Blackout w Polsce. Oto jak powinni przygotować się mieszkańcy bloków oraz domów

W bardzo podstawowy sposób można się przygotować na blackout już za zaledwie 100 złotych. Nie oszukujmy się jednak: zakupy na taką kwotę sprawią jedynie, że panujące warunki będą jedynie nieco mniej spartańskie. Teraz jednak naszym celem jest prowadzenie w miarę normalnego życia przez te kilka dni, kiedy brakuje energii elektrycznej. Dlatego też tym razem nie ma ustalonego górnego limitu finansowego poza zdrowym rozsądkiem. Oczywiście poniższe zestawienie nie jest też listą rzeczy, które każdy powinien mieć. To wręcz może mijać się z celem, ponieważ zakup każdego z urządzeń to spory wydatek, zwłaszcza że ryzyko blackoutu jest bardzo małe, chociaż jak najbardziej realne. Jednak nawet zakup jednego ze sprzętów może nam znacznie ułatwić życie. 

Przygotuj swój dom na balckout

Zacznijmy od najważniejszego: czy ryzyko blackoutu jest naprawdę tak duże? Otóż… nie. Podczas naszej rozmowy z ekspertką w tej dziedzinie dość jasno zostało podkreślone niskie prawdopodobieństwo wystąpienia zjawisk tego typu.

Czy to jednak oznacza, że nie należy się przygotowywać na blackout? Otóż w żadnym wypadku. To właśnie ten moment, kiedy nic nam nie zagraża jest najlepszym na przygotowania. Później może być na to zdecydowanie za późno i może wystąpić wzrost cen, oraz mogą się pojawić braki niezbędnych towarów w sklepach.

Pamiętajmy przy tym, że blackout mogą wywołać także niespodziewane zjawiska losowe, jak mocne załamanie pogody, o czym także wspomina ekspertka. Warto więc być gotowym na najgorsze.

No dobrze, ale dlaczego dom? Przecież wielu z nas mieszka w mieszkaniach w blokach. Tu przygotowania będą przecież wyglądały zgoła inaczej, prawda? Oczywiście, że… prawda. Dlatego każdy punkt omówimy w dwóch różnych perspektywach: domu z całkiem sporym miejscem na przechowywanie gratów, oraz małego mieszkania. Warto także podkreślić, że nasze potrzeby są identyczne jak w przypadku tekstu o przetrwaniu blackoutu za 100 złotych. Jednak ich zaspokojenie będzie w zupełności odmienne. Tak samo, jak poprzednio ustalamy tutaj limit na 72 godziny.

• Przygotowywanie żywności.
• Przechowywanie żywności.
• Woda.
• Higiena.
• Oświetlenie.
• Dostęp do informacji.
• Rozrywka.
• Ogrzewanie.
• Płacenie za towary.
• Bezpieczeństwo.

Tutaj dopisz czy groźba jest realna i zacytuj znowu te wypowiedzi, które dostałeś mailowo.

Przygotuj się na blackout: przygotowywanie żywności

Jeśli masz kuchenkę gazową, to jedynym Twoim problemem będzie brak mikrofalówki, lub piekarnika elektrycznego. Dostawcy gazu mają awaryjne źródło zasilania, chociaż oczywiście najbezpieczniejsi są ludzie, którzy mają butlę gazową w domu. Ta daje niezależność na wiele miesięcy przyrządzania posiłków. Jeśli masz jednak kuchenkę elektryczną lub indukcyjną, to zaczynają się już pewne trudności. 

Blackout w domu: przygotowywanie żywności

Jeśli mieszkasz w domu bez kuchenki gazowej, to najlepszym rozwiązaniem będzie zakup przynajmniej dwupalnikowej kuchenki, oraz butli z gazem. Dzięki temu będziesz mógł w miarę normalnie przyrządzać posiłki, a gaz w butli jest zwyczajnie tańszą opcją, niż kartusze do kuchenki turystycznej jeśli bierzemy pod uwagę cenę za litr gazu. Oczywiście samą butlę najlepiej kupić u lokalnego, certyfikowanego sprzedawcy a po jej wyczerpaniu u niego je wymieniać. 

