Rak płuc to jeden z najbardziej śmiercionośnych nowotworów, a według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, ponad 22 tysiące osób rocznie słyszy tę przerażającą diagnozę. W walce z chorobą pomóc ma nowa aplikacja.
Spis treści
Lek. Ewa Pawłowska z Katedry i Kloniki Onkologii i Radioterapii z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (dalej: GUMed) opracowała aplikację, która umożliwia monitorowanie pacjentów po leczeniu onkologicznym. Aplikacja ma na celu ułatwienie i przyspieszenie procesu rehabilitacji, a także umożliwić szybką reakcję w przypadku pojawienia się niepokojących objawów. Rozwiązanie to stanowi ogromny krok naprzód w leczeniu choroby, jaką jest rak płuc.
GUMed przedstawił niedawno innowacyjną aplikację, którą opracowała lek. Pawłowska. Aplikacja HORUS, bo tak nazwano ten wynalazek to system zdalnego monitorowania pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym choroby nowotworowej płuc. Głównym zadaniem „aplikacji na raka” jest dostarczanie pacjentom ankiet, które wypełniają raz w tygodniu. Otrzymane wyniki analizowane są w czasie rzeczywistym, a w przypadku pojawienia się niepokojących objawów umożliwia wcześniejszą diagnostykę oraz leczenie. Jak dowiadujemy się ze strony GUMed, z aplikacji mogą korzystać pacjenci, którzy przebywają pod opieką Poradni Onkologicznej Kliniki Onkologii i Radioterapii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.
Rak płuc powinien być skutecznie monitorowany
W raporcie „Zdiagnozowani, ale nie leczeni. Jak w Europie poprawić dostęp do innowacyjnego leczenia pacjentom z zaawansowanym niedrobnokomórkowym rakiem płuca?”, stanowiącego skrót raportu The Swedish Institute for Health Economics (dalej: IHE) w części dotyczącej Polski, rak płuc jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych w Europie, a w ostatnich latach zarejestrowano niemal 350 000 zachorowań rocznie. W tym dokumencie skupiono się na powszechnie występującym niedrobnokomórkowym raku płuc, ale dane w nim zawarte odnoszą się również do ogółu.
Nowotwory są jednymi z najintensywniej omawianych kwestii w zakresie polityki zdrowotnej w Europie. Choroby nowotworowe są coraz częściej postrzegane jako strategiczny priorytet zdrowotny, przy czym stanowisko to zostało wzmocnione Europejskim Planem Zwalczania Nowotworów opublikowanym w lutym 2021 r. Niemniej jednak na całym kontynencie są ogromne rozbieżności w dostępie do terapii i wyników leczenia u chorych na nowotwory — czytamy w przedmowie Petera Lindgrea, dyrektora zarządzającego IHE.
Dalej czytamy, że rak płuc, oprócz tego, że stanowi najczęstszą przyczynę zgonów z powodu chorób nowotworowych w Europie, to odsetek przeżyć w ciągu pięciu lat od zakończenia leczenia w większości krajów europejskich wynosi od 10% do 20%. Problem występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Blisko 75% zdiagnozowanych osób jest już w zaawansowanych stadiach. Pomimo znacznego potencjału redukcji obciążenia chorobą, jaką jest rak płuc, istnieją niezaspokojone wciąż potrzeby diagnostyki i leczenia chorych na tę chorobę nowotworową. Mamy dostęp do nowoczesnych, innowacyjnych terapii, ale wznowy raka płuc obserwuje się, niestety, relatywnie często.
Profilaktyka ma tu, oczywiście, ogromną rolę, stąd od długiego czasu obserwujemy kampanie w zakresie ograniczenia (a już najlepiej zaprzestania) palenia papierosów. Działania te mogą mieć duży wpływ na zmniejszenie liczby nową diagnozowanych przypadków osób z chorobami nowotworowymi.
