Zaćmienie Słońca, gdzie Księżyc częściowo zasłania jasne Słońce na tle gwiaździstego kosmosu.
LINKI AFILIACYJNE

10 niezwykłych zjawisk kosmicznych, które było widać z Ziemi. Zdjęcia cię zachwycą

8 minut czytania
Komentarze

Wszechświat nigdy nie przestaje zaskakiwać swoją tajemniczością i majestatem. Dzięki zaawansowanej technologii obserwacyjnej ostatnie lata przyniosły szereg zdarzeń astronomicznych zarejestrowanych na zdjęciach. Poniższa lista prezentuje 10 niezwykłych zjawisk kosmicznych, które były widoczne z Ziemi.

10 niezwykłych zjawisk kosmicznych, które było widać z Ziemi

Czarna dziura pożerająca materię w galaktyce, otoczona przez wirujący dysk akrecyjny o różowych i białych odcieniach na tle ciemnej przestrzeni kosmicznej.
10 niezwykłych zjawisk kosmicznych, które było widać z Ziemi. Fot. REDPIXEL.PL / Shutterstock

Niebo jest nieskończonym teatrem kosmicznych widowisk, które od wieków fascynują i inspirują ludzkość. Od niesamowitych zaćmień po spektakularne roje meteorów i historyczne momenty, takie jak pierwsze zdjęcia czarnych dziur, każde z tych zdarzeń pozwala nam lepiej zrozumieć wszechświat.

Oto 10 niezwykłych zjawisk kosmicznych z ostatnich lat, które było widać z Ziemi. Każde z tych wydarzeń stanowi dobrą okazję do zgłębienia swojej wiedzy z astronomii, ale także do obejrzenia wyjątkowych zdjęć.

1. Perseidy (11–12 sierpnia 2016)

Perseidy 2016 okazały się jednym z najbardziej spektakularnych pokazów meteorów w ostatnich dwudziestu latach. Roj meteorów Perseidów, który obserwuje się co roku w sierpniu, zazwyczaj oferuje wysoki wskaźnik meteorytów, ale w 2016 roku pokaz był szczególnie intensywny. Prognozowano, że w nocy z 11 na 12 sierpnia mogło pojawić się nawet do 150 meteorytów na godzinę, co było wynikiem przesunięcia strumienia odpadów komety 109P/Swift-Tuttle przez Jowisza bliżej orbity Ziemi.

Nocne niebo pełne gwiazd z widoczną kometą nad sylwetką drzew.
Perseidy (11–12 sierpnia 2016). Fot. NASA / materiały prasowe

2. Superksiężyc (14 listopada 2016)

Superksiężyc z 14 listopada 2016 roku był wyjątkowym zjawiskiem astronomicznym, które przyciągnęło uwagę obserwatorów na całym świecie. Jest to wydarzenie, które ma miejsce, gdy pełnia księżyca zbiega się z momentem, kiedy nasz naturalny satelita znajduje się najbliżej Ziemi na swojej eliptycznej orbicie, znanym jako perygeum.

Właśnie 14 listopada 2016 roku Księżyc znalazł się najbliżej Ziemi od 1948 roku, co uczyniło go nie tylko wyjątkowo jasnym, ale także większym wizualnie w porównaniu do zwykłych pełni. Odległość między Ziemią a Księżycem wynosiła wtedy około 356 509 km – dużo mniej niż średnia odległość wynosząca około 384 400 km.

Pełny księżyc w wysokiej rozdzielczości na ciemnym tle.
Superksiężyc (14 listopada 2016). Fot. NASA

3. Pierwsze zdjęcie czarnej dziury (10 kwietnia 2019)

Pierwsze zdjęcie czarnej dziury, które zostało zaprezentowane światu 10 kwietnia 2019 roku, stanowiło przełomowy moment w astronomii i fizyce. Zdjęcie to ukazało czarną dziurę w centrum galaktyki M87, która znajduje się w odległości około 53 milionów lat świetlnych od Ziemi. Może nie było to stricte widoczne z powierzchni naszej planety, lecz stanowiło ogromny postęp dla astronomów.

Zdjęcie, które zobaczył świat, przedstawiało jasny pierścień gazów emitujących promieniowanie, otaczający ciemniejszy obszar, gdzie światło jest pochłaniane przez czarną dziurę. Ten jasny pierścień jest rezultatem silnego zakrzywienia promieni światła pod wpływem ekstremalnej grawitacji czarnej dziury.

Zdjęcie pierwszego sfotografowanego czarnej dziury, jasne żółte światło koncentruje się wokół ciemnego centralnego punktu na tle rozmytych czerwono-pomarańczowych tonów.
Pierwsze zdjęcie czarnej dziury (10 kwietnia 2019). Fot. NASA /materiały prasowe

4. Opozycja Marsa (13 października 2020)

Opozycja Marsa z 13 października 2020 roku była jednym z najciekawszych zjawisk astronomicznych tego roku, obserwowanym z wielkim zainteresowaniem zarówno przez amatorów, jak i profesjonalistów astronomii. Jest to zjawisko, które ma miejsce, gdy Mars i Słońce znajdują się po przeciwnych stronach Ziemi, co sprawia, że Mars, Ziemia i Słońce są w przybliżeniu ustawione w jednej linii.

Planeta Mars widziana z przestrzeni kosmicznej, pokazująca czerwone tereny i ciemne szczegóły powierzchni.
Opozycja Marsa (13 października 2020). Fot. NASA / materiały prasowe

5. Koniunkcja Jowisza i Saturna (21 grudnia 2020)

Koniunkcja Jowisza i Saturna, która miała miejsce 21 grudnia 2020 roku, była wyjątkowym wydarzeniem astronomicznym, zwanym również „wielkim połączeniem”. To zjawisko występuje, gdy dwie planety układają się w jednej linii ze Słońcem, a z perspektywy Ziemi wydają się bardzo blisko siebie na niebie.