Blackout w bloku: przygotowywanie żywności

Mieszkańcy bloku jednak nie do końca mają miejsce na przechowywanie dużej butli gazowej. Dlatego w tym wypadku postawimy na tańsze, ale zarazem mniej ekonomiczne rozwiązanie, jakim jest kuchenka turystyczna na kartusze. Nie będzie to jednak jeden z tych niewygodnych modeli, które są stworzone z myślą o jak najmniejszej masie i wycieczkach z plecakiem, a kuchenka w walizce. W przypadku tej konkretnej oferty dostajemy kuchenkę, oraz cztery kartusze, co powinno z nawiązką wystarczyć na 72h braku energii elektrycznej. 

No dobrze, ale co jeśli nie mamy żadnych zapasów żywności, ponieważ jedzenie kupujemy na bieżąco i nie mamy miejsca w kuchni? Tu w grę wchodzą racje żywnościowe. I owszem, racje żywnościowe brzmią zwykle jak zaprzeczenie szanowania miejsca w kuchni, jednak są pewne wyjątki, takie jak Seven Oceans. Jedna, dość niewielka paczka tych racji dostarcza niemal 2500 kcal, czyli energii na cały dzień. Tym samym na 72-godzinny blackout wystarczą trzy takie paczki na osobę. I o ile opieranie na nich swojej diety to marny pomysł, tak żywienie się nimi przez 3 kryzysowe dni jest dobrą opcją. 

Racje te są w formie całkiem smacznych (wiem, bo sam jadłem) kruchych kostek. Bardzo dobrze smakują rozrobione z mlekiem lub wodą i dodatkiem suszonych owoców. Wtedy przypominają lekką kaszkę. Co więcej, ich cena jest naprawdę niska i tak naprawdę mało kto wydaje tak mało na dzienne wyżywienie. 

Przygotuj się na blackout: przechowywanie żywności

Jeśli nie mamy pełnej zamrażarki, to najlepiej zamrozić kilka butelek z wodą i gdy zabraknie prądu po prostu wkładać po jednej na co drugą półkę lodówki w celu utrzymania niskiej temperatury. Strategia ta jest szczególnie dobra w miesiącach zimowych kiedy jest mróz, ponieważ wtedy możemy wielokrotnie zamrozić rozmrożone butelki. Natomiast kiedy zimą temperatura nie spada poniżej zera, to możemy żywność trzymać za oknem, lub na balkonie. Ważne jest, żeby ją zabezpieczyć przed czynnikami zewnętrznymi i zwierzętami. 

Porada ta brzmi dosyć dziwnie w kontekście braku sztywnego limitu finansowego, ale jak pisałem we wstępie: tym, co nas ogranicza, jest rozsądek. A w tym wypadku to najrozsądniejszy możliwy ruch. Przynajmniej w te chłodniejsze miesiące, ponieważ latem zapas butelek skurczy się znacznie szybciej. 

Przygotuj się na blackout: przechowywanie żywności w domu

Jeśli mamy piwnicę, to warto zmierzyć temperaturę wewnątrz niej – być może to jest najlepsze rozwiązanie naszego problemu. Jeśli jednak jej nie mamy, albo osiągana temperatura jest zbyt wysoka, to powinniśmy użyć… naszej lodówki. W jaki jednak sposób, skoro nie mamy zasilania? A to jest akurat bardzo proste: dostarczając jej energię elektryczną. W końcu skoro już mamy dom i podwórko, to mamy również miejsce, aby postawić na nim niewielkie urządzenie zwane agregatem prądotwórczym. Tutaj ważne jest, aby można go było zasilić jakimś tanim paliwem, a sam agregat miał miedziane uzwojenie. 

Na szczęście udało mi się znaleźć coś, co spełnia te dwa warunki. Agregat ten nie tylko ma miedziane uzwojenie, ale także pozwala na zasilanie go za pomocą butli z LPG. Jeśli zaś chodzi o jego pobór benzyny, to ten wynosi 0,7 litra na godzinę. Tym samym 72-godzinna przerwa w dostawie prądu wymaga 50 litrów zapasu paliwa. Oczywiście warto mieć także odpowiedni kanister, a raczej kilka kanistrów, z których można by wygodnie paliwo wlewać do zbiornika. Na przykład 5 sztuk po 10 litrów. 