HORUS będzie monitorował czy rak płuc się wznowił
Istotnym elementem są wszelkie postępy w badaniach klinicznych oraz innowacje technologiczne w diagnostyce i leczeniu raka płuc takich jak projekt realizowany przez lek. Ewę Pawłowską. Inspiracją do stworzenia takiego systemu były europejskie badania przeprowadzone w 2017 roku, które potwierdzają, że osoby z tym nowotworem, które po zakończeniu standardowego leczenia używały aplikacji do monitorowania samopoczucia, mieli lepsze wyniki przeżyć.
W ostatnich latach wykazano skuteczność monitorowania chorych zdalnie, z użyciem elektronicznych systemów monitorowania chorych (ESMCh), analizujących w czasie rzeczywistym objawy zgłaszane przez pacjenta poprzez stronę internetową i/lub aplikację na smartfonie. W badaniach klinicznych analiza zgłoszonych co tydzień przez pacjentów w ESMCh objawów pozwoliła na rozpoznanie wznowy raka średnio pięć tygodni wcześniej niż standardowe wizyty lekarskie, umożliwiając wdrożenie leczenia onkologicznego większe odsetkowych pacjentów — wyjaśnia lek. Ewa Pawłowska w wywiadzie, którego całość można przeczytać pod tym linkiem — Ponadto stosowanie aplikacji wydłużyło czas całkowitego przeżycia chorych w stosunku do osób badanych poddawanych standardowych kontroli. Dostęp do ESMCh oraz świadomość podlegania pod ciągłą opiekę poprawiały jakość życia, oraz zmniejszały stres związany z oczekiwaniem na wynik kontrolnych tomografii.
Jak działa aplikacja?
Jak podaje GUMed, pacjenci po zakończonym leczeniu onkologicznym wypełniają raz w tygodniu elektroniczny kwestionariusz. Odpowiedzi pacjenta są analizowane przez algorytm i w sytuacji, gdy występują niepokojące objawy, które mogą wskazywać na odnowienie się nowotworu, lekarz dostaje powiadomienie alertowe. Ma on możliwość skontaktowania się telefonicznie z pacjentem i w razie konieczności, zlecenia odpowiednich, dodatkowych badań, które rozwieją wątpliwości lub zmiany terminu planowej wizyty w poradni.
Co tydzień (od poniedziałku do niedzieli) na koncie pacjenta będzie udostępniony nowy formularz z identycznym zestawem 13 pytań, dotyczących samopoczucia. Aby zapisać i przesłać dane formularza do wglądu pracowników Kliniki konieczne będzie udzielenie odpowiedzi na pierwsze sześć pytań – odpowiada lek. Pawłowska. – Wszystkie informacje zgłaszane przez pacjentów co tydzień w aplikacji są analizowane natychmiast po wypełnieniu formularza. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów pracownik Kliniki kontaktuje się z chorym telefonicznie w przeciągu 72 godzin i informuje o dalszym postępowaniu.
Możesz dołączyć do programu HORUS
Jeżeli spełniasz poniższe kryteria, możesz dołączyć do zdalnego monitorowania stanu zdrowia, które pozwoli na szybsze wykrywanie wznów nowotworu.
- Jeśli jesteś pacjentem Poradni Onkologicznej Kliniki Onkologii i Radioterapii,
- Jeśli chorujesz na raka płuc,
- Jeśli zakończyłeś leczenie onkologiczne,
- Jeśli masz dostęp do Internetu
Aplikacja jest już dostępna i można z niej bezpłatnie korzystać, pobierając przez sklepy internetowe Google Play oraz AppStore. Projekt HORUS i udział pacjentów nie zmienia standardowego sposobu leczenia, oraz wizyt w Poradni Onkologicznej.
Projekt został zrealizowany ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki (program Inkubator Innowacyjności 4.0), a łączne dofinansowanie wynosi 100 000 zł. Dalszy rozwój HORUSa jest możliwy dzięki wsparciu i finansowaniu z programu Inicjatywa Doskonałości — Uczelnia Badawcza. W ramach tego projektu realizowana jest usługa preakceleracyjna, która w tym przypadku przybiera formę rocznego pakietu utrzymania aplikacji mobilnej.