W ciągu ostatnich lat w Polsce powstało wiele tysięcy nowych instalacji fotowoltaicznych, co było związane zwłaszcza z atrakcyjnymi dopłatami do instalacji OZE. To system, który ma wytrzymać lata, jednak rzadziej pamiętamy o tym, że wymaga on przeglądów i odpowiedniej konserwacji. Tymczasem trzeba sobie zdawać sprawę z ryzyka, jakie wiąże się z potencjalnymi awariami tego systemu. Im więcej instalacji, tym więcej potencjalnych awarii, które mogą doprowadzić do zapłonów — jakie są ich przyczyny i czy można im zapobiec?
Niektóre przypadki pożarów instalacji fotowoltaicznych
W ostatnich miesiącach sytuacji związanych z pożarami instalacji fotowoltaicznych było wiele — dotyczyły zarówno domów jednorodzinnych, jak i innych obiektów, n. sakralnych. oto wybrane przypadki:
Nawiążmy tu jeszcze do niedawnego pożaru instalacji fotowoltaicznej na dachu kościoła św. Brygidy, która, jak się okazało, została założona nieleganie, bez zgody konserwatora zabytków.
Co jest źródłem pożaru w fotowoltaice?
Może być to przewód elektryczny, a także złe łączenie lub uszkodzona izolacja. Przyczyną pojawienia się ognia może być mechaniczne uszkodzenie modułu fotowoltaicznego, wadliwy rozłącznik lub styk łączeniowy czy wygenerowanie łuku elektrycznego po przerwaniu obwodu DC w pracującej instalacji fotowoltaicznej (np. częściowo otwarta podstawa bezpiecznikowa).
Szczegóły dotyczące pożarów instalacji fotowoltaicznych możecie obejrzeć w poniższym wideo:
Na przykład w przypadku ognia, który pojawi się w wyniku mechanicznego uszkodzenia panela fotowoltaicznego, wystarczyłoby wyłącznie instalacji (falownika), co spowodowałoby zanik przepływu prądu i wygaszenie ognia. Niektóre falowniki mają ponadto funkcję detekcji łuku elektrycznego, która w przypadku wykrycia zagrożenia wyłącza generację energii.
Na szczęście, w przeciwieństwie do trudnych do opanowania i ugaszenia pożarów samochodów elektrycznych panele fotowoltaiczne można gasić wodą.
Czy bać się pożaru?
Według informacji na stronie rządowej: instalacje fotowoltaiczne, jak każdy system produkujący prąd, mogą ulec zapaleniu. Zwarcie w instalacji, uderzenie pioruna bądź nieumiejętne jej rozłączanie to najbardziej prawdopodobne przyczyny pożaru. Zwarcie może też nastąpić w panelach fotowoltaicznych, jeśli są słabej jakości, a także wówczas, gdy niewłaściwie dobrano zabezpieczenia elektryczne całego systemu.
Najczęstszą przyczyną powstania pożaru jest jednak złe wykonanie samej instalacji. Przyczynami pożaru są błędy związane z niewłaściwym zabezpieczeniem instalacji prądu stałego, np. źle dobranymi przewodami, wtyczkami złej jakości, które mogą ulec zapaleniu, lub brakiem jakichkolwiek zabezpieczeń, typu bezpieczniki czy wyłączniki. Do pożarów doprowadzają też instalacje wykonane „po kosztach” lub w „okazyjnej cenie”, w której stosowane są niewłaściwych szybkozłączek, niepoprawnie poprowadzone są przewody, stosowane są niskiej jakości materiały.
Jednak według niemieckiego TÜV Rheinland oraz brytyjskiego BRE National Solar Centre (w Polsce nie było do tej pory podobnych badań), ilość pożarów wywołanych przez instalacje fotowoltaiczne stanowi w stosunku do wszystkich pożarów można mierzyć w promilach. Według danych grupy badawczej Fraunhofer ISE w ciągu ostatnich 20 lat w Niemczech odnotowano 350 pożarów systemów solarnych. To zaledwie 0,006% tego rodzaju zniszczeń na 1,4 mln wszystkich instalacji zasilanych słońcem w Niemczech.
Oznacza to, że przy właściwie wykonanym projekcie oraz prawidłowej instalacji, panele fotowoltaiczne są bardzo bezpieczne. Moduły fotowoltaiczne są trudno zapalne, a zatem nie przyczyniają się do rozprzestrzeniania ognia. W przypadku pożaru instalacji tak naprawdę może zapalić się głównie dach, na którym sa zainstalowane
Opinia eksperta z Euros Energy
Jak twierdzi Michał Znój, Koordynator Działu Realizacji Instalacji Fotowoltaicznych w Euros Energy w rozmowie opublikowanej m.in. na Infor oraz Business Insider:
Instalacja PV to mała elektrownia, zaprojektowana i budowana na kilka dekad. Sprzęt i użyte komponenty montażowe muszą wytrzymać zmienne warunki atmosferyczne panujące w Polsce (mroźne zimy, gorące lato oraz coraz częściej występujące wiosną bądź jesienią wichury). Stosowanie oryginalnych i certyfikowanych podzespołów gwarantuje niezawodność i bezpieczeństwo działania. Jednak nawet najlepszej jakości sprzęt i komponenty nie zastąpią wykwalifikowanej ekipy montażowej. To tak jakby wsadzić operatora koparki do bolidu Formuły 1.
Co więcej, w jego opinii najważniejszym elementem instalacji elektrycznej jest oryginalne złącze MC4, przez które przechodzi cała wyprodukowana energia:
Nie prawdą jest, że złączki różnych producentów są kompatybilne. Łączenie elementów różnych producentów jest jednoznaczne z utratą gwarancji, wiąże się ze stratami energii i w znacznym stopniu przyczynia się do wystąpienia pożaru.
Jak się zabezpieczyć i na co zwracać uwagę?
Właściciel paneli powinien regularnie kontrolować stan instalacji, a także zwracać uwagę na wszelkie anomalie w jej pracy. Na wiele rzeczy nie mamy wpływu, jednak możemy zadbać o utrzymanie czystości paneli, na przykład poprzez usunięcie liści czy innych zanieczyszczeń, które mogą utrudniać przepływ powietrza i prowadzić do przegrzewania.
Warto też zlecić wykwalifikowanemu specjaliście sprawdzenie instalacji po stronie elektrycznej, izolacji przewodów, stanu technicznego konstrukcji i jej mocowania. Przynajmniej raz w roku.
Posiadaczom instalacji fotowoltaicznej zaleca się również zakup gaśnicy proszkowej zawierającej co najmniej 4 kg proszku gaśniczego. Proszek gaśniczy umożliwia bezpieczne gaszenie instalacji elektrycznych z odległości co najmniej 1 m. Gaśnica ta powinna znaleźć się obok falownika i urządzenia zabezpieczającego instalację. Niestety nie ma obowiązku posiadania gaśnicy w domu (choć musi być w samochodzie) ale w wielu przypadkach jej posiadanie pozwoliłoby uniknąć rozwoju pożaru, zauważonego przez mieszkańców, na etapie rozwoju. Dotyczy to nie tylko domów z instalacjami fotowoltaicznymi.
Źródło: Infor, Murator Plus, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Oławie
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.