Pulsary to jedne z rzadszych i najbardziej niezwykłych obiektów w przestrzeni kosmicznej. Mają one swoją rzadszą, o wiele potężniejszą pod względem pola magnetycznego odmianę, czyli magnetary. Okazuje się jednak, że do tej rodziny wkrótce może dołączyć jeszcze trzecia, znacznie rzadsza kategoria, czyli białe karły pulsary.
Białe karły pulsary: najrzadsze z odkrytych gwiazd
Niedawno odkryty biały karzeł pulsar oznaczony jako J1912-4410 nie jest pierwszym przedstawicielem swojej kategorii, a… drugim. I jest to tutaj kluczowe, ponieważ gwiazda oznaczona jako AR Scorpii była do tej pory jedynym przedstawicielem tej grupy. Rzecz w tym, że trudno mówić o grupie, kiedy mamy jednego członka. Naukowcy podejrzewali wręcz, że jest to po prostu ewenement na skalę kosmiczną. Nowo odkryty obiekt udowadnia jednak, że istnieje takich gwiazd znacznie więcej.
Co więcej, możliwe, że obiekty te nie są wcale tak rzadkie, jak nam się wydaje. Rzecz w tym, że są ona dość ciemne, oraz bardzo małe. Jedyne, co możemy wykryć to regularne sygnały radiowe, które są przez nie wysyłane, a które z różnych przyczyn mogą nie docierać do powierzchni Ziemi, lub być zakłócane, albo zbyt słabe, abyśmy byli w stanie je wykryć.
Dlatego też nie jest dziwne, że drugi biały karzeł pulsar, na jaki trafiliśmy, jest stosunkowo blisko nas w skali wszechświata, bo oddalony o zaledwie 773 lata świetlne, a mimo zaobserwowaliśmy go dopiero teraz. Nie można wykluczyć, że inne obiekty tego typu są znacznie bliżej od nas i jest ich o wiele więcej.
Biały karzeł pulsar – co w nim wyjątkowego?
Wytłumaczmy sobie dwie rzeczy: czym są białe karły i czym są pulsary. Otóż białymi karłami nazywamy gwiazdy, które na skutek pewnego rodzaju nowej, czyli potężnej kosmicznej eksplozji, odrzuciły swoje zewnętrzne powłoki gazów i plazmy pozostawiając niewielki, niezwykle rozgrzany rdzeń gwiazdy.
Pulsary są czymś w pewnym stopniu podobnym, jednak ich grawitacja jest tak silna, że pozostała materia niemal się w sobie zapadła. A przez niemal rozumiem, że uległa ona tak dużej kompresji, że atomy praktycznie przestają istnieć i dostajemy coś, co nosi nazwę zdegenerowanej materii. Gdyby się jednak zapadła, to mielibyśmy czarną dziurę.
Warto tu także dodać, że poza byciem stworzonymi ze zdegradowanej materii i gigantycznej masy pulsary mają jeszcze jedną, wyróżniające je cechę: potężne pole magnetyczne, któremu zawdzięczamy sygnały radiowe modulowane przez obrót pulsara. No dobrze, ale czym są białe karły pulsary?
Otóż to bardzo stare pulsary, które są znacznie chłodniejsze, niż typowi przedstawiciele pulsarów, oraz mniej aktywne magnetycznie od nich. Pamiętajmy jednak, że wciąż mówimy tu o obiekcie, który miliony razy potężniejsze pole magnetyczne od Słońca. To swego rodzaju biały karzeł wśród pulsarów.
Biały karzeł pulsar i hipoteza dynamo
Otóż białe karły pulsary wirują znacznie szybciej, niż sugerowałaby na to ich energia i spodziewana masa. Tu właśnie pojawiła się hipoteza dynamo, która zakłada, że jest to spowodowane wewnętrzną strukturą, która generuje znacznie potężniejsze pole magnetyczne, niż powinien mieć obiekt o tej średnicy, masie i energii. Coś jak jądro Ziemi, które również generuje pole magnetyczne, ale o wiele potężniejsze.
Pochodzenie pola magnetycznego to otwarte zagadnienie na wielu polach badawczych astronomii. Jest ono szczególnie trudne w dziedzinie badania białych karłów. Pole magnetyczne białego karła może być ponad milion razy potężniejsze niż pole magnetyczne Słońca, a model dynama pozwala wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje. Odkrycie J1912-4410 to kluczowy krok w tym kierunku,
– Dr Ingrid Pelisoli.
Co warto dodać, jest to możliwe dzięki temu, że białe karły pulsary występują w parach z innymi gwiazdami i podjadają ich materię, która jest paliwem zasilającym to kosmiczne dynamo. Tym samym biały karzeł pulsar jest także pasożytem, albo jak kto woli, czymś na kształt kosmicznego wampira.
Źródło: urania.edu.pl, kopalniawiedzy, Twitter
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.