Inflacja daje się mocno we znaki nie tylko zwykłym ludziom, ale także przedsiębiorstwom. Jak sytuacja ze wzrostem cen będzie wyglądała w kolejnym roku? Czy inflacja w Polsce w 2023 roku wzrośnie? Kiedy zacznie spadać? Być może na te pytania, częściowe odpowiedzi znalazło NBP, które opublikowało szereg raportów na temat inflacji, w tym prognozy tego zjawiska na kolejne kwartały. Przyjrzyjmy się im bliżej.
Inflacja w Polsce w 2023 roku
Projekcja inflacji i PKB opracowywana jest w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych Narodowego Banku Polskiego i przedstawia prognozowany rozwój sytuacji w gospodarce przy założeniu stałych stóp procentowych NBP. Zarząd NBP zatwierdza projekcję i przekazuje ją Radzie Polityki Pieniężnej. Warto wiedzieć, że projekcja stanowi jedną z przesłanek, na podstawie których Rada Polityki Pieniężnej podejmuje decyzje o poziomie stóp procentowych NBP.
To jak w takim razie będzie się kształtowała inflacja w Polsce w 2023 roku według NBP? Otóż poziom tego wskaźnika może zbliżyć się do 20% na początku następnego roku. Odchylenia wskazują, że wartość ta może zostać nieco przekroczona. Dobre informacje są takie, że inflacja w Polsce w 2023 roku zacznie spadać – ale dopiero od połowy roku. Cel inflacyjny na poziomie 2,5% może zostać osiągnięty dopiero w 2025 roku.
Warto też zauważyć, że na początku 2023 roku może spaść PKB, które zbliży się do zera. W następnych kwartałach ma wynieść maksymalnie 3%.
Należy również pamiętać, że prognozy i projekcje narażone są na błędy i niedokładności wynikające ze stale zmieniającej się sytuacji makroekonomicznej i geopolitycznej. Według NBP, na ścieżkę inflacji w horyzoncie projekcji wpływać będzie wygasanie czynników podwyższających inflację w 2022 r.:
- Obniżenie cen surowców energetycznych i rolnych na rynkach światowych,
- Spowolnienie wzrostu krajowego popytu,
- Ustępowanie napięć w sieciach dostaw,
- Spowolnienie inflacji za granicą,
- Obniżająca się dynamika kosztów pracy,
- Częściowe zamrożenie cen energii elektrycznej w 2023 r., ale także wygaśnięcie znacznej części rozwiązań, które obowiązywały w 2022 r. w ramach Tarczy Antyinflacyjnej,
- Zwiększona persystencja inflacji (wzrost oczekiwań inflacyjnych przekładających się na silniejszą presję płacową, zwiększona akceptacja dla wzrostu cen),
- Rozłożony w czasie wpływ cen surowców na dynamiki cen energii dla gospodarstw domowych (proces taryfikacji i opóźnione dostosowanie do wcześniejszych wzrostów cen surowców)
- Założenie o odmrożeniu cen energii elektrycznej w 2024 r.
Obszary niepewności, które mogą wpłynąć na poziom inflacji to:
- Dalszy przebieg agresji zbrojnej Rosji na Ukrainę
- Szybsze tempo zacieśniania polityki monetarnej przez EBC i FED
- Działania antyinflacyjne rządu oraz transfery UE
- Dalszy przebieg pandemii COVID-19 na świeci
Przy tak dynamicznym otoczeniu makroekonomicznym i geopolitycznym, projekcja NBP wydaje się wróżeniem z fusów. Trudno bowiem ocenić, co stanie się na Ukrainie, jakie plany ma Rosja i jak to wszystko wpłynie na ceny surowców energetycznych. Trudno zatem stwierdzić, czy inflacja w Polsce w 2023 roku zachowa się tak, jak przewiduje to NBP.
Inne, interesujące informacje z raportów NBP
W raportach NBP można też przeczytać o tym, jak będzie kształtowała się inflacja CPI W latach 2023-2025. Przypomnę, że jest to indeks cen towarów i usług konsumenckich, który obejmuje średnią ważoną cen towarów i usług, kupowanych przez gospodarstwa domowe.
Według założeń NBP, Inflacja CPI obniży się, przy czym dopiero pod koniec horyzontu projekcji powróci do przedziału odchyleń od celu inflacyjnego określonego jako 2,5% +/- 1 pkt proc. Obecny okres najwyższej od wielu lat inflacji zwiększa bowiem jej persystencję poprzez wzrost oczekiwań inflacyjnych przekładających się na zwiększoną akceptację dla wzrostu cen w wielu sektorach gospodarki.
Jeżeli chodzi o ceny energii i surowców, to notowania kontraktów terminowych wskazują jednocześnie, że ceny surowców energetycznych na rynkach światowych będą się stopniowo obniżać. W całym horyzoncie projekcji będą one jednak znacząco przewyższać poziom sprzed wybuchu pandemii. Spadkowi cen surowców energetycznych będzie sprzyjać ograniczenie popytu, w tym działania mające na celu zmniejszenie zużycia gazu w Europie, przy jednoczesnym zwiększaniu możliwości jego importu z innych niż Rosja kierunków. Sceptycy mogą skorzystać z poradnika – jak przygotować się na blackout.
Ponadto w 2023 r. zwiększy się niekorzystne oddziaływanie na krajową aktywność gospodarczą wyraźnego spowolnienia wzrostu PKB w głównych gospodarkach rozwiniętych, a w 2024 r. pozytywny wpływ ożywienia za granicą będzie ograniczać istotny spadek napływu funduszy europejskich po zakończeniu wydatkowania środków z perspektywy UE na lata 2014-2020.
W 2023 r. oczekuje się również obniżonego tempa wzrostu aktywności ekonomicznej w głównych gospodarkach wschodzących. Wpływa na to zacieśnienie globalnych warunków finansowania i krajowych polityk pieniężnych w warunkach wysokiej inflacji i spowolnienia wzrostu w gospodarkach rozwiniętych. Ponadto silne restrykcje epidemiczne negatywnie wpływają na koniunkturę gospodarczą w Chinach, w tym na tamtejszy sektor przemysłowy, zakłócając również funkcjonowanie globalnych łańcuchów dostaw.
Obniżenie prognozy krajowego wzrostu gospodarczego w 2023 r. jest konsekwencją silniejszego negatywnego wpływu rosyjskiej agresji na Ukrainę na procesy gospodarcze w kraju i za granicą. Niższa ścieżka wzrostu PKB w Polsce w 2023 r. wynika także z podwyżek stóp procentowych NBP, które miały miejsce po zamknięciu poprzedniej projekcji.
W nadchodzących kwartałach inwestycje prywatne pozostaną pod silnym negatywnym wpływem bezpośrednich i pośrednich skutków agresji zbrojnej Rosji na Ukrainę. Niekorzystnie na popyt inwestycyjny będą wpływać wysokie ceny surowców na rynkach światowych oraz koszty zużycia energii. Aktywność inwestycyjną będą też hamować obniżone nastroje przedsiębiorców – w szczególności wysoka niepewność, której oceny w badaniach ankietowych firm w III kw. br. wzrosły do najwyższego historycznie poziomu.
Źródło: NBP