuje jego instrumenty w bardzo niskiej temperaturze, która jest niezbędna do efektywnych obserwacji w podczerwieni.

Instrumenty naukowe

Teleskop Webb posiada cztery główne instrumenty naukowe. Z uwagi na brak oficjalnej polskiej terminologii, posłużymy się nazwami angielskimi. Wspomniane instrumenty to: Near-Infrared Camera (NIRCam), Near-Infrared Spectrograph (NIRSpec), Mid-Infrared Instrument (MIRI) i Fine Guidance Sensor / Near InfraRed Imager and Slitless Spectrograph (FGS/NIRISS). Każdy z nich służy innym celom, takim jak obserwacje w różnych zakresach podczerwieni, analiza spektralna czy badanie obiektów astronomicznych z dużą precyzją.

Napęd

Teleskop nie posiada klasycznego napędu chemicznego, a zamiast tego jest wyposażony w system napędowy oparty na silnikach jonowych. Są one wykorzystywane do utrzymania teleskopu na odpowiedniej orbicie oraz do wykonywania korekt pozycji.

Mechanizm składania i rozwijania luster

Ze względu na rozmiar Teleskopu Webba, ten musiał zostać zbudowany tak, by mógł zostać złożony na czas transportu rakietą na orbitę. Po dotarciu na orbitę, rozłożenie lustra, osłony słonecznej i innych elementów odbywa się w kontrolowany sposób, aby zapewnić prawidłowe działanie teleskopu.

Teleskop Webba – kiedy rozpoczęto prace i ile to trwało?

Osłona teleskopu Jamesa Webba
Fot NASA

Prace nad Teleskopem Jamesa Webba rozpoczęły się na początku lat 90. XX wieku, początkowo pod nazwą Next Generation Space Telescope (NGST). W 2002 roku oficjalnie zmieniono nazwę na James Webb Space Telescope, na cześć Jamesa Webba, drugiego administratora NASA, który odegrał kluczową rolę m.in. w rozwoju programu Apollo.

Ponieważ Teleskop Webba jest bardzo zaawansowanym urządzeniem, projekt i budowa trwały wiele lat, a i tak wielokrotnie przekładano moment startu. Minęły lata, a właściwie to dekady, które upłynęły naukowcom oraz inżynierom na projektowaniu, testowaniu, a także budowie i integracji wszystkich elementów teleskopu, by ten działał jak należy. Ostatecznie Teleskop Webb został wyniesiony na orbitę 25 grudnia 2021 roku. Tak więc od początku prac koncepcyjnych do momentu wyniesienia na orbitę minęło około 30 lat.

Teleskop Jamesa Webba — ile kosztował

Ile kosztowała budowa Teleskopu Webba?

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wygląd Fot NASA Desiree Stover
Fot. NASA Desiree Stover

Budowa Teleskopu Kosmicznego Jamesa Webba była bardzo kosztowna. Ostateczny koszt całego projektu, uwzględniając opracowanie, konstrukcję, testy, przygotowanie do misji oraz wsparcie dalszej operacji teleskopu wyniósł około 10 miliardów dolarów. To uczyniło go jednym z najdroższych projektów naukowych w historii kosmicznych obserwacji. Oczywiście początkowo zakładano, że teleskop będzie znacznie tańszy (jak przy każdym tego typu projekcie), ale koszty wzrosły z biegiem czasu z powodu wyzwań technologicznych, zmian w projekcie, opóźnień i problemów budżetowych.

Kto zapłacił za budowę Teleskopu Webba?

Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba jest projektem międzynarodowym, którego głównymi partnerami są NASA (Stany Zjednoczone), Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) oraz Kanadyjska Agencja Kosmiczna (CSA). Finansowanie teleskopu Webba pochodziło więc od tych trzech agencji kosmicznych, ale najwięcej dołożyła tutaj sama NASA.

