Gotówka i teorie o możliwości jej likwidacji są ostatnio często podnoszonym tematem w debacie publicznej. Spróbujmy jednak podejść do sprawy na chłodno i rozważyć mocne oraz słabe strony papierowego pieniądza. Czy naprawdę ma on wyższość nad swoim cyfrowym odpowiednikiem?
Gotówka kontra pieniądz cyfrowy? Spis treści
Wygoda – gotówka nie ma tu szans z pieniądzem cyfrowym
Naszą małą analizę zacznijmy od kwestii, w której cyfrowy pieniądz nie daje gotówce większych szans. Chodzi o wygodę posługiwania się daną walutą. W przypadku tradycyjnych płatności musimy nosić ze sobą odpowiednią liczbę banknotów oraz monet, a także przeliczać je podczas płacenia (wręczając pieniądze sprzedawcy i sprawdzając, czy wydał nam tyle reszty, ile powinien). Gdy wybieramy się na większe (lub po prostu droższe) zakupy, musimy mieć przy sobie wypchany portfel, którego noszenie nie należy do najwygodniejszych. Jeśli natomiast okaże się, że wzięliśmy za mało pieniędzy, pozostaje nam szukać bankomatu.
W przypadku cyfrowego pieniądza wszystko jest bardzo proste. Płacimy kartą, weryfikując jedynie, czy kwota na terminalu zgadza się z ceną danego produktu. Jeśli wolimy, możemy także zapłacić z wykorzystaniem NFC w smartfonie lub używając kodu Blik. Obie opcje są proste w użyciu, nie zajmują miejsca i nic nie ważą – to po prostu funkcje, do których mamy dostęp z poziomu telefonu, który i tak prawie zawsze mamy przy sobie.
Bezpieczeństwo w przypadku gotówki i cyfrowych pieniędzy
W przypadku bezpieczeństwa transakcji i posiadania pieniędzy sprawa nie jest już tak oczywista. Zacznijmy od gotówki. Nie dotyczą jej różnego rodzaju wyłudzenia ani ataki w przestrzeni cyfrowej, co można uznać za atut. Z drugiej jednak strony posiadając gotówkę przy sobie, można zostać okradzionym lub nawet samemu zgubić pieniądze. Szansa na ich odzyskanie będzie bardzo niewielka. Jak bowiem udowodnić, że te konkretne banknoty są nasze, a nie dowolnej innej osoby? Możemy jedynie liczyć, że jeśli np. zgubiliśmy cały portfel z dokumentami i gotówką, to uczciwy znalazca się z nami skontaktuje.
W przypadku posiadania pieniędzy w formie cyfrowej musimy liczyć się z różnego rodzaju oszustwami. Zachowując podstawowe zasady bezpieczeństwa, możemy jednak bardzo ograniczyć ryzyko utraty środków. Kartę płatniczą, podobnie jak banknoty i monety, ktoś może nam ukraść. Jeśli jednak w porę się o tym zorientujemy, możemy zablokować kartę przez infolinię lub z poziomu aplikacji mobilnej banku i będzie ona bezużyteczna dla złodzieja.
Co jest bezpieczniejsze – gotówka czy pieniądz cyfrowy? Zależy, jak na to spojrzeć, choć raczej skłanialibyśmy się ku temu drugiemu.
Prywatność – mocny argument dla zwolenników gotówki
Ochrona prywatności to kwestia, w której gotówka wygrywa z cyfrowym pieniądzem. Po internetowych przelewach oraz płatnościach kartą zostają pewne ślady. Gotówka pozwala nam kupować towary bez zostawiania pola do analizy bankom oraz instytucjom finansowym. Niektórzy czują się lepiej, wiedząc, że robią zakupy i wykonują płatności, które nie są od razu zapisane w systemie. Lub przynajmniej mają możliwość płacenia w ten sposób.
Dla pełnego obrazu sytuacji trzeba jednak dodać, że płatności gotówką w pewnym sensie sprzyjają też rozwojowi szarej strefy. Upowszechnienie cyfrowego pieniądza ma natomiast odwrotne działanie.
Gotówka i pieniądz cyfrowy a kontrola wydatków
Ostatnia kwestia dotyczy oszczędzania i kontrolowania wydatków. Są osoby, które uważają, że płacenie gotówką korzystnie wpływa na ten aspekt zarządzania pieniędzmi. W końcu dokładnie widzimy, ile mamy pieniędzy w portfelu oraz możemy zwracać większą uwagę na to, ile wydajemy, kiedy przekazujemy gotówkę sprzedawcy. Niektórzy podczas płacenia kartą łatwo się zapominają i wydają więcej, niż powinni.
Płacenie kartą lub BLIK-iem nie sprawia jednak magicznie, że plakietki z cenami w sklepie znikają, a na terminalu nie widać kwoty do zapłaty. Poza tym banki wprowadzają rozwiązania sprzyjające oszczędzaniu przy płaceniu kartą, np. automatycznie zaokrąglając płatność do pełnej kwoty, przekazując resztę na dodatkowe konto (np. kupujemy coś za 49,20 zł, więc z konta ubywa nam 50 zł, z czego 80 gr trafia na rachunek do oszczędzania).
Gotówka czy cyfrowy pieniądz – co lepsze?
W naszym porównaniu nie ma jednoznacznego zwycięzcy. Może lekko pozytywnie wyróżnia się pieniądz cyfrowy, choć poszczególne osoby mogą mieć tu odmienne zdania. Tylko czy w ogóle musimy wybierać? Nic nie stoi na przeszkodzie, by używać zarówno gotówki, jak i pieniądza cyfrowego i w zależności od sytuacji płacić tym, co akurat jest w naszej opinii bezpieczniejsze i wygodniejsze. Póki co pieniądze w jednej jak i drugiej formie istnieją obok siebie i nic nie wskazuje, by w najbliższym czasie w Polsce miało się to zmienić – wbrew teoriom niektórych polityków i komentatorów, którzy ostrzegają przed rzekomymi planami likwidacji gotówki.
zdjęcie główne: energepic.com/Pexels