Przygotuj się na blackout: przechowywanie żywności w bloku

Niestety, agregat prądotwórczy w bloku to kiepski pomysł. Powinien on bowiem znajdować się na zewnątrz, a nie w środku. Co więcej, wystawiając go na balkon sprawimy, że spaliny będą leciały do mieszkania nam i naszym sąsiadom. Dlatego też z miejsca należy odrzucić ten absurdalny pomysł. 

Jeśli jednak mimo wszystko chcesz mieć działającą lodówkę przy braku energii elektrycznej na wypadek lata (lub kempingu) to wciąż jest wiele urządzeń, którymi warto się zainteresować. Tu pojawiają się trzy drogi: lodówki absorpcyjne (gazowe), z ogniwem Peltiera oraz kompresorowe. I szczerze mówiąc, początkowo za najlepszą opcję uznałem lodówkę gazową. W końcu butla z gazem jest wydajniejszym źródłem energii od akumulatorów, a przy okazji znacznie tańszym. Problem w tym, że większość rozsądnie wycenionych lodówek tego typu, które znalazłem, miały podobny schemat opinii: na gazie praktycznie nie chłodzi. A przecież nie tego oczekujemy od lodówki, prawda? 

Te z ogniwem Peltiera również mają pewną istotną wadę: obniżają temperaturę o 20-30 stopni poniżej temperatury otoczenia. I teoretycznie nie powinien to być problem – w końcu to i tak dużo. W praktyce jednak osiągane efekty są często znacznie gorsze i spadek temperatury sięga kilku stopni. Co więcej, stale zużywa energię elektryczną, więc jej całkowity pobór jest bardzo wysoki. Pozostaje nam więc lodówka kompresorowa. 

Problem w tym, że należy ją czymś zasilić. Zaproponowany przeze mnie model ma pobór 60 W, więc teoretycznie na 72 godziny pracy potrzebujemy 4320 Wh, czyli około 5 kWh. Tu jednak problemem może być to, że cena takiego banku energii to kwestia kilkunastu tysięcy złotych. Na całe szczęście to maksymalny pobór osiągany wtedy, kiedy chcemy obniżyć temperaturę wewnątrz lodówki do minimalnej wartości -20℃. Realnie potrzeba więc znacznie mniej energii, zwłaszcza że ich praca nie jest ciągła, a kompresor uruchamia się na około 15 minut przy każdej godzinie pracy. Można więc bezpiecznie założyć, że 1000 Wh będzie wystarczającym zapasem energii, żeby zasilić taką lodówkę przez 72 godziny, aby ta utrzymywała temperaturę około 7℃. 

Tu cała na czarno z pomarańczowymi wstawkami wchodzi stacja zasilania 70mai Tera 1000, która oferuje aż 1 kWh zapasu energii elektrycznej. Nie jest to tani sprzęt, jednak ma tę zaletę, że zajmuje bardzo mało miejsca. Oczywiście warto mieć na uwadze wewnętrzne straty energii spowodowane jej użytkowaniem, czy działaniem konwertera energii. Dlatego o wiele efektywniejszym rozwiązaniem jest podłączenie lodówki do jej gniazda zapalniczki, niż pod 230 V. 

Przygotuj się na blackout: woda

Ta niemal na pewno wciąż powinna płynąć z kranu jeszcze przez jakiś czas. Warto więc zrobić jej zapasy w każdym możliwym naczyniu. Konieczne są również jej zapasy, zwłaszcza do spożycia. W przypadku tego życiodajnego płynu postawiłbym na niezbędne minimum w postaci przynajmniej 3 litrów wody na dzień na osobę, co obejmie nie tylko jej picie, ale także i gotowanie, oraz np. umycie dłoni. Oczywiście im więcej wody tym lepiej. 

Przygotuj się na blackout w domu: woda

Jeśli wciąż masz dużo miejsca, to dobrym pomysłem będzie postawienie na 1000 litrowy zbiornik na deszczówkę. W ten sposób będziesz miał do dyspozycji dość wody, aby swobodnie z niej korzystać z całą rodziną. Oczywiście wciąż należy raczej wybierać prysznic, niż kąpiel. 