To bowiem NASA, która jest głównym partnerem projektu, wyłożyła na stół około 8,8 mld dolarów. Europejska Agencja Kosmiczna i Kanadyjska Agencja Kosmiczna także się dorzuciły, ale to NASA jest głównym odpowiedzialnym za finansowanie budowy teleskopu.

Teleskop Webba – czy był droższy niż inne teleskopy?

Biorąc pod uwagę wspomniane koszty, to tak, Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba był znacznie droższy od innych teleskopów kosmicznych. Dla porównania, Teleskop Hubble’a, który został wyniesiony na orbitę w 1990 roku, kosztował około 1,5 miliarda dolarów. Biorąc pod uwagę inflację, wartość ta wynosiłaby dzisiaj około 2,8 miliarda dolarów. Warto zauważyć, że koszty utrzymania i napraw Teleskopu Hubble’a na przestrzeni lat, zwłaszcza podczas misji serwisowych, również małe nie były, ale ogólnie rzecz biorąc, Teleskop Hubble’a i tak był tańszy, niż budowa Teleskopu Webba.

Inne teleskopy kosmiczne, takie jak Teleskop Spitzera (koszt około 720 milionów dolarów) czy Teleskop Kosmiczny Keplera (około 600 milionów dolarów), również były znacznie tańsze w konstrukcji, więc Teleskop Webba jest pewnego rodzaju liderem w tym segmencie.

Teleskop Jamesa Webba — zdjęcia

Teleskop Webba – w jaki sposób robi zdjęcia?

Kosmiczny Teleskop James Webb fot NASA MSFC David Higginbotham Emmett Given
Fot. NASA MSFC David Higginbotham Emmett Given

Przepiękne i zapierające dech w piersi zdjęcia, które robi Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba to oczywiście wynik wielu składowych. Sprzęt korzysta z wielu instrumentów naukowych i detektorów umieszczonych na jego pokładzie, by finalnie na Ziemi naukowcy mogli je przetworzyć i złożyć w całość. Kluczowym elementem jest tutaj duże segmentowane lustro o średnicy 6,5 metra, wykonane z lekkich materiałów, takich jak berylowa ceramika, pokryta cienką warstwą złota. Dzięki temu lustro zoptymalizowane jest do odbijania światła podczerwonego oraz zbierania światła emitowanego przez inne obiekty kosmiczne.

Gdy światło zostaje skupione przez lustra teleskopu, trafia do czterech głównych instrumentów naukowych (o tym poniżej), które są wyposażone w detektory wrażliwe na różne zakresy widma. Następnie detektory przekształcają światło na sygnały elektryczne, które są później analizowane przez naukowców.

W kolejnym etapie przekształcone światło jest przetwarzane przez elektronikę teleskopu, a później przesyłane na Ziemię za pomocą łączności radiowej. Dane odbierane są przez stacje naziemne i kierowane do ośrodków naukowych, gdzie naukowcy analizują je, tworząc zdjęcia oraz prezentując wyniki badań.

Teleskop Webba — z jakich technologii korzysta do robienia zdjęć?

Teleskop Webba wykorzystuje jedne z najnowocześniejszych instrumentów badawczych do tego, by zbierać dane tak, żeby później naukowcy mogli je gruntownie analizować. Oczywiście nie wszystkie z tych technologii da się tutaj wymienić, ale kilka najważniejszy i owszem.

