Wraz z dynamicznym rozwojem technologii, które na przestrzeni lat nieustannie rewolucjonizowały nasze życie, ale też sposób pracy, pojawiały się też innowacyjne rozwiązania zmieniające oblicze medycyny. A skoro w naszej sekcji Zdrowie, medycyna gra pierwsze skrzypce, nie sposób nie opisać niezwykłego włączenia technologii rozszerzonej rzeczywistości na salę operacyjną. Jak okulary AR zmieniają zasady gry?
Spis treści
Technologia rozszerzonej rzeczywistości (ang. Augmented Reality) to zaawansowana technologia, która łączy świat wirtualny z rzeczywistością, umożliwiając interakcję z dodatkowymi obiektami w środowisku fizycznym. W skrócie AR pozwala na nakładanie elementów wirtualnych na rzeczywisty widok. Nie zastępuje więc całkowicie rzeczywistego świata, a jedynie dodaje do niego cyfrowe informacje za pomocą odpowiednich urządzeń, na przykład specjalnych okularów. Dla zobrazowania przywołam filmy o superbohaterze, Iron Manie, który też korzystał z czegoś na kształt okularów AR. Technologia znajduje zastosowanie w rozmaitych dziedzinach, w tym w medycynie, która przenosi okulary AR na sale operacyjne.
Człowiek i technologia to najlepsza para do działania
Okulary AR nie są zarezerwowane tylko dla fanów Apple Vision Pro, o których pisaliśmy całkiem niedawno (KLIK). Dzięki nieustannemu rozwojowi technologii sprzęty do surfowania po internecie są coraz wygodniejsze, ale i mniejsze, ułatwiając konsumpcję treści. I w medycynie potężne komputery zastąpiły często smukłe urządzenia, o wiele mniejsze od pierwotnych. Na salę operacyjną wprowadza się dzisiaj również wspomnianą technologię rozszerzonej rzeczywistości. Ta innowacyjna technologia zrewolucjonizuje pracę lekarzy na sali operacyjnej, otwierając przed nimi zupełnie nowe możliwości i perspektywy.
Czy te zaawansowane okulary rozszerzonej rzeczywistości, dopasowane do medycznych wytycznych, będą kluczem do dokładniejszych diagnoz, precyzyjniejszych zabiegów i lepszych wyników operacji? Odpowiedź na to pytanie staje się coraz bardziej klarowna. Już teraz zapowiada się nowa era medycyny, w której ludzkie zdolności i technologia współpracują na rzecz ratowania życia i zdrowia pacjentów.
Z danych opublikowanych na medtechpulse.com (a dotyczących badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych) wynika, że:
- 50% chirurgów zostało już zapoznanych z różnymi tworami technologicznymi, w tym wypróbowano też okulary AR. Lekarze przyznają, że jest to niezwykle obiecująca metoda usprawniająca ich pracę, dużo wydajniejsza od tradycyjnych metod.
- 49% badanych lekarzy zgodziło się ze stwierdzeniem, że okulary AR mogłyby skutecznie zredukować komplikację i zminimalizować liczbę zgonów na salach operacyjnych.
- 44% podkreśliło możliwość wykorzystania okularów AR do dostępu do szczegółowych informacji w swoim polu widzenia, w tym trójwymiarowych obrazów anatomicznych, modeli, referencji medycznych w czasie rzeczywistym i informacji o pacjencie.
- 41% lekarzy doceniło potencjał tych smart okularów w stworzeniu bezpiecznego środowiska podczas zabiegów chirurgicznych poprzez minimalizację niepotrzebnego wchodzenia i wychodzenia z sali operacyjnej, podczas trwania operacji.
- 30% zwróciło uwagę na potencjalną redukcję kosztów wyposażenia chirurgicznego i zespołu medycznego.
- 28% podkreśliło zalety współpracy na odległość z innymi zespołami medycznymi na całym świecie.
- 26% chirurgów wyraziło przekonanie, że wykorzystanie okularów AR w codziennej pracy mogłoby znacznie przyspieszyć proces przygotowywania się do operacji.
Okulary AR przyszłością medycyny?
Według ankiety przeprowadzonej przez firmę Vuzix, która zajmuje się produkowaniem okularów AR, wielu chirurgów chętnie wdraża tę technologię już teraz. Co więcej, rynek okularów medycznych wciąż rośnie i cieszy się coraz większą popularnością. Autor artykułu opublikowanego na medtechplus.com wyraża również swoje podekscytowanie okularami powiększającymi firmy NuLoupes oraz okularami ARSpectra do operacji AR Spectra, które oparte są na obrazach fluorescencyjnych.
