Pierwsze polskie telewizory znacząco różniły się od tych współczesnych. Nie miały płaskich ekranów i nie dało się powiesić ich na ścianie. Telewizory kineskopowe charakteryzowały się dużymi rozmiarami i wagą wynoszącą nawet kilkadziesiąt kilogramów. Niestety ich wielkość nie była równoznaczna z dużą przekątną ekranu. Prezentujemy pierwsze polskie telewizory PRL.
Dawne polskie telewizory – jak wyglądały?
W okresie PRL-u posiadanie telewizora niejednokrotnie wiązało się z wyższą pozycją społeczną. Kiedy emitowane były seriale, popularne programy rozrywkowe lub wydarzenia sportowe w domach gromadziły się nie tylko rodziny, ale również sąsiedzi. Stare polskie telewizory miały duszę. Kryje się za nimi wiele niezwykłych historii. Jakie marki były wówczas najpopularniejsze?
Telewizor Wisła
Wisła to pierwsze polskie telewizory, które produkowane były przez Warszawskie Zakłady Telewizyjne od 1957 roku. Urządzenie było wzorowane na radzieckich odbiornikach Awangard. Rozmiar ekranu Wisły wynosił 12 cali. Aby włączyć telewizor należało podnieść górną klapę, pod którą umieszczone były pokrętła służące do regulacji oraz głośniki.
Wisła to jedyny polski telewizor lampowy, który był wyposażony w tor fonii. Kolejne odbierały dźwięk metodą różnicową. Do połowy lat siedemdziesiątych Wisła była jedynym polskim telewizorem wyposażonym w transformator sieciowy. W toku produkcji układ odbiornika uległ zmianie – radzieckie lampy zostały częściowo zamienione na te produkowane przez ZWLE. Po wprowadzeniu zmian wersja ta otrzymała nazwę Wisła B, poprzednią nazwano Wisła A.
Belweder
Belweder był drugim polskim telewizorem czarno-białym, którego produkcją zajmowały się Warszawskie Zakłady Produkcyjne. Powstał na podstawie polskiej dokumentacji i polskich części. Model ten przeżył swój debiut w 1957 roku. Jego cena w stosunku w stosunku do zarobków była naprawdę wysoka. Koszt nowego telewizora wynosił około 7000 zł, a wysokość średniej pensji w ówczesnych złotych wahała się od 1000-2000 zł.
Pomimo wysokiej ceny, to właśnie telewizory Belweder są uznawane za początek ery telewizji w Polsce. Tylko w 1958 roku wyprodukowano 60 tysięcy sztuk. Wygląd odbiornika był wzorowany na telewizorach produkcji zachodniej. Ograniczono liczbę typów lamp oraz wartości elementów. Niektóre komponenty były produkowane specjalnie na potrzeby stworzenia Belwederu.
Aladyn C-7901
To polski telewizory PRL z lat 60., które były produkowane w zakładach DIORA w Dzierżoniowie. Cechą, która wyróżniała ten odbiornik, była wyjątkowo mała obudowa. Elementy wewnątrz urządzenia upakowano zbyt ciasno, co sprawiało ogromne problemy w czasie napraw. Kontrast, jaskrawość oraz siłę głosu można było regulować za pomocą pilota połączonego z telewizorem za pomocą kilkumetrowego kabla.
Rubin 714p
Rubin 714p jest zaliczany do najpopularniejszych i najbardziej charakterystycznych telewizorów z okresu PRL-u. Eksportowano go do aż 65 krajów. W Polsce w latach 70. był produkowany na licencji radzieckiej. To, co różniło go od poprzedników, to 24-calowy ekran oraz nowoczesny układ elektroniczny. Do jego największych wad zaliczano wagę, która wynosiła aż 57 kg oraz dużo pobór mocy.
Rubin mógł działać przez dekady. Jednak jego właściciele niejednokrotnie skarżyli się na samozapłony, do których dochodziło w tych urządzeniach. Ich główną przyczyną były słaba jakość materiałów oraz pogorszona wentylacja, zwłaszcza jeśli odbiornik ustawiano wewnątrz regału.
Zobacz także: Ile prądu pobiera TV? Sprawdź, ile zapłacisz
Jowisz – kolorowe polskie telewizory PRL
To pierwsze polskie telewizory kolorowe, które były wytwarzane w Warszawskich Zakładach Telewizyjnych od 1977 roku. Z uwagi na to, że w tym przedsiębiorstwie montowano również radzieckie telewizory Rubin, zakład miał dostęp do najlepszych technologii z tego okresu. Jednak Jowisz był odbiornikiem w całości zaprojektowanym i produkowanym w Polsce. Telewizory te uchodziły jednak za towary luksusowe i niewiele osób mogło je nabyć.
Neptun
Kolorowe telewizory Neptun były produkowane w fabryce Unimor w Gdańsku. Wytwarzano je w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Te polskie telewizory PRL charakteryzowały się wysoką jakością wobec standardów tamtego okresu. Przerwały do końca komunizmu i do lat dziewięćdziesiątych.
Neptun 150
To jeden z ciekawszych modeli produkowanych przez zakłady Unimor. Przenośny telewizor Naptun 150 można było zabrać ze sobą na spacer lub piknik w parku. Czym dokładnie się wyróżniał? Odbiornik był wyposażony w 12-calowy ekran oraz wbudowane gniazdo słuchawkowe. Istniała również możliwość zasilania go z sieci lub stałym napięciem z akumulatora, wynoszącym 12V. Później jego podzespoły zostały wykorzystane do produkcji monitora Neptun 156.
Zobacz także: Gdzie wyrzucić stary telewizor? Lista miejsc
Helios
Helios to jeden z ostatnich polskich telewizorów lat 80. Był następcą odbiornika Jowisz. Wyprodukowano trzy serie tego urządzenia – TC 400, TC 500 i TC 700 o przekątnej ekranu wynoszącej odpowiednio 20, 22 cale i 26 cali. Powstały także wersje Heliosa z modułem monitorowym, które można było podłączyć do komputera lub magnetowidu za pomocą gniazda RGB.
Helios był produkowany w Polsce przez firmę elektroniczną Unitra. Charakterystyczna cech tego odbiornika to wysuwana szufladka, w której zamontowano pokrętła służyły do regulacji czterech dostępnych kanałów. Helios podobnie jak Neptun – równie popularne polskie telewizory PRL – działał również po zmianie ustroju
Elektronika C432
Sprzęt elektroniczny, który powstawał w Polsce w czasie komunizmu, musiał otrzymać specjalne pozwolenie od władz radzieckich. Wiele podzespołów było eksportowanych ze Związku Radzieckiego lub innych krajów, które zaliczały się do bloku komunistycznego.
Jednym z bardziej popularnych telewizorów PRL stał się odbiornik Elektronika C432, który był produkowany w fabrykach Mezon oraz Viton. To kolorowy telewizor kineskopowy z 10-calowym ekranem, który umożliwiał zaprogramowanie aż 6 kanałów.
OTVC 5601
Był to w pełni tranzystorowy polski telewizor kolorowy. Produkowano go od końca lat 70. na francuskiej licencji marki Thomson. Rozmiar ekranu wynosił 22 cale. Telewizor był dostosowany do odbierania sygnały telewizji kolorowej systemu SECAM.
To poprzednik Jowisza 04. Na tle innych odbiorników wyróżniał się zamykanymi na kluczyk drzwiczkami, które osłaniały pokrętła. Konstrukcja urządzenia opierała się na elementach importowanych z krajów zachodnich.
Przeczytaj także: Kultowe auta z czasów PRL — nostalgiczny przegląd