Przygotuj się na blackout w mieszkaniu: woda

Tu mocno ogranicza nas przestrzeń. Warto jednak kupić przynajmniej po 2 butelki 5 litrowe na jedną osobę, a jeśli to możliwe, to jeszcze więcej. Jeśli chodzi o spuszczanie wody w toalecie w sytuacji, kiedy nie ma wody w wodociągu, to róbmy to wodą już zużytą, np. do gotowania, albo mycia dłoni. Nie wlewajmy jej jednak bezpośrednio do muszli, a do rezerwuaru, ponieważ on jest zaprojektowany tak, aby zwiększyć efektywność spłukiwania. Oczywiście róbmy to tylko w przypadku dwójeczki. Jeśli jednak nie mamy żadnego zapasu wody, to pamiętajmy, że ta w rezerwuarze jest czysta i po przegotowaniu nadaje się do wypicia. 

Przygotuj się na blackout: higiena

Prawie nikt nie lubi być brudny. Szczerze mówiąc, to nie wyobrażam sobie położyć się spać bez wzięcia prysznicu. Na szczęście ciepła woda w moim bloku pochodzi z elektrociepłowni, więc są duże szanse, że w przypadku blackoutu wciąż będzie płynęła. Osoby z piecykiem gazowym również nie powinny się tym szczególnie martwić. Co jednak z tymi, którzy grzeją wodę za pomocą energii elektrycznej?

Tu mam uniwersalną poradę dla mieszkańców bloków i domów jednorodzinnych: podgrzać wodę na kuchence. Oczywiście taką wodę można wlać do miski, miskę wsadzić pod prysznic, lub postawić koło wanny i się jako-tako umyć, co nie będzie ani trochę komfortowe. Da się jednak zrobić to zupełnie inaczej: wykorzystamy do tego prysznic elektryczny. 

Przygotuj się na blackout: higiena w domu

Tu, aby podłączyć prysznic do zasilania, kiedy nasz dom jest zasilany agregatem, wystarczy podpiąć do przedłużacza przetwornicę z gniazdem zapalniczki, pompkę wrzuć do wiadra, do wiadra wlać ciepłą wodę i po prostu wziąć w miarę normalny prysznic. 

Przygotuj się na blackout: higiena w bloku

Jeśli mamy wodę, ale jest ona zimna, to również wystarczy prysznic turystyczny, ale w tym wypadku podłączamy go do stacji zasilania. Jeśli wody w kranie jednak nie mamy, to zostają nam tylko wilgotne chusteczki. 

Przygotuj się na blackout: oświetlenie

To jest istotne szczególnie zimą, kiedy dni są krótkie, jednak i w cieplejsze pory roku czasami warto sobie oświetlić nocą jakieś pomieszczenie. Zwłaszcza kiedy dookoła panują kompletne ciemności spowodowane brakiem energii elektrycznej. Teoretycznie moglibyśmy podłączyć lampki z LED do stacji zasilania/agregatu i cieszyć się normalnym światłem w domu/mieszkaniu. Właściwie tu pasuje dowolna lampa, lub lampka, jaką macie – grunt, żeby zastosować w niej tak zwaną żarówkę LED (która żarówką jest tylko z nazwy). Jeśli jakimś cudem żadnej nie macie, to ta jest całkiem dobrym rozwiązaniem:

Tu jednak pojawia się pytanie: czy chcecie, żeby wszyscy dookoła widzieli, że akurat w Waszym domu jest prąd? Jeśli nie, to postawiłbym jednak na świecie. Jednak tym razem nie kierujemy się, jak najniższą ceną, więc zapomnijmy o wkładach do zniczy, a wybierzmy coś bardziej eleganckiego. Oczywiście najlepiej, jeśli to nie jest świeca zapachowa. Warto także dobrać do nich zapałki, żeby w ogóle móc je zapalić. 

