Zapewne każdy, kto będzie czytał ten tekst, ma gdzieś w domu jakiś stary, nieużywany już telefon. W końcu obecnie dość często wymieniamy sprzęty na nowe, ponieważ nie kosztują już one niebotycznych pieniędzy lub po prostu dostajemy dobrą ofertę od operatora. Czynników sprawiających, że zmieniamy stary telefon na nowy, jest wiele, ale co w takim przypadku robić ze sprzętami, których już nie używamy? T-Mobile wystartowało z nową akcją, która ma zachęcić do recyklingu takich sprzętów i to jest dobra rzecz, ale do tej pory prawie nikt z niej nie korzysta.
Co Polacy robią ze starymi telefonami? Na pewno ich nie recyklingują
Chyba wszyscy znamy to uczucie, kiedy przychodzi do nas nowy telefon. Podekscytowanie, nowa energia i radość, bo to przecież nowość, którą trzeba poznać i się jej nauczyć. Może nie każdy podchodzi do tego w ten sam sposób, ale nowości zazwyczaj nas ekscytują, a starsze urządzenia odchodzą w niepamięć. Może tutaj działać jeszcze nostalgia, bo przecież pamiętamy, jak dobrymi telefonami był Nokie, więc chętnie sobie na nie popatrzymy, ale już korzystać będziemy z czegoś nowszego. Stare telefony stają się więc elektrośmieciem, a nawet jak nie dzieje się to od razu, to po pewnym czasie już tak. Jest kilka sposobów na to, co zrobić z takim starym telefonem, ale mało kto, a raczej prawie nikt, nie oddaje takiego urządzenia do recyklingu. Zużyty sprzęt elektroniczny ma stanowić najszybciej rosnący segment tego „rynku”, a na dodatek niecałe 40% trafia do recyklingu. Z telefonami może być jeszcze gorzej.
Co właściwie robimy z takimi starymi telefonami, skoro nie trafiają do recyklingu? Najczęściej podawaną odpowiedzią w badaniu Smart Barometr Digital Care 2022, było „zostawiłem/am jako telefon zapasowy” (43%). I niech pierwszy rzuci kamieniem, kto nie ma w domu choć jednego „zapasowego telefonu”, który zalega gdzieś w szufladzie lub na dnie szafy. Część respondentów odpowiedziała, że zostawiła telefon dla siebie bez konkretnego celu (28%), inni oddali go bliskiej osobie (20%) czy dziecku (14%), a inni po prostu sprzedają taki sprzęt (14%). Jedynie 4% przyznaje, że oddaje stary telefon do recyklingu. Mało ekologicznie prawda? Zestawmy to z innymi danymi, które pochodzą z raportu Ministerstwa Klimatu i Środowiska („Ekologiczne zachowania Polaków. Raport: Klimat tworzą ludzie” z 2022 roku). Tam aż 81% osób (wiek 18-60 lat) przyznało, że ocenia swoją postawę ekologiczną zdecydowanie dobrze lub raczej dobrze.
I teraz pewnie część z czytelników pomyśli sobie, że przecież oddawanie starego telefonu komuś innemu, by ten dalej pozostał w obiegu, jest przecież ekologiczne. Częściowo może i tak, ale warto rozważyć tutaj kilka kwestii.
Ekologia to nie tylko pozostanie w obiegu
Jak często zmieniamy telefon na nowy, a starszy trafia do kogoś z rodziny, przyjaciół czy po prostu znajdujemy na niego kupca, to zostawiamy sprzęt w obiegu. Dalej przecież działa i można z niego korzystać, więc zachowujemy się odpowiedzialnie względem ekologii. Nie ma potrzeby kupowania nowego urządzenia, więc wszyscy powinni być zadowoleni. Jednak czy w rzeczywistości tak jest? Po części na pewno, ale wiele zależy od samego telefonu i jego wieku. Należy wziąć bowiem pod uwagę kilka czynników, które wcale nie przemawiają za tym, że to dobre rozwiązanie.
Im urządzenie starsze, tym jego bateria działa gorzej. Owszem, można wymienić ją na nową, ale to dalej kolejny produkt, do którego stworzenia wykorzystano zasoby naturalne, więc tutaj odpada już argument o dbaniu o środowisko. Starsza bateria szybciej się rozładowuje, więc trzeba ją częściej i dłużej ładować. Zużywamy więc więcej energii elektrycznej i może się wydawać, że to kropla w morzu takiego zużycia, ale niech robi tak 100 tysięcy osób, a skala będzie już znacząca. Dodajmy do tego jeszcze rzeczy, które nie są bezpośrednio związane z ekologią, a samym użytkowaniem starszego telefonu.
O aktualizacjach, czyli tak naprawdę bezpieczeństwie użytkownika, można będzie zapomnieć. I to nawet, teraz kiedy większość producentów stawia na wydłużony czas takiego wsparcia telefonów, to z czasem ono po prostu zniknie. Nowsze aplikacje mogą przestać działać na takich sprzętach, bo te po prostu nie będą już wspierać danego systemu. I choć tutaj mowa o faktycznie starszych telefonach, to w obecnych czasach nawet te 2- i 3-letnie urządzenia szybko mogą stać się przestarzałe, a szczególnie jak pochodzą z budżetowej czy niższej półki średniej. Oddawanie telefonu czy jego sprzedaż nie zawsze jest więc dobrym pomysłem, a mówienie o tym, że to ekologiczne, nie jest do końca prawdą. Już na pewno o wiele lepiej oddać sprzęt do recyklingu, niż trzymać go w szufladzie „na wszelki wypadek”. Ile razy taki wypadek wam się zdarzył? Warto więc przemyśleć, co faktycznie zrobimy ze starym telefonem, a już w szczególności wtedy, kiedy zależy nam na losie naszej planety. Teraz można oddawać stare telefony m.in. w salonach T-Mobile, gdzie te zostaną poddane recyklingowi. Może te 4% zmieni się niedługo w 40%.
Odpowiednia utylizacja elektrośmieci jest niezwykle ważna. Stare telefony, jak wiele urządzeń elektrycznych, zawierają substancje chemiczne, które mogą szkodzić środowisku, jeśli wylądują w zwykłym koszu i trafią na wysypisko śmieci. Dzięki specjalnym pojemnikom, które na przykład stoją w salonach T-Mobile, możemy gromadzić elektrośmieci we właściwy sposób i poddawać je recyklingowi, a to ma ogromny wpływ na ochronę środowiska i naszej planety.
Beata Butwicka, Prezeska Zarządu Fundacji Nasza Ziemia.
Źródło: T-Mobile informacja prasowa / własne