  • Segmentowane lustro: teleskop wykorzystuje wielkie, segmentowane lustro o średnicy 6,5 metra, które składa się z 18 heksagonalnych segmentów. Segmenty te mogą być regulowane niezależnie od siebie, co pozwala na precyzyjne ustawienie i utrzymanie idealnego kształtu lustra. Materiały, z których wykonane są lustra, takie jak berylowa ceramika, są lekkie i wytrzymałe, a ich powierzchnie są pokryte cienką warstwą złota, aby optymalizować odbicie światła podczerwonego.
  • Chłodzenie pasywne: teleskop korzysta z wielowarstwowej osłony przeciwsłonecznej, która chroni jego instrumenty przed promieniowaniem słonecznym i utrzymuje je w bardzo niskiej temperaturze (ok. 40 K, czyli -233°C). Chłodzenie pasywne jest kluczowe dla obserwacji w podczerwieni, ponieważ redukuje wpływ własnego promieniowania cieplnego teleskopu na detektory.
  • NIRCam (Near Infrared Camera): kamera bliskiej podczerwieni, zdolna do tworzenia wysokiej rozdzielczości obrazów.
  • NIRSpec (Near Infrared Spectrograph): spektrograf bliskiej podczerwieni, służący do analizy spektralnej obiektów kosmicznych.
  • MIRI (Mid-Infrared Instrument): instrument średniej podczerwieni, który łączy kamerę i spektrograf do badań w zakresie średniej podczerwieni.
  • FGS/NIRISS (Fine Guidance Sensor/Near Infrared Imager and Slitless Spectrograph): system precyzyjnego prowadzenia teleskopu oraz imager i spektrograf bezszczelinowy bliskiej podczerwieni.

Teleskop Webba — jak przesyła zdjęcia na ziemię?

Nie da się ukryć, że urządzenie jest dość daleko od nas, więc Teleskop Jamesa Webba przesyła zdjęcia partiami, a dopiero później te dane są składane w całość. Dzieje się to na kilku etapach.

Teleskop zbiera światło z obiektów kosmicznych za pomocą luster i detektorów, które następnie przekształcają je w sygnały elektryczne. Ze względu na ograniczenia przepustowości łącza radiowego, dane są kompresowane na pokładzie teleskopu. W końcu trzeba je przesłać potem na Ziemię, do czego teleskop wykorzystuje m.in. nadajnik radiowy pracujący w paśmie Ka. Taki proces komunikacji z Ziemią zajmuje raptem kilka minut, ale jest ciągły, więc dane są przesyłane praktycznie non stop.

Po odbiorze sygnałów radiowych przez stacje na naszym globie, dane są przekazywane do ośrodków naukowych, takich jak Space Telescope Science Institute (STScI) w Stanach Zjednoczonych do podobnych ośrodków w Europie i Kanadzie. Na Ziemi dane są dekompresowane, przetwarzane i analizowane przez naukowców, którzy tworzą zdjęcia oraz publikują wyniki badań.

W jakiej rozdzielczości są zdjęcia z Teleskopu Webba?

Rozdzielczość zdjęć z Teleskopu Webba  jest różna w zależności od tego, które narzędzia były wykorzystane do obserwacji. Poniżej możecie zapoznać się z tymi najważniejszymi, które są na pokładzie teleskopu i służą do zbierania danych.

  • NIRCam (Near Infrared Camera): NIRCam posiada dwa identyczne moduły obrazowania, każdy z 2048 x 2048 pikseli. Skala przestrzenna obrazu wynosi około 0,031 sekundy łuku na piksel w krótkofalowej części widma (0,6-2,3 μm) i około 0,063 sekundy łuku na piksel w długofalowej części widma (2,4-5,0 μm).
  • NIRSpec (Near Infrared Spectrograph): Rozdzielczość spektralna NIRSpec wynosi od około R = 100 dla spektroskopii niskiej rozdzielczości (głównie dla obserwacji egzoplanet) do R = 2700 dla spektroskopii średniej rozdzielczości. NIRSpec może również osiągnąć rozdzielczość do R = 11 000 w trybie spektroskopii wysokiej rozdzielczości.
  • MIRI (Mid-Infrared Instrument): MIRI składa się z kamery i spektrografu. Kamera MIRI ma matrycę o rozmiarze 1024 x 1024 pikseli, z polem widzenia wynoszącym około 74 x 113 sekund łuku i skalą przestrzenną około 0,11 sekundy łuku na piksel. Spektrograf MIRI ma kilka trybów spektroskopii, z rozdzielczością spektralną od R = 100 do R = 3000.
  • FGS/NIRISS (Fine Guidance Sensor/Near Infrared Imager and Slitless Spectrograph): NIRISS ma matrycę o rozmiarze 2048 x 2048 pikseli, z polem widzenia wynoszącym około 2,2 x 2,2 minuty łuku i skalą przestrzenną 0,065 sekundy łuku na piksel.