Przygotuj się na blackout: dostęp do informacji

W przypadku blackoutu dostęp do internetu może zostać wyłączony z powodu przerwy w dostawie do energii elektrycznej. Taki sam los może spotkać także sieć komórkową. Co prawda poszczególne stacje nadawcze mają zasilanie awaryjne. To jednak jest wyliczone na przerwy sięgające kilku godzin, a nie kilkudziesięciu. Nie można także oczekiwać, że operatorzy dostarczą agregaty prądotwórcze do każdej z nich. Dlatego warto wyposażyć się w radio, które niemal na pewno odbierze sygnał z obszaru, który nie został dotknięty brakiem energii elektrycznej. 

Tu polecam model obsługujący zarówno zasilanie z gniazda sieciowego, jak i bateryjne. A dokładniej akumulatorowe z wymiennym ogniwem 18650. W ten sposób nie tylko dostajemy sprzęt, którego można używać na co dzień, ale też w przypadku braku zasilania staje się on całkowicie niezależny. Oczywiście warto się zaopatrzyć w kilka ogniw. Na przykład te od Samsunga o pojemności 3500 mAh, dzięki którym niemal potroimy czas pracy radia. 

Oczywiście najlepiej jest od razu kupić kilka sztuk, oraz ładowarkę do ogniw 18650. Oczywiście na samych ogniwach lepiej nie oszczędzać, ponieważ w sieci nie brakuje podróbek o lichej wydajności, które można zaliczyć co najwyżej do grona elektrośmieci. 

Przygotuj się na blackout: rozrywka

Słuchanie radia to oczywiście również jest świetna rozrywka. Warto jednak zaopatrzyć się w jakieś karty, albo planszówki. Użyteczne mogą być także czytniki e-booków, które dzięki mocnej baterii spokojnie wystarczą na 3-dniowy brak dostępu do energii elektrycznej. Jednak jaki czytnik e-booków wybrać? Tu nie polecę Wam żadnego modelu. O wiele lepiej, będzie jeśli zajrzycie do naszego poradnika, który przygotował dla Was Marek.

Oczywiście jeśli macie dostęp do energii elektrycznej, czy to z banku energii, czy z agregatu, to możecie bez problemu grać na swojej konsoli, lub komputerze. Chociaż oczywiście w przypadku banku energii tą konsolą może być co najwyżej Nintendo Switch, albo jakaś mała, przenośna konsola retro, które cechuje się wysoką energooszczędnością. Co jednak okaże się najlepszym wyborem? Tu skieruję Was do poradnika mojego autorstwa, w którym prezentuję ciekawe przenośne konsole. 

Przygotuj się na blackout: ogrzewanie

Brak ogrzewania wywołany blackoutem to duży problem szczególnie zimą. W takim wypadku wietrzenie należy ograniczyć do otworzenia wszystkich okien na oścież na 5-10 minut, tak aby nie wychłodzić ścian, a wymienić tylko powietrze na inne. Warto także cieplej się ubierać i przesiadywać razem w jednym pomieszczeniu z zamkniętymi drzwiami. No, chyba że zadbamy także o ogrzewanie. 

Przygotuj się na blackout: ogrzewanie domu

Jeśli mieszkacie w domu jednorodzinnym i ogrzewacie się kotłem gazowym, lub na paliwo stałe, to powtórzę to jeszcze raz, do znudzenia: agregat bez problemu zasili cały osprzęt. Naprawdę warto go kupić. Jeśli macie jednak pompę ciepła… to kupcie po prostu mocniejszy agregat. Zwykle pompy ciepła o mocy grzewczej 8-10 kW pobierają 4-5 kW energii elektrycznej. Warto więc żeby agregat oferował, powiedzmy 6-7 kW. 

Oczywiście konieczne jest kupienie go pod pompę i inne urządzenia, z których chcemy korzystać z 20% zapasem energii. Może się także okazać, że zakup dwóch agregatów i niezależne zasilanie pompy będzie lepszym i znacznie tańszym rozwiązaniem. Wszystko jednak zależy od posiadanej przez was instalacji. Nie zapomnijcie też o odpowiednie duże zapasy paliwa do agregatu. 

