Czasem niektóre rzeczy trzeba powiedzieć wprost. Ziemia wcale nie jest kulą, choć oczywiście z daleka, czyli kosmosu, taką figurę geometryczną może przypominać. Wiemy o tym m.in. dzięki zdjęciom satelitarnym, ale także i odpowiednim badaniom przeprowadzanym przez naukowców od stuleci. Od czasów, kiedy uważano Ziemię za płaską planetę, minęło już dużo czasu, to można jeszcze spotkać zwolenników tej teorii. Warto więc przypomnieć, że choć Ziemia nie jest płaska, to nie jest też kulą. Czym więc jest?
Ziemia nie jest kulą – nieregularny kształt elipsoidy obrotowej
Sama kula w ujęciu geometrycznym to nic innego, jak bryła obrotowa i powstaje, kiedy następuje obrót dowolnego koła wokół prostej zawierającej jego średnice. Jeżeli to brzmi skomplikowanie, to wyobraźmy sobie, że rysujemy perfekcyjne koło i przeprowadzamy linię prostą przecinającą oraz przechodzącą przez sam środek. Obracając takie koło wokół narysowanej linii, otrzymujemy kulę, której powierzchnię nazywamy sferą. To właściwie tyle, jeżeli chodzi o pojęcie matematyczne. Wiadomo też, że nie da się w naturze odtworzyć idealnego kształtu, a tym bardziej Ziemia takiego kształtu nie przybiera. Nie tylko dlatego, że mamy na niej góry i doliny, ale również z powodu działającej na planetę siły odśrodkowej. Ta powstaje wskutek ciągłego ruchu obrotowego naszej planety.
Ziemia jest odrobinę spłaszczona na swoich biegunach oraz lekko wybrzuszona na równiku. Co więcej, siła odśrodkowa oddziałuje także na inne planety, które również nie są idealnie kuliste. Ziemia nie jest więc kulą idealną, a jej kształt nazywany jest elipsoidą obrotową. Wspomniane wcześniej spłaszczenie na biegunach sprawia, że do kształtu kuli brakuje około 21 300 metrów, czyli ponad 21 kilometrów. Kształt Ziemi i jej powierzchni zmienia się także okresowo (np. przypływy wpływające na oceany), ale takie procesy mogą też trwać latami i wiekami (np. przesuwanie się płyt tektonicznych). Na kształt naszej planety wpływają również gwałtowne zjawiska, czyli np. trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów, a nawet uderzenia meteorytów i oczywiście działalność samego człowieka. Poniżej jeszcze kilka podstawowych danych odnośnie do Ziemi i jej wymiarów.
Ziemia – podstawowe wymiary
- Promień równikowy – 6378 km
- Promień biegunowy – 6357 km
- Średni promień – 6371 km
- Obwód równika – 40 076 km
- Średnia długość południka – 20 004 km
- Powierzchnia Ziemi – 510 mln km2 (powierzchnia oceanów 361 mln km2; powierzchnia lądów 149 mln km2)
- Objętość Ziemi – 1083 mld km3
- Masa Ziemi – 5,98*1024 kg
- Średnia gęstość – 5520 kg/m3
W ciekawy sposób o tym wszystkim opowiedział niedawno także i Neil deGrasse Tyson, znany na całym świecie popularyzator nauki. Choć sam poniższy materiał poświęcony jest temu, ile realnie wynosi wartość „poziomu morza” do której odnosimy wysokości np. gór, kształt Ziemi oraz fakt, iż nie jest ona kulą a elipsoidą, ma w tej sprawie ogromne znaczenie.