Czy zdjęcia z Teleskopu Webba są prawdziwe?

Tak, zdjęcia z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba są jak najbardziej prawdziwe. Warto przyjrzeć im się z bliska, a szczególnie tym prezentującym Uran, ale prezentującym „przyszłość”, bananowe galaktyki i całe gromady galaktyk. Prawda, że kosmos w obiektywie Teleskopu Webba wygląda obłędnie dobrze?

Jak NASA przerabia zdjęcia z Teleskopu Webba?

Zdjęcia wykonane przez Teleskop Webba Fot NASA ESA CSA STScI
Fot. NASA ESA CSA STScI

Zdjęcia z Teleskopu Webba są przesyłane na Ziemię w formie surowych danych, które następnie przerabiane są przez naukowców, aby uzyskać obrazy o wysokiej jakości. Proces ten obejmuje kilka etapów:

  • Kalibracja: Pierwszym krokiem jest kalibracja danych, która polega na usunięciu wszelkich zakłóceń spowodowanych przez instrumenty teleskopu, takich jak szumy, artefakty czy inne niepożądane efekty. Kalibracja obejmuje również korekcję ekspozycji, tła i geometrii obrazu.
  • Redukcja danych: Następnie, specjaliści zajmują się redukcją danych, która polega na łączeniu wielu zdjęć z teleskopu w jedno obraz. Teleskop Webb wykonuje wiele ekspozycji tego samego obszaru nieba, aby zwiększyć jakość sygnału oraz zmniejszyć szumy. Redukcja danych obejmuje również korekcję efektów atmosferycznych oraz optycznych.
  • Analiza spektralna: Teleskop Webb jest wyposażony w instrumenty zdolne do rejestracji obrazów w różnych zakresach spektralnych, takich jak podczerwień, światło widzialne czy ultrafiolet. Naukowcy analizują te spektra, aby uzyskać informacje na temat składu chemicznego i temperatury badanych obiektów.
  • Tworzenie obrazów kolorowych: Surowe dane z teleskopu są zazwyczaj w skali szarości, ponieważ teleskop rejestruje intensywność światła, a nie jego kolor. Aby uzyskać kolorowe obrazy, naukowcy łączą zdjęcia zarejestrowane w różnych zakresach spektralnych, przypisując im różne kolory. Na przykład, obrazy zarejestrowane w podczerwieni mogą być przypisane do czerwonego koloru, a obrazy w ultrafiolecie – do niebieskiego koloru.
  • Interpretacja i publikacja: Na koniec, naukowcy analizują przetworzone obrazy, aby wyciągnąć wnioski dotyczące badanych obiektów, takich jak galaktyki, gwiazdy czy planety. Uzyskane wyniki są następnie publikowane w formie artykułów naukowych, prezentacji czy materiałów edukacyjnych.

Kim był James Webb?

James Webb – biografia

James Webb Fot Wikipedia Internet Archive
Fot. Wikipedia Internet Archive

James Edwin Webb (1906-1992) był amerykańskim politykiem, prawnikiem, ale najbardziej znany jest ze swojej roli jako drugi administrator NASA w latach 1961-1968. Podczas swojego okresu sprawowania urzędu, Webb odgrywał kluczową rolę w kierowaniu amerykańskim programem kosmicznym, gdy trwał tzw. wyścig kosmiczny ze Związkiem Radzieckim. To Webb przyczynił się do sukcesu programu Apollo, który doprowadził do lądowania człowieka na Księżycu w 1969 roku, choć doszło do tego już po jego rezygnacji z funkcji administratora NASA.