Przygotuj się na blackout: ogrzewanie bloku

Tu sytuacja wygląda już znacznie mniej ciekawie. W przypadku domu mamy agregat, który rozwiązuje większość naszych problemów. Czy istnieje jednak jakieś niewielkie ogrzewanie, które nie wymaga energii elektrycznej, a przy okazji jest bezpieczne dla użytkowników? Oczywiście, że tak! A jest nim piecyk naftowy. Oczywiście tutaj warto wybrać droższy model, ponieważ w starszych częstym problemem jest zapach nafty, oraz niepełne jej spalanie, co jest niebezpiecznym zjawiskiem dla zdrowia. Dlatego też polecam tu model z wieloma pozytywnymi opiniami.

Oczywiście sam piecyk nie wystarczy. Konieczne jest także paliwo do niego. W takim wypadku należy postawić na wysokooczyszczoną naftę, która zapewni jego bezawaryjną pracę. Pamiętajmy, że to również jest kwestia bezpieczeństwa, a na tym oszczędzać nie należy. Do ogrzewania mieszkania przez 3 dni warto wyposażyć się w przynajmniej 20 litrów takiej nafty.

Jednak to wciąż nie wszystko. Owszem, taki zestaw nas ogrzeje. Rzecz w tym, że chcemy uniknąć sytuacji, w której dzięki takiemu piecykowi będzie nam ciepło do końca życia. Dlatego też konieczny jest zakup czujnika czadu, który ostrzeże nas na wypadek, gdyby jednak spalanie przebiegało w niewłaściwy sposób. 

Przygotuj się na blackout: płacenie za towary

Co jednak jeśli czegoś nam zabraknie? Na przykład żywności? No cóż, dobrym pomysłem będzie wtedy wycieczka do sklepu. Podejrzewam, że w takiej sytuacji sklepiki osiedlowe będą funkcjonowały, sprzedając towar na lewo, czyli bez paragonów, nawet kiedy zabraknie zasilania. Jednak początkowo nawet supermarkety będą czynne. A to dlatego, że kasy fiskalne mają zamontowany system awaryjnego zasilania, który powinien dostarczyć im energię przez kilka godzin. 

Rzecz jasna zasada ta nie tyczy się terminali płatniczych. Oznacza to jedno: można zrobić zakupy, ale tylko przy pomocy gotówki. Warto więc mieć przynajmniej te 500 zł odłożonych na taką ewentualność. Przyda się to także w razie awarii systemu bankowego lub kart płatniczych. Jednak trzymanie na czarną godzinę pięciu banknotów po 100 zł nie jest zbyt rozsądne. O wiele lepiej mieć te pieniądze w mniejszych nominałach: po 20 i 10 zł, a także sporą garść monet 5, 2 i 1 zł. To sprawi, że nie będziemy zależni od tego, czy osoba, od której chcemy kupić jakiś towar, ma wydać resztę. 

Przygotuj się na blackout: bezpieczeństwo

Zamykaj drzwi, a jeśli mieszkasz w domu, to także bramę i furtkę. I to najlepiej na klucz. Nie zapalaj elektrycznych źródeł światła, ponieważ te mocno zwracają uwagę. Najlepiej nie wychodź nigdzie po zmroku, jeśli nie musisz. Jeśli jednak musisz, to nie kręć się po ciasnych zaułkach, a idź główną drogą. Warto mieć także coś do samoobrony. Na przykład gaz pieprzowy. 

Chodzenie z nożem do samoobrony, co proponują niektórzy domorośli specjaliści od survivalu, jest pomysłem… delikatnie mówiąc głupim. Obrona przy pomocy noża nie tylko może się skończyć dotkliwym zranieniem napastnika, co oznacza poniesienie odpowiedzialności karnej, ale także może się skończyć szarpaniną, w której to my zostaniemy tym nożem dźgnięci. Jeśli więc koniecznie chcesz mieć jakąś broń do samoobrony w przypadku napaści, to najbezpieczniejszy jest właśnie gaz pieprzowy. Jeśli mimo wszystko wciąż uważasz, że to za mało, to zamiast noża o wiele bezpieczniejszym narzędziem w kontekście konsekwencji prawnych będzie pałka teleskopowa. Jednak i tak odradzam ten zakup.

Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.