Gdy chcemy tanio nabyć jakiś przedmiot, szczególnie używany, zakupy na OLX wydają się jedną z lepszych opcji. Na wspomnianej platformie mamy ogromny wybór przeróżnych towarów, od elektroniki, przez odzież, książki, meble i produkty kolekcjonerskie, aż po samochody. Do tego nic nie stoi na przeszkodzie, by negocjować ceny. Niestety kupowanie na OLX nie było do końca bezpieczne i transparentne, jednak po interwencji UOKiK ma się to zmienić. Pierwsze zmiany już widać.
Bezpieczniejsze zakupy na OLX. Spis treści
(Nie)bezpieczne zakupy na OLX
Pierwotnie OLX miał być platformą ogłoszeń lokalnych. Założenia były proste: znajdujemy interesujący nas przedmiot w naszej okolicy, umawiamy się ze sprzedającym na spotkanie i finalizujemy transakcję. Dzięki temu możemy upewnić się, że autor ogłoszenia faktycznie posiada oferowany towar i jest on w stanie zgodnym z opisem.
Często jednak interesujący daną osobę przedmiot może być oferowany w innym mieście lub nawet na drugim końcu Polski. Okazało się więc, że wiele osób decyduje się na zakupy na OLX z wysyłką. Niestety była to prawdziwa okazja dla oszustów, którzy wystawiali oferty, umawiali się na wysłanie przesyłki po otrzymaniu przelewu na konto, po czym wcale nie nadawali paczki. Rozwiązaniem problemu nie były też przesyłki za pobraniem, ponieważ oszust mógł nadać paczkę, a odbiorca po zapłaceniu kurierowi i otwarciu koperty lub kartonu orientował się, że zawartość jest zupełnie inna od deklarowanej.
Zniechęcanie ludzi do kupowania na odległość było nieskuteczne, OLX przestał to robić, a zaczął wdrażać mechanizmy mające sprawić, by takie transakcje były bezpieczne. Pojawiły się progi zadowolenia ze sprzedawców oraz usługa Przesyłki OLX wraz z pakietem ochronnym. Kupujący płaci za przedmiot za pośrednictwem OLX, a po odbiorze paczki potwierdza, że wszystko jest w porządku. Jeśli okaże się, że coś jest nie tak, OLX może wstrzymać przekazanie pieniędzy sprzedającemu i wyjaśnić sprawę. Przewidziane były także rekompensaty. Tyle że okazuje się, że to wciąż za mało, by zapewnić bezpieczeństwo.
Interwencja UOKiK ws. zakupów na OLX
27 lutego 2024 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał decyzję kwestionującą praktyki OLX. Zdaniem UOKiK konsumenci byli wprowadzani w błąd co do zakresu pakietu ochronnego. Urząd został zaalarmowany przez samych użytkowników, których zdziwiło to, że pakiet nie zadziałał tak, jak powinien.
W wyniku działań Grupy OLX konsumenci ponosili negatywne skutki finansowe. Spółka stosowała szereg postanowień istotnie ograniczających zakres ich ochrony. Opłacana przez kupujących ochrona była w rzeczywistości pozorna – konsumenci mimo wykupienia usługi mającej zapewnić bezpieczeństwo transakcji mogli tracić pieniądze na rzecz nieuczciwych sprzedawców.
Tomasz Chróstny, prezes UOKiK
Część użytkowników była przekonana, że otrzyma zwrot pieniędzy, jeśli zamówiony przedmiot, np. smartfon do 1000 zł będzie uszkodzony, o czym miały świadczyć komunikaty od OLX. W rzeczywistości w regulaminie przewidziano wiele wyjątków. Jedna z osób, która opisała swoją sytuację UOKiK-owi, zgłosiła, że kupiła telefon, ale był on zepsuty. Platforma miała „umywać ręce”, twierdząc, że pakiet ochronny nie dotyczy uszkodzeń, tylko sytuacji, w których paczka nie zostałaby wysłana lub jej zawartość byłaby inna.
Według urzędu wewnętrzna procedura OLX dotycząca rozpatrywania wniosków faworyzowała sprzedających, przewidując dla nich np. dłuższe terminy na udzielenie informacji. Reklamacje konsumentów miały być odrzucane, a środki, jakie zapłacili za przedmiot, robiąc zakupy na OLX, mogły trafiać do nieuczciwych sprzedawców. Gdyby kupujący wiedzieli o tym wcześniej, mogliby nie decydować się na pakiet ochronny, szczególnie że wiązał się on z dodatkową opłatą za „usługę serwisową”.
Zakupy na OLX. Co jeszcze zakwestionował UOKiK?
Skoro przy usłudze serwisowej jesteśmy, to UOKiK zwrócił uwagę na to, że OLX nie udostępniał informacji o tym, iż przedmiot można kupić bez dodatkowej opłaty.