James Webb – wczesne lata

James Edwin Webb, urodzony 7 października 1906 roku w Tally Ho w Wirginii, był synem Johna Fredericka i Sarah Gorham Webbów. Jego ojciec był kuratorem oświaty i przez ponad pół wieku spełniał się w swoim zawodzie.

Webb studiował na Uniwersytecie Karoliny Północnej, a w 1928 roku został podporucznikiem w piechocie morskiej. Służył tam jako pilot w latach 1930-1932, a następnie kontynuował naukę na George Washington University, gdzie studiował prawo (1934-1936). Po ukończeniu studiów rozpoczął karierę prawniczą i skierował swoje kroki w stronę doradztwa biznesowego. W czasie II Wojny Światowej powrócił jednak do służby wojskowej i awansował na stopień majora. Po zakończeniu działań wojennych podjął pracę w administracji publicznej. Webb był dyrektorem Biura Budżetowego w administracji Harry’ego Trumana oraz podsekretarzem stanu w Departamencie Stanu w latach 1949-1952.

James Webb – kariera naukowa

James Webb Fot WebTelescopeOrg NASA
Fot WebTelescopeOrg NASA

W rzeczywistości James Webb nie był naukowcem ani astronomem. Jego kariera polegała na zarządzaniu i kierowaniu agencją kosmiczną w czasach wyjątkowo istotnych dla rozwoju amerykańskiego programu kosmicznego. Jako drugi administrator NASA (1961–1968), Webb nadzorował programy kosmiczne, takie jak Mercury, Gemini i Apollo.

James Webb – rodzina

W 1938 roku James Webb poślubił Patsy Aiken Douglas, z którą miał dwójkę dzieci: Sarah Gorham, urodzoną 27 lutego 1945 roku, oraz Jamesa Edwina Jr., urodzonego 5 marca 1947 roku. Nie znajdziemy dużo informacji na temat jego dzieci czy ich osiągnięć zawodowych, ale wiadomo, że James Webb Jr. został adwokatem i radcą prawnym.

James Webb – śmierć

James Webb zmarł 27 marca 1992 roku w wieku 86 lat w szpitalu w Waszyngtonie. Przyczyną śmierci były powikłania po zapaleniu płuc. Po przejściu na emeryturę jako administrator NASA, Webb dalej był aktywny w polityce i sprawach publicznych jako konsultant i doradca. Jego śmierć nastąpiła kilka lat przed planowanym pierwotnie startem Teleskopu Jamesa Webba, więc niestety nie doczekał tego epokowego wydarzenia.

Najważniejsze odkrycia Jamesa Webba

James Webb jako administrator NASA w latach 1961-1968 odegrał kluczową rolę w kilku projektach, które na zawsze zmieniły postrzeganie kosmosu przez ludzi.

  • Program Mercury: Pierwszy program załogowych lotów kosmicznych Stanów Zjednoczonych, mający na celu wysłanie astronauty na niską orbitę wokółziemską. To dzięki programowi Mercury udało się wysłać pierwszego Amerykanina, Alana Sheparda, w podróż kosmiczną.
  • Program Gemini: Program Gemini służył rozwojowi technologii i umiejętności niezbędnych do przeprowadzenia misji księżycowych. Podczas programu Gemini przeprowadzono pierwsze manewry orbitalne, spacer kosmiczny i długotrwałe loty załogowe.
  • Program Apollo: Program Apollo był najbardziej znanym osiągnięciem NASA pod przywództwem Jamesa Webba. W ramach tego programu udało się wysłać astronautów na Księżyc, w tym Neila Armstronga, który jako pierwszy człowiek postawił stopę na powierzchni Księżyca.

Źródło: NASA Flickr / Wikipedia

Motyw