Historia telewizji rozpoczęła się w latach 20. XX wieku. Pierwszym wynalazcą odbiornika telewizyjnego był inżynier John Logie Baird. Jednak stworzony przez niego telewizor nie jest podobny do tych współczesnych. Jak wyglądał pierwszy telewizor i czym różni się od najnowszych modeli?
Kiedy powstał pierwszy telewizor?
Pierwsze obrazy, które zostały nadawane przez system stworzony przez Bairda, charakteryzowały się bardzo niską jakością. Przyczyną były mała liczba linii skanowania i sposób rejestracji. W późniejszych latach dopracowywano projekt, lecz został pokonany przez telewizję elektroniczną.
Choć obecnie zainteresowanie telewizją znacząco spadło, to w wielu domach telewizor wciąż stanowi jeden z kluczowych elementów. Historia tego wynalazku jest długa i dość skomplikowana. Początkowo była ona związana z telewizją mechaniczną. Skąd więzła się taka nazwa? Do stworzenia pierwszego odbiornika wykorzystane zostały mechaniczne urządzenia skanujące, które drastycznie różnią się od współczesnej technologii LCD i OLED, a nawet od konstrukcji kineskopowych.
Co najmniej trzech wynalazców miało wpływ na powstanie pierwszego telewizora. Jednak za pierwszego stwórcę systemu telewizyjnego uznaje się Johna Logie Bairda. Jak wyglądał pierwszy telewizor? Szkocki inżynier w 1925 roku zaprezentował urządzenie, które dla oglądających w magiczny sposób przenosiło obraz twarzy manekina z jednej części pomieszczenia na drugą. Jednak maszyna ta w żaden sposób nie była podobna do współczesnych odbiorników. Był to jednak pionierski wynalazek, który przyczynił się do powstania nowoczesnych technologii.
Mechaniczny telewizor dział w dość zaskakujący sposób. Baird zastosował w urządzeniu tarczę Nipkowa – wynalazek niemieckiego inżyniera Paula Nipkowa. Po raz pierwszy został on zaprezentowany 1884 roku i zyskał uwagę innych inżynierów, którzy chcieli przesyłać filmu. Technologii tej było jednak bliżej ruchomych obrazów. Wynalazek Nipkowa to metalowa tarcza obrotowa z rozłożonymi równomiernie otworami. Przez każdy z nich przechodził promień świetlny, który w ten sposób konstruował obraz.
Pierwszy telewizor na świecie – w jaki sposób działał?
Baird zamontował tarczę pomiędzy komórką fotoelektryczną z siarczkiem żelaza a oświetlanym elementem, która była głowa manekina brzuchomówcy. W takiej komórce prąd ulega zmianie proporcjonalnie do padającego na nią światła. Później jest przesyłany do odbiornika w postaci fali radiowej AM. Wewnątrz odbiornika sygnał przyłożono do neonowego światła, które znajdowała się w drugim dysku Nipkowa – ten obracał się z taką samą prędkości, co w nadajniki.
Punkt świetlny przebiegał przez ekran wykonany ze szlifowanego szkła, sprawiając, że światło przyciemniało się w miejscach zacienionych i rozjaśniło w tych jaśniejszych. Kiedy dochodziło do połączenia, powstawał obraz dostrzegalny dla ludzkiego oka.
Konstrukcja ta nie była jednak pozbawiona wad. Dyski miały tylko 30 otworów, zatem wyświetlanych było tylko 30 linii skanowania. W stworzonych jakiś czas później telewizorach lampowych CRT linii tych było aż 480. Różnicę można było dostrzec również w ich orientacji. W odbiorniku Bairda wyświetlano je pionowo, a w CRT poziomo. Dlatego z początku wyglądało to tak, jakby obraz był składany z pasków, które do siebie nie pasują. Nie był również zbyt wyraźny.
Pierwszy telewizor – przetarcie szlaków dla współczesnej technologii
Pierwszy telewizor stworzony przez Bairda charakteryzował się bardzo małym obszarem skanowania obrazu, który wynosił zaledwie 25,4 × 20,3 cm i był oświetlany mocą 500 kandeli z odległości 30,5 cm. Orientacja ekranu w tym urządzeniu była pozioma w przeciwieństwie do współczesnych telewizorów. Mechaniczny telewizor generował obraz z prędkością 5 fotografii na sekundę. Rozmiar wyświetlania wynosił 8,3 × 6,4 cm. Skanowanie następowało od lewej do prawej – identycznie jak w odbiornikach CRT.
Jeśli weźmiemy uwagę aktualnie stosowanie technologie, wynalazek stworzony przez Bairda prezentuje się dość prymitywnie. Szybko okazało się, że nie ma dla niego przyszłości. Choć wprowadzono wiele poprawek, takich jak zmiana metody skanowania i dodano kolejne linie, telewizja mechaniczna została wyparta przez telewizję elektroniczną, która pojawiła się w latach 30. XX w.
Prezentacja telewizji lampowej miała miejsce w 1927 roku. W 1936 roku system wszedł go powszechnego użycia i osiągał od 400 do 600 linii skanowania pola. Później konstrukcje mechaniczne wciąż powstawały, jednak technologię tę stosowano w specjalistycznych urządzeniach, których używano np. w planetariach.
Pierwszy telewizor w Polsce
Pierwszym produkowanym w Polsce telewizorem była Wisła. Była ona produkowana na wzór odbiorników radzieckich. Pierwszy telewizor, który w pełni wytwarzano to Polsce to Belweder. Na tamte czasy był on dość drogi, jego koszt wynosił siedem tysięcy złotych, co wówczas stanowiło aż 3 średnie pensje. Telewizor zaliczał się do towarów, których ilość była ograniczona. Opłaty można było również dokonać talonami, jednak te były jeszcze trudniejsze do zdobycia niż pieniądze.
Wielki przełom nastąpił w latach 70. XX w., kiedy to rozpoczęło się nadawanie telewizji w kolorze. Pierwsze telewizory kolorowe, które pojawiły się na rynku to Rubiny, które były montowane z radzieckich części. Zasłynęły one ze zdolności samozapłonu. Zdarzały się przypadki, w których Rubin przyczynił się do pożaru w całym mieszkaniu. Polskie telewizory kolorowe z czasów PRL to Jowisz oraz Neptun.
Jak powstanie telewizora zmieniło rzeczywistość?
Obecnie już prawie nikt nie pamięta o telewizji mechanicznej ani jak dokładnie wyglądał pierwszy telewizor. Do lamusa odeszły również odbiorniki wyposażone w katody CRT. Zastąpiły je telewizory LCD oraz OLED. W tej technologii obraz składa się z wielu ułożonych tuż obok siebie pikseli, które są odpowiedzialne za wyświetlanie kolorów.
Najpopularniejszym standardem jest rozdzielczość 4K, która przekłada się na 3840 × 2160 pikseli. Średnia częstotliwość odświeżania obrazu wynosi około 60 Hz, co przekłada się na dużą płynność. Bez względu na to, jaką odległość przesyłany jest sygnał, nie traci on na jakości. Nie pojawiają się również problemy z synchronizacją.
Współczesne telewizory są dalekie od swojego pierwowzoru stworzonego przez Bairda. Jednak, gdyby nie jego wynalazek rozwój branży telewizyjnej mógłby być znacznie utrudniony. Stworzona przez szkockiego inżyniera konstrukcja była ogromną rewolucją, która przyczyniła się do inwestowania w rozwiązania tego typu.