Architektura serwisu OLX nie odzwierciedlała postanowień regulaminu, zgodnie z którymi zakup przedmiotów możliwy jest również w drodze indywidualnych ustaleń między stronami transakcji. Konsumenci również mieli co do tej opłaty wątpliwości, poniżej zamieszczamy przykładowe zgłoszenie: „OLX wydziela cenę opłaty serwisowej. Takie jej ułożenie mogłoby sugerować, że cena opłaty serwisowej znajduje się już w cenie produktu. Jednak gdy klikniemy „Kup z przesyłką”, to dopiero wtedy widzimy właściwą cenę”.
Komunikat UOKiK
Według urzędu wyświetlanie wyników wyszukiwania też wprowadzało w błąd, bo przy sortowaniu „od najtańszych” nie uwzględniano opłaty serwisowej, która była doliczana tylko do niektórych produktów. Czasami robiąc zakupy na OLX, użytkownik mógł mieć wyświetlane droższe przedmioty wyżej od tańszych ofert.
OLX zobowiązany do zmiany praktyk i… oddania pieniędzy użytkownikom
UOKiK wydał decyzję ws. OLX, z której wynika kilka istotnych faktów dla użytkowników. Osoby, które skontaktowały się z platformą od 24 sierpnia 2021 r. do dnia wprowadzenia zmian wynikających z decyzji ws. nieprawidłowo wykonanej transakcji, a spółka ich roszczenia odrzuciła, co konsumenci zakwestionowali, dostaną zwrot pieniędzy w wysokości kwoty wydanej na zakupy na OLX. Dotyczy to także osób, które 15 dni przed wydaniem decyzji otrzymały informację o negatywnym rozpatrzeniu wniosku w ramach pakietu ochronnego, ale nie zdążyły skontaktować się ze spółką.
Osoby, które skontaktowały się z OLX w sprawie usługi serwisowej od 1 grudnia 2021 r. do dnia wprowadzenia wszystkich zmian wynikających z decyzji, otrzymają zwrot pieniędzy za tę usługę.
OLX został także zobowiązany do rozszerzenia pakietu ochronnego, zawarcia w regulaminie informacji o tym, że produkt można kupić bezpośrednio od kupującego, z pominięciem przesyłki OLX, a co za tym idzie bez opłaty za usługę serwisową, co musi zostać też uwzględnione w architekturze serwisu. Wreszcie sortowanie ofert od najtańszych ma uwzględniać dodatkowe opłaty.
Zakupy na OLX bezpieczniejsze i bardziej transparentne po zmianach
OLX wydał komunikat, w którym informuje o zmianach wynikających z decyzji UOKiK. Platforma zrezygnowała ze stosowania postanowień regulaminu, w których mowa o tym, że pakiet ochronny nie znajduje zastosowania przy przedmiotach uszkodzonych, w innym kolorze, rozmiarze, noszących ślady użytkowania i niekompletnych.
Od 14 marca pakietem ochronnym będą objęte następujące przypadki:
- otrzymanie pustej paczki;
- wystąpienie rozbieżności między otrzymanym przedmiotem a ogłoszeniem, na przykład:
a) różnice wynikające z: tytułu, opisu, zdjęć towaru, jego rodzaju, ilości, funkcjonalności. W odniesieniu do przedmiotów z elementami cyfrowymi – również kompatybilności;
b) brak cech, o których sprzedawca zapewniał w treści ogłoszenia;
c) inny kolor przedmiotu;
d) inny rozmiar, gdy był on jednoznacznie wskazany w treści ogłoszenia;
e) uszkodzenie przedmiotu, o którym kupujący nie wiedział przed zawarciem transakcji;
f) przedmiot używany, gdy w ogłoszeniu był określony jako nowy, a ze zdjęć i innych materiałów wynikało, że przedmiot jest wolny od wszelkich śladów używania;
g) przedmiot niekompletny, gdy ogłoszenie jednoznacznie wskazywało elementy towaru i jest brak, któregoś z tych elementów.
Kupujący zostaną poproszeni o wyrażenie zgody na nowy Regulamin OLX przed zakupem, a Sprzedający przed akceptacją sprzedaży towaru z Przesyłką OLX. Akceptacja nowego Regulaminu OLX jest konieczna do dalszego korzystania z Przesyłek OLX. W przypadku akceptacji wniosku z Pakietu Ochronnego Kupujący musi odesłać towar Sprzedającemu, by otrzymać zwrot zapłaconych pieniędzy.
Komunikat OLX
Administracja OLX zapowiedziała także m.in. zwrot środków w przypadkach określonych w decyzji UOKiK oraz nowy interfejs opcji zakupu. Już teraz zresztą na stronie z daną ofertą wyświetlane są dwie ceny: samego przedmiotu oraz przedmiotu z przesyłką OLX. Zakupy na OLX są więc bardziej transparentne.
Źródło: UOKiK, OLX, opracowanie własne. Zdjęcie otwierające: AndrewLozovyi / Depositphotos
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.