Czy Polsce grozi blackout? Eksperci odpowiadają wprost i mówią, jak się przygotować
Czy grozi nam blackout? W sieci zaczęły pojawiać się coraz to liczniejsze doniesienia dotyczące tej kwestii, w których powoływano się na słowa niewymienionego z imienia i nazwiska eksperta. Biorąc jednak pod uwagę, że tak naprawdę nie wiadomo, kim ten ekspert jest i jaką ma wiarygodność, postanowiłem zgłosić się w tej sprawie do innych, którzy mają niezaprzeczalny autorytet w tej sprawie. Redakcja Android.com.pl wysłała stosowne zapytanie do Polskich Sieci Energetycznych (PSE), oraz do Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB). I odpowiedzi na zadane pytania otrzymała.
Spis treści
Czy grozi nam blackout? Ekspertka z PSE udziela odpowiedzi
W odpowiedzi od Beaty Jarosz-Dziekanowskiej, rzecznika prasowego PSE, znajdowało się wnikliwe omówienie problemu, rozpoczynając od fundamentalnych kwestii, które niewątpliwie zasługują na szczegółowe wyjaśnienie: czyli czym tak w ogóle jest ten cały blackout?
Przede wszystkim chciałabym wyjaśnić, że przez awarię systemową typu blackout rozumie się zanik napięcia w sieci elektroenergetycznej na znacznym obszarze kraju. Zjawisko takie występuje najczęściej w wyniku nałożenia się kilku zdarzeń losowych, obejmujących np. awarię sieciową, w powiązaniu z awaryjnym wyłączeniem dużej elektrowni, wskutek czego dochodzi do przekroczenia krytycznych wartości podstawowych parametrów technicznych pracy systemu elektroenergetycznego.
Może to spowodować lawinowe, automatyczne odłączanie się od sieci elektrowni i utratę napięcia na całym obszarze objętym zakłóceniem. Zjawisko to może wystąpić w różnych warunkach pracy systemu elektroenergetycznego, nawet w przypadku posiadania odpowiednio dużych rezerw mocy, pozwalających w każdym momencie czasowym na pokrywanie zapotrzebowania odbiorców, jak również niezależnie od pory roku.
Beata Jarosz-Dziekanowska (PSE) dla redakcji Android.com.pl
Jak więc można przeczytać blackout to złożony problem, który bardzo rzadko ma tylko jedną przyczynę. Jest również zjawiskiem w dużej mierze losowym, więc potencjalne zagrożenie jego wystąpienia jak najbardziej istnieje. I chociaż jest ono niezależne od pory roku, to jednak szczególne warunki występujące w jednej z nich były przyczyną jednej z największych awarii tego typu w naszym kraju, co podkreśla sama ekspertka:
Ostatni raz mieliśmy do czynienia z taką awarią w 2008 r. w aglomeracji szczecińskiej. Wówczas, w wyniku blackoutu, 512 tys. mieszkańców zostało pozbawionych dostaw energii elektrycznej. Była to największa awaria systemu elektroenergetycznego na terenie województwa zachodniopomorskiego i całego kraju. Spowodowały ją ekstremalne warunki pogodowe i osadzanie się mokrego śniegu na przewodach linii i innych elementach infrastruktury elektroenergetycznej.
Beata Jarosz-Dziekanowska (PSE) dla redakcji Android.com.pl
Warto także dodać, że w ubiegłym roku największe zagrożenie blackoutem również miało miejsce zimą.
Czy można się obronić przed blackoutem?
To jednak nie oznacza, że jesteśmy skazani na łaskę sił przyrody i ślepego losu. Istnieją pewne metody zapobiegania tego typu zdarzeniom.
Systemy energetyczne mają swoją odporność na awarie, a operatorzy systemów dysponują środkami w celu ich obrony. Podstawowym narzędziem, żeby zabezpieczyć stabilną i niezakłóconą pracę Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jest odpowiednie planowanie pracy KSE (Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Przyp. autora) oraz funkcjonowanie hurtowego rynku energii elektrycznej, czyli jej zakup i sprzedaż, realizowane przez uczestników tego rynku.
Polskie Sieci Elektroenergetyczne cały czas monitorują pracę Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i sytuację na rynku. W razie pojawienia się ryzyka braku możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną PSE będą wykorzystywać narzędzia dostępne dla operatora systemu przesyłowego.
