Polski komputer kwantowy to jednak nie inicjatywa wewnętrzna, a element szerszego planu Unii Europejskiej. Ta dąży do znacznego zwiększenia innowacyjności regionu. W tym celu zostały powołane dwa projekty, które, jak się okazuje, będą miały duży udział także w naszym kraju. Mowa tu o EuroHPC JU (Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali), a dokładniej w projekcie podrzędnym EuroQCS (European Quantum Computing and Simulation) i QIA (Quantum Internet Alliance).
Polski komputer kwantowy w ramach EuroQSC
Zacznijmy jednak od EuroHPC JU. Plan ten w bardzo dużym skrócie zakłada stworzenie europejskiej sieci superkomputerów, których łączna moc obliczeniowa ma być przydzielana do różnych projektów z dziedzin badawczych. Dzięki tej współpracy rozwój niemalże wszystkich dziedzin nauki w Europie ma znacznie przyspieszyć. Tak naprawdę komputery kwantowe będą tylko elementami tej sieci(EuroQSC), a nie jej podstawą.
Dzieje się tak, ponieważ komputery kwantowe świetnie sobie radzą z działaniami, które przerastają klasyczne maszyny i odwrotnie – obliczenia klasycznego komputera są ponad siły komputerów kwantowych. Najlepszym rozwiązaniem jest więc współpraca obydwu typów komputerów tak, aby każdy z nich pracował nad tym, co sprawia mu jak najmniej problemów. W tym celu UE zamierza wbudować szereg komputerów kwantowych w różnych europejskich państwach i przekierować je do wspólnej pracy w ramach EuroHPC JU.
Zobacz też: Nagroda Nobla 2022 z fizyki. Wyjaśniam w prostych słowach, o co chodzi z tą fizyką kwantową
Krajami, w których mają powstać wspomniane komputery kwantowe, są Czechy, Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania i Polska. Nie odbyło się to jednak na drodze losowania. Każda lokalizacja musiała mieć do zaoferowania coś użytecznego z punktu widzenia projektu. Polski komputer kwantowy powstanie więc dlatego, że nasz kraj okazał się jedną z najlepszych możliwych lokalizacji. Warto tu podkreślić, że to projekt w dużej mierze testowy, więc zastosowane będą w nim różne rozwiązania, dzięki czemu z czasem będzie można ustalić te najkorzystniejsze.
Polski komputer kwantowy – co przekonało UE?
Zacznijmy od tego, że polski komputer kwantowy zostanie wybudowany w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (PCSS). To jest polskim inicjatorem całej akcji i to głównie jemu zawdzięczamy to, że Polska w ogóle była tu brana pod uwagę. I chociaż to najmocniejszy punkt na tej liście, to na pewno niejedyny, o którym warto wspomnieć. Do pozostałych należą:
- Naukowa sieć światłowodowa PIONIER i GEANT – mają zapewnić szybką komunikację.
- Centrum Fizyki Teoretycznej PAN – wspiera PCSS w tym projekcie.
- Creotech Instruments S.A. – polska firma, która dostarczy ważne komponenty niezbędne do połączenia komputera kwantowego z klasycznym superkomputerem.
Jak widać, poza chęciami Polska dysponuje także odpowiednim zapleczem do rozwoju tego typu przedsięwzięć.
Polski komputer kwantowy a QIA
Wróćmy jednak do samego założenia EuroHPC JU, czyli połączenia wielu superkomputerów w jedną sieć: mają one przecież przeprowadzać liczne i skomplikowane obliczenia istotne dla rozwoju licznych dziedzin nauki, przemysłu i medycyny. Co jeśli ktoś włamałby się do takiej sieci i postanowił wykraść te bezcenne dane? Tu pojawia się QIA, czyli europejski internet kwantowy.
Ma on na celu stworzenie niezależnej, w pełni szyfrowanej kwantowo sieci, która stanie się gwarantem bezpiecznego połączenia w najistotniejszych projektach, żeby z czasem stać się ogólnoeuropejską formą zabezpieczeń w komunikacji. Oczywiście wciąż w kontekście jednostek badawczych – QIA nie ma na celu zostania siecią konsumencką.
Źródło: computerworld.pl, eurohpc-ju.europa.eu, cordis.europa.eu, YouTube, Twitter