Wykorzystanie rozszerzonej rzeczywistości w chirurgii otwiera fascynujące możliwości, zwłaszcza jeżeli chodzi o uwolnienie najważniejszych narzędzi chirurga — jego dwóch rąk. Dzięki wykorzystaniu tego narzędzia mają dostęp do kluczowych informacji na temat pacjenta, bez konieczności odrywania wzroku od pacjenta czy sprawdzania oddzielnego ekranu komputera. A jak powszechnie wiadomo, w zawodzie chirurga liczy się precyzja. Okulary AR nie tylko przyspieszą standardową pracę, ale również zdecydowanie podniosą poziom bezpieczeństwa i skuteczność zabiegu.
Edukowanie lekarzy jest najważniejsze
Zastosowanie rozszerzonej rzeczywistości w chirurgii nie tylko znacząco wpływa na praktykę pojedynczych chirurgów, ale także będzie odpowiadać za powszechną rewolucję w edukacji medycznej. Dzięki wprowadzaniu okularów AR już na początkowych etapach nauki, studenci medycyny mają wyjątkową szansę na zdalne obserwowanie działań doświadczonych wykładowców-chirurgów, którzy korzystają z takich okularów podczas operacji.
Gdy lekarz przeprowadza operację, studenci z całego świata mogą zalogować się do transmisji na żywo zgodnej z HIPAA, a lekarz może opisać każdy krok po drodze — powiedział Paul Trevers, dyrektor generalny firmy Vuzix.
To nie tylko narzędzie, które umożliwia zdalne obserwowanie operacji, ale daje również możliwość aktywnego uczestnictwa w procesie edukacyjnym. Wykładowcy-chirurdzy mogą skupić się na precyzyjnym „ciachaniu” pacjenta, ale też na dokładnym opisywaniu każdego etapu operacji, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodymi adeptami medycyny. Z drugiej strony, chirurdzy będą mogli baczniej obserwować postępy i działania studentów na sali operacyjnych, reagując w porę na ewentualne błędy i dając cenne wskazówki na przyszłość.
Okulary AR wprowadzą do edukacji medycznej elementy interaktywne i bardziej globalne, zastępując niektóre, tradycyjne metody uczenia. To krok w kierunku medycyny przyszłości, w której kluczową rolę w edukacji młodych studentów, a przyszłych (miejmy nadzieję) wybitnych chirurgów, odgrywa technologia.
Okulary łączą dwa różne widoki w jeden widok, więc mogę obserwować, co robi stażysta — powiedział Ahmed Ghazi, profesor z Johns Hopkins. — Widzą, jak moje ręce instruują ich, jak manewrować przez określoną część procedury.
Cenna wymiana doświadczeń online
Technologia rozszerzonej rzeczywistości zmienia zasady edukacji medycznej, ale otwiera także zupełnie nowe perspektywy między ekspertami z różnych zakątków świata.
Aktualnie, jeżeli specjalista z drugiego końca globu ma współpracować z chirurgiem podczas operacji, musi wsiąść w samolot i udać się na miejsce. Dzisiaj nie musi opuszczać swojego standardowego miejsca pracy. Wystarczy, że zaloguje się do platformy streamującej operację na żywo, podczas gdy noszący okulary AR chirurg prezentuje cały przebieg zabiegu. To już nie tylko kwestia słuchania i odpowiadania, ale faktycznej i pełnoprawnej interakcji w czasie rzeczywistym.
Niektórzy eksperci korzystający już z tej metody wykorzystują dodatkową funkcjonalność okularów AR i rysują potrzebne elementy, które pokazują się w widoku chirurga z okularami. To zapewnia jeszcze bardziej precyzyjną i skuteczną komunikację między specjalistami, a także pozwala na błyskawiczne reagowanie i podejmowanie kluczowych decyzji, od których niejednokrotnie zależy życie pacjenta.
AR wykorzystywane powszechnie ma ogromny potencjał na zmianę oblicza medycyny, wspierając lekarzy na całym świecie w podejmowaniu trafnych diagnoz i skutecznych interwencji, a przede wszystkim w ocalaniu życia i zdrowia pacjentów — bo o to toczy się walka na stole operacyjnym.
To tak, jakby stał tuż obok lekarza na sali operacyjnej w RPA — może narysować to, co lekarz widzi na nakładce obrazu z kamery o jakości telewizyjnej 4K i powiedzieć „najpierw przetnij tę tkankę” lub „użyj tego stentu zamiast tamtego”. — powiedział Paul Trevers.
A gdyby tak połączyć rozszerzoną rzeczywistość i sztuczną inteligencję…?
O tym, że zastosowanie okularów rozszerzonej rzeczywistości odmieni sposób, w jaki chirurdzy wykonują swoją pracę, już wiemy. A co się stanie, jeśli połączymy sztuczną inteligencję i rozszerzoną rzeczywistość? Odniesiemy jeszcze większe korzyści! Rozszerzona rzeczywistość i sztuczna inteligencja to zaawansowane technologie, dzięki którym znikają granice geograficzne, a współpraca, nie tylko medyczna, staje się bezproblemowa, niezależnie od dzielącej odległości.
