Czy konkursy fotograficzne mają jeszcze sens, skoro coraz częściej wygrywają je grafiki wygenerowane przez sztuczną inteligencję… Boris Eldagsen, który zwyciężył w konkursie organizowanym przez World Photo Organisation, nie przyjął nagrody. Jego praca nie była bowiem zdjęciem, ale grafiką wygenerowaną przez sztuczną inteligencję. Oto kontrowersyjna, zwycięska praca:
Berliński artysta przesłał zdjęcie The Electrician do otwartego konkursu Sony World Photography Awards 2023 w kategorii Creative. Wydaje się ono starym, czarno-białym portretem dwóch kobiet — jest też częścią serii Eldagsena pt. Pseudomnesia: Fake Memories, w której obrazy „koprodukowane” są przy użyciu generatorów obrazów. Zwyciężyło w swojej kategorii, co zostało ogłoszone 14 marca.
To nie zdjęcie, to obraz stworzony przez AI
Najpierw fotograf podziękował na swoim blogu za wyróżnienie (we wpisie z 14 marca), nie kryjąc swojej fascynacji generatorami obrazów i AI podkreślając, że nie jest autorem fotografii, ale współtwórcą obrazów — produkuje je, korzystając z AI.
Dlatego też wystosował oświadczenie, że odmawia przyjęcia nagrody, gdyż zwyciężyła praca, która nie jest fotografią, a wytworem AI. Zresztą powinna ona wzbudzić podejrzenia. Podkreślił, że wziął udział w konkursie, żeby sprawdzić, czy tego typu imprezy są gotowe na rozpoznanie, co jest zdjęciem, a co jest wytworem sztucznej inteligencji — ewidentnie nie są — oraz by pokazać, że tego typu grafiki nie powinny konkurować z prawdziwą fotografią.
Zrezygnował z wartej 5 tys. dolarów nagrody (sprzętu od Sony) i zasugerował, by przekazać ją na inny konkurs — Fotofestiwal 2023 w Polsce.
Dyskusyjna kreatywność
Jaka była reakcja WPO? Rzecznik organizacji podkreślił, że organizatorzy byli świadomi, w jaki sposób powstają obrazy Eldagsena, a kreatywna kategoria uwzględnia różne eksperymentalne podejścia do tworzenia obrazów, od cyjanotypii i fotogramów po najnowocześniejsze praktyki cyfrowe. Jednak (podobno stosując się do życzenia artysty) Eldagsen został usunięty z konkursu, a na wystawie w Londynie zdjęto przysłany przez niego obraz.
Warto dodać, że to nie pierwszy przypadek, gdy w konkursie fotograficznym zwyciężyła sztuczna inteligencja. Obraz stworzony przez Midjourney wygrał konkurs digiDirect w Australii, a także inny konkurs, który miał miejsce w Kolorado w USA.