W sieci jest wiele usług, które ułatwiają nam dostęp do informacji. Jednym z takich rozwiązań jest Wayback Machine — proste narzędzie, będące swego rodzaju internetowym wehikułem czasu. Jeśli do tej pory o nim nie słyszeliście, czytajcie dalej. Bardzo możliwe, że prędzej czy później bardzo wam się przyda.
Spis treści
Czym jest Wayback Machine i kiedy się przydaje?
Mówi się, że w internecie nic nie ginie. Coś w tym jest, jednak nie ulega wątpliwości, że zasoby dostępne w sieci podlegają pewnym zmianom. Zdarzają się sytuacje, w których dana witryna czasowo jest niedostępna lub jej zawartość uległa zmianie, a nas interesowała poprzednia wersja strony. Tu z pomocą przychodzi Wayback Machine – narzędzie, które powstało w 2001 roku. Stoi za nim organizacja Internet Archive, mająca na celu gromadzenie i udostępnianie cyfrowych zasobów.
Wayback Machine umożliwia wyświetlenie danej strony internetowej w takiej formie, w jakiej była ona dostępna kilka dni, tygodni, miesięcy lub nawet wiele lat temu. Narzędzie to przyda się nam w następujących sytuacjach:
- Chcemy wrócić do interesujących treści ze strony internetowej, którą czasowo ukryto lub wycofano z publikacji
- Potrzebujemy pilnie wyświetlić witrynę, która chwilowo jest niedostępna np. z powodu przeciążenia serwerów
- Chcemy zobaczyć dane na stronie, które zostały nadpisane (np. jak wyglądał plan zajęć na uczelni dla poprzedniego rocznika na danym kierunku)
- Zajmujemy się SEO i chcemy zobaczyć kod starej wersji strony, by znaleźć w nim elementy, które mogły odpowiadać za gorszą widoczność witryny w wynikach wyszukiwania
- Jesteśmy ciekawi, jak wygląd naszych ulubionych stron internetowych zmieniał się na przestrzeni lat.
Wayback Machine to także narzędzie, które ma duże znaczenie dla zachowania historii internetu. Nikogo nie trzeba przekonywać, że w wirtualnej przestrzeni dzieje się naprawdę dużo i strony internetowe często się zmieniają. Dzięki opisywanej usłudze mamy dostęp do czegoś, co można porównać do pocztówek z archiwalnymi zdjęciami w świecie rzeczywistym.
Sami twórcy narzędzia określają je zresztą mianem cyfrowej biblioteki przyszłości. Jak tłumaczą, Internet Archive to organizacja non-profit, która chce zapewnić powszechny dostęp do wiedzy.
Jak korzystać z Wayback Machine?
Wayback Machine jest dostępna jako wyszukiwarka na stronach Web Archive oraz Internet Archive. Jej obsługa jest bardzo prosta. Wpisujemy adres interesującej nas strony internetowej, po czym wyświetli nam się kalendarz z zaznaczonymi dniami, z których pochodzą zapisane kopie witryny. Jeśli chcemy cofnąć się o kilka lat wstecz, pomocna będzie również oś czasu znajdująca się w górnej części ekranu. Po kliknięciu wybranego dnia oraz godziny będziemy mogli zobaczyć, jak wyglądała wtedy strona.
Na ogół im popularniejsza witryna internetowa, tym więcej jej archiwalnych zapisów możemy przeglądać. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, by zobaczyć, jak dzień po dniu zmieniały się ogólnopolskie serwisy informacyjne czy globalne platformy e-commerce. Z odnalezieniem archiwalnej wersji mało znanego bloga, który działał przez krótki czas, może być już jednak problem.
W archiwum nie zawsze zostaje zapisana całość witryny wraz ze wszystkimi podstronami. Może się zatem zdarzyć, że gdy będziemy próbować klikać poszczególne elementy na archiwalnym zapisie strony, coś nie będzie działać lub zostaniemy przeniesieni do zapisu z innego dnia. Najlepiej, więc jeśli mamy taką możliwość, od razu wpisać w wyszukiwarkę Wayback Machine dokładny adres podstrony, która nas interesuje.
Korzystanie z Wayback Machine krok po kroku:
- Otwieramy stronę web.archive.org
- Wklejamy w pole wyszukiwania adres strony internetowej lub wpisujemy słowa kluczowe związane z interesującą nas witryną, po czym wybieramy odpowiednią pozycję z listy
- Korzystając z kalendarza, wybieramy odpowiedni zapis, klikamy go i wyświetlamy archiwalny zapis strony.
Co jeszcze ma w swoich zasobach Internet Archive?
Wspomnieliśmy już, że Wayback Machine to narzędzie od organizacji Internet Archive. Na jej stronie internetowej znajdziemy bibliotekę plików muzycznych, filmów, oprogramowania i książek. Nic nie stoi na przeszkodzie, by zobaczyć choćby zapis audycji telewizyjnej sprzed kilkunastu lat lub posłuchać koncertu sprzed wielu miesięcy. Co ważne, treści są dostępne za darmo i bez rejestracji konta.
Chętne osoby mogą jednak wesprzeć inicjatywę, przelewając wybraną kwotę. Szczegóły są zawarte w zakładce „Donate”, którą można otworzyć z górnej belki na stronie Web Archive. Można też dołączyć jako wolontariusz i pomóc np. jako programista lub osoba zaangażowana w archiwizację treści.
Jak widać, jeśli potrzebujemy uzyskać dostęp do archiwalnej wersji strony internetowej, jest to możliwe. Narzędzie Wayback Machine przyda się zarówno do uzyskania konkretnych informacji, które pozornie zniknęły z sieci, jak i do sprawdzenia szczegółowych danych strony, z czego skorzystają specjaliści SEO. Każdy z nas może również użyć Wayback Machine, by powspominać, jak dawniej wyglądały poszczególne witryny internetowe.
zdjęcie główne: Markus Spiske/Unsplash, Web Archive