Wyniki badań epidemiologicznych pokazują, że istnieje związek między narażeniem na spaliny z silników Diesla a częstotliwością występowania nowotworów. Niektóre grupy zawodowe są szczególnie narażone na choroby, którym sprzyjają spaliny z silników wspomnianego typu. Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB jako pierwszy w Polsce opracował metodę oznaczania niebezpiecznych spalin emitowanych z silników wysokoprężnych, dostosowaną do nowych regulacji prawnych.
Spaliny groźne dla zdrowia. Szczególnie dla osób wykonujących te zawody
Według szacunków obecnie w krajach UE ok. 12 mln osób jest narażonych zawodowo na spaliny emitowane przez silniki Diesla. Do 2060 roku liczba ta ma wzrosnąć do ok. 20 mln, o czym przypomina CIOP – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
Spaliny z silników wysokoprężnych w dużych stężeniach występują przy trasach szybkiego ruchu i drogach o wzmożonym ruchu samochodów osobowych i ciężarowych, jak również przy liniach kolejowych, które są obsługiwane przez spalinowe lokomotywy. Na wdychanie zanieczyszczeń narażone są też osoby przebywające na co dzień w zajezdniach autobusowych, garażach, warsztatach, hamowniach, halach fabrycznych oraz kopalniach.
Kierowcy ciężarówek, taksówek i autobusów, pracownicy zajezdni, maszyniści pracujący na spalinowozach, pracownicy stacji benzynowych, pracownicy zajmujący się logistyką w transporcie drogowym, morskim i kolejowym, mechanicy samochodowi, osoby pracujące na parkingach oraz w punktach poboru opłat na autostradach, operatorzy sprzętu ciężkiego, strażacy i pracownicy kopalń – to grupy szczególnie narażone na działanie szkodliwych spalin.
W Polsce od 20 lutego 2023 roku narażenie na spaliny diesla musi być mierzone jako zawartość węgla elementarnego emitowanego do powietrza na stanowiskach pracy. Wcześniej wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia dla samych spalin była ustalona jedynie dla tzw. frakcji respirabilnej (inaczej wdychanej). Spaliny z Diesli zostały zakwalifikowane jako czynnik rakotwórczy, więc pracodawcy muszą przedstawiać sprawozdania na temat tego zagrożenia Państwowemu Inspektoratowi Sanitarnemu oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
Pracownicy CIOP-PIB stworzyli metodę oznaczania węgla elementarnego na stanowiskach pracy. Polega ona na przepuszczeniu badanego powietrza zawierającego spaliny silnika Diesla przez filtr kwarcowy umieszczony w kasecie. Analiza tego procesu jest prowadzona z wykorzystaniem analizatora termooptycznego z detekcją płomieniowo-jonizacyjną, zgodnie z protokołem temperaturowym zaproponowanym przez Narodowy Instytut Bezpieczeństwa i Zdrowia. Technika ta umożliwia oznaczanie węgla elementarnego w zakresie stężeń 0,0027 – 0,434 mg/m3. CIOP-PIB chce, by po uzyskaniu akredytacji takie badania były prowadzone w przedsiębiorstwach.
Z danych Międzynarodowej Organizacji Badań nad Rakiem w UE wynika, że rocznie ponad 4200 zgonów z UE jest związanych z narażeniem na spaliny emitowane silników wysokoprężnych. Przewlekłe narażenie na spaliny to jednak nie tylko większe ryzyko nowotworów. Problemem jest również nasilanie się astmy i alergii oraz negatywny wpływ na płodność.
źródło: Nauka w Polsce, fot. Depositphotos/luckyracoon