Medycy używają okularów AR, ale i VR.
Niektóre szpitale w Stanach Zjednoczonych wykorzystują już narzędzia AR do rejestrowania operacji, co pozwala na nagranie i późniejszą, szczegółową analizę danych z zabiegu. Podczas operacji, które odbywają się w czasie rzeczywistym, AI może dostarczać chirurgowi cennych sugestii i wskazówek, znacząco podnosząc jakość i efektywność wykonywanych zabiegów. Prawdziwy potencjał tkwi jednak w zastosowaniu sztucznej inteligencji, która przeanalizuje zarejestrowane operacje i wyciągnie z nich cenne wnioski.
Przykładowo, firma Travers, we współpracy z platformą wirtualnej chirurgii Proximie, przedstawiła unikatowy przykład współpracy AI z AR. Gdy chirurg przeprowadzałby operację serca i wkładał stent, sztuczna inteligencja może dostarczyć rad dotyczących najlepszego typu stentu, takiego, który najlepiej odpowiadałby indywidualnym potrzebom pacjenta. Będzie to możliwe dzięki analizie danych z tysiąca innych, podobnych operacji.
Mariaż technologii sztucznej inteligencji i rozszerzonej rzeczywistości wzniesie doświadczenia chirurgów — i szerokiego grona specjalistów medycznych — na całkiem nowy poziom. Oprócz niezaprzeczalnego ogromu wiedzy i często dekad doświadczenia zyskają wsparcie zaawansowanych technologii, które potrafią analizować ogromne ilości danych, dostarczając w czasie rzeczywistym spersonalizowanych wskazówek.
To kolejny krok w stronę medycyny przyszłości. Medycyny, która jest niezwykle precyzyjna, skuteczna i bezpieczna.
Snując marzenia, warto pamiętać o ewentualnych zagrożeniach…
Jak zapowiada nagłówek, wcale nie musi być tak kolorowo. Jednym z kluczowych wyzwań, które zapewne pojawiają się w głowie, czytając o na przykład operacjach wykonywanych na odległość, jest przede wszystkim kwestia związana ze stabilnością połączenia internetowego.
Oczywiście w idyllicznym świecie silne połączenia internetowe w placówkach medycznych powinny być płynne i zapewniać nieprzerwane przesyłanie danych. Jednak, jak przekonaliśmy się na własnej skórze podczas licznego korzystania z dobroci pracy zdalnej i wideokonferencji, czasami występują opóźnienia, nagle nasz internet staje się słaby, Teams czy inny Zoom uparcie nie chcą „wpuścić” na spotkanie, a rozpikselowane twarze w niczym nie przypominają tych, które znamy z biura…
W czasie operacji i żywego pacjenta na stole operacyjnym ciężko sobie wyobrazić możliwość występowania takich problemów. W medycynie każda sekunda ma znaczenie, a utrata połączenia w kluczowym momencie może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pacjenta.
Dr Ghazi, jeden z ekspertów medycznych, zdaje sobie sprawę z tego ryzyka i podkreśla, że bezwzględnie konieczne jest przeprowadzenie testów i 100% pewność, że urządzenia AR mają niezawodne połączenia internetowe. W czasie testów liczy się na minimalizację potencjalnych problemów technicznych. O ile specjaliści medyczni mają świadomość tego, że technologia AR sama w sobie nie jest najsłabszym ogniwem, to połączenie internetowe już może.
Technologie AR i AI zagoszczą na stałe w medycynie?
Analiza opublikowana w 2020 roku przez Peterson-KFF Health System Tracker rzuciła nowe światło na znaczenie łączności internetowej dla dostępu pacjentów do opieki zdrowotnej. Wnioski zapewniają, że dobre połączenie internetowe stanowi coraz częściej kluczowy element dla zapewnienia kompleksowej opieki zdrowotnej.
Biorąc pod uwagę rosnące zastosowanie narzędzi takich jak okulary AI w praktyce lekarskiej, argument ten nabiera jeszcze większego znaczenia, prawda? Będzie to kluczowym priorytetem polityki zdrowotnej w Polsce i na świecie. Chirurgia z wykorzystaniem AR, staje się nowym standardem w opiece medycznej, podnosząc jakość i skuteczność interwencji.
W tym kontekście polityka państwa powinna aktywnie wspierać inicjatywy dotyczące zapewnienia niezawodnego dostępu do internetu, nawet w najdalszych regionach kraju. Inwestując w infrastrukturę internetową czy również programy szkoleniowe dla personelu medycznego, inwestujemy w ostęp do wysokiej jakości usług medycznych, niwelując przepaść technologiczną w różnych krajach.