Beata Jarosz-Dziekanowska (PSE) dla redakcji Android.com.pl
Tu kluczowe jest rzecz jasna planowanie. PSE sporządza plany wieloletnie, średnioterminowe obejmujące okres wielu tygodni, lub nawet miesięcy, dobowe, oraz bieżące, które zmieniają się zależnie od warunków występujących w danym momencie. Wszystkie te plany skupiają się głównie na czterech filarach. Najważniejszym z nich jest zapotrzebowanie na moc i bilansowanie podaży. Tutaj kluczowe jest zapewnienie 9% rezerwy energetycznej, która pozwala utrzymać stabilne działanie sieci nawet w momencie niespodziewanego piku zapotrzebowania na prąd.
Kolejnym jest planowanie remontów poszczególnych jednostek wytwórczych i linii energetycznych. Serwisowanie jest konieczne w związku ze zużywaniem się sprzętu. Dlatego też PSE musi ustalić takie terminy, aby prace te w jak najmniejszym stopniu wpływały na sieć energetyczną, oraz nie stanowiły dla niej zagrożenia.
Istotne jest również dokładne śledzenie prognoz pogody. Ta ma wpływ nie tylko na samą sieć energetyczną, ale przede wszystkim na bieżące zużycie energii elektrycznej, a także na produkcję energii z OZE.
Ostatnim filarem jest plan obrony i odbudowy sieci energetycznej w przypadku jej zniszczenia. To właśnie on określa działania, jakie podejmuje PSE w przypadku blackoutu.
I Ty możesz uchronić sieć przed blackoutem!
Warto także podkreślić, że nie tylko działania PSE są w stanie uchronić nas przed blackoutem, ale także my sami jako odbiorcy energii elektrycznej. Jak podkreśla ekspertka:
Systemowi mogą pomóc także sami odbiorcy poprzez rozsądne korzystanie z energii elektrycznej i przesunięcie wykorzystania energochłonnych urządzeń poza godziny szczytu. W ten sposób zmniejsza się zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną w godzinach, gdy jest ono najwyższe. PSE uruchomiły stronę internetową i aplikację Energetyczny Kompas, która może pomóc w planowaniu używania urządzeń w taki sposób, by było to najkorzystniejsze dla systemu elektroenergetycznego oraz środowiska.
Beata Jarosz-Dziekanowska (PSE) dla redakcji Android.com.pl
Ryzyko blackoutu rośnie czy nie?
No dobrze, wiemy już, że blackout może wystąpić w dowolnym momencie z powodu mieszkanki awarii i zwykłego niefortunnego zbiegu okoliczności. Jednak pozostaje jeszcze odpowiedź na pytanie, czy ryzyko blackoutu w ogóle się zwiększyło, czy też nie. Jak podkreśla ekspertka:
Obecnie sytuacja bilansowa KSE jest dobra i nie ma zagrożenia dla bezpiecznej pracy systemu. Nie można także mówić o wysokim ryzyku blackoutu. Nasze prognozy na najbliższy okres nie wskazują na istotne problemy bilansowe (tj. problemy ze zrównoważeniem bieżącego zapotrzebowania na energię elektryczną z dostawami tej energii).
Beata Jarosz-Dziekanowska (PSE) dla redakcji Android.com.pl
Nie oznacza to jednak, że jesteśmy w pełni bezpieczni. Największym potencjalnym zagrożeniem, oraz najmniej przewidywalnym jest pogoda:
W przypadku wystąpienia ekstremalnych zjawisk pogodowych, zwłaszcza wichur, nie można wykluczyć lokalnych przerw w dostawach energii do odbiorców, związanych z uszkodzeniem infrastruktury dystrybucyjnej np. przez przewrócone drzewa.
Beata Jarosz-Dziekanowska (PSE) dla redakcji Android.com.pl
Oznacza to, że blackout, albo i mniejsze, lokalne przerwy w dostawie energii elektrycznej nie zagrażają nam bardziej, niż zwykle. Jednak takie ryzyko jest stałe. Dlatego też zawsze warto być gotowym na blackout, zwłaszcza że koszty nie są wysokie. Tu jednak pojawia się kolejne pytanie: Jakie są oficjalnie zalecane działania dla odbiorców indywidualnych i przedsiębiorstw w przypadku wystąpienia blackoutu? Z tym pytaniem udałem się już do Rządowego Centrum Bezpieczeństa (RCB) i otrzymałem następująca odpowiedź:
Każdy powinien trzymać w dostępnym miejscu latarkę, apteczkę czy dokumenty. Ważne jest również wyposażenie w naładowaną przenośną ładowarkę (powerbank) oraz zabezpieczenie zapasów jedzenia, które nie wymagają energii elektrycznej przy ich przechowywaniu oraz przygotowaniu.
Biuro prasowe RCB dla redakcji Android.com.pl
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.