W dniu 21 grudnia 2020 Jowisz i Saturn znalazły się w swojej najbliższej koniunkcji od 1623 roku. To rzadkie zjawisko było widoczne gołym okiem jako jedna jasna „gwiazda” na niebie, choć przy użyciu teleskopu czy nawet lornetki można było rozróżnić obie planety.

10 niezwykłych zjawisk kosmicznych, które było widać z Ziemi.  Widok na zachodzące słońce nad górami z zaznaczonymi pozycjami Jowisza i Saturna na niebie, datami obserwacji od 1 listopada do 31 grudnia 2020 roku.
Koniunkcja Jowisza i Saturna (21 grudnia 2020). Fot. NASA / materiały prasowe

6. Perseidy (11–12 sierpnia 2021)

Najlepsze warunki do obserwacji Perseidów przypadały na czas od późnego wieczora 11 sierpnia do świtu 12 sierpnia 2021 roku, kiedy to niebo było najciemniejsze, szczególnie z dala od miejskiego zanieczyszczenia świetlnego. W tych optymalnych warunkach obserwatorzy mogli zobaczyć od 50 do nawet 100 meteorytów na godzinę, co czyni Perseidy jednym z najbardziej intensywnych rojów meteorów dostępnych dla obserwacji z Ziemi.

Nocne niebo pełne gwiazd z widoczną Drogą Mleczną i licznymi paskami meteorów nad małym domkiem na polu.
Perseidy (11–12 sierpnia 2021). Fot. NASA / materiały prasowe

7. Noc spadających gwiazd (5–6 maja 2023)

Noc spadających gwiazd, obserwowana w nocy z 5 na 6 maja 2023 roku, odnosiła się do roju meteorów Eta Akwarydów. Jest to coroczne zjawisko astronomiczne, które ma swoje źródło w komecie Halleya. Jest szczególnie widoczne z półkuli południowej, ale również obserwatorzy z półkuli północnej mogli cieszyć się tym widowiskiem. W 2023 roku warunki obserwacyjne były stosunkowo korzystne, ponieważ Księżyc nie zakłócał widoczności, co często zdarza się podczas innych rojów meteorów. Dzięki temu nawet subtelniejsze meteory były łatwiejsze do zauważenia.

Eta Akwarydy charakteryzują się stosunkowo wysoką prędkością wejścia w atmosferę ziemską, osiągającą około 66 km/s, co sprawia, że często pozostawiają jasne ślady na niebie. Liczba meteorów widocznych podczas szczytu aktywności mogła wynosić od 40 do 70 na godzinę, w zależności od lokalizacji i warunków obserwacji.

Nocne niebo z widocznym meteoritem przecinającym chmurę, zarysami drzew i liniami energetycznymi.
Noc spadających gwiazd (5–6 maja 2023). Fot. NASA / materiały prasowe

8. Pełnia niebieskiego Księżyca – Super Blue Moon (31 sierpnia 2023)

Super Blue Moon, czyli pełnia niebieskiego Księżyca, która miała miejsce 31 sierpnia 2023 roku, była rzadkim i fascynującym zjawiskiem astronomicznym łączącym dwa interesujące wydarzenia: superksiężyc i blue moon.

Superksiężyc występuje, gdy pełnia Księżyca zbiega się z jego najbliższym punktem orbity wokół Ziemi, znanym jako perygeum. W przypadku Super Blue Moon z 31 sierpnia 2023 Księżyc znajdował się wyjątkowo blisko Ziemi, co sprawiało, że wydawał się większy i jaśniejszy niż podczas typowej pełni.

Niebieski księżyc na ciemnoniebieskim tle kosmosu z widocznymi gwiazdami.
Pełnia niebieskiego Księżyca – Super Blue Moon (31 sierpnia 2023). Fot. Lukasz Pawel Szczepanski / Shutterstock

Blue moon, z kolei, jest terminem używanym do opisania drugiej pełni w jednym kalendarzowym miesiącu. Co ciekawe, termin nie odnosi się do koloru księżyca, który zazwyczaj pozostaje taki sam jak podczas innych pełni, chociaż w bardzo rzadkich warunkach atmosferycznych, takich jak obecność wulkanicznego pyłu, może wydawać się niebieski.

9. Całkowite zaćmienie Słońca (14 października 2023)

Podczas tego zaćmienia Księżyc przesuwał się pomiędzy Ziemię a Słońce, całkowicie blokując światło słoneczne i rzucając cień na Ziemię. To zjawisko jest możliwe tylko wtedy, gdy Słońce, Księżyc i Ziemia są dokładnie w jednej linii, co nazywane jest syzygią.

Pierścień ognia podczas zaćmienia słonecznego na ciemnym niebie.
Całkowite zaćmienie Słońca (14 października 2023). Fot. NASA / materiały prasowe

Podczas momentu całkowitego zaćmienia, które trwa zwykle kilka minut, można było obserwować koronę słoneczną – zewnętrzną atmosferę Słońca, która jest zwykle niewidoczna z powodu silnego blasku fotosfery. Korona, świecąca delikatnym, perłowym światłem, ukazywała się jako płomienna aureola wokół zaciemnionej tarczy Księżyca.

10. Opozycja Jowisza (3 listopada 2023)

Opozycja Jowisza, która miała miejsce 3 listopada 2023 roku, jest zjawiskiem astronomicznym, w którym Jowisz, Ziemia i Słońce układają się w jednej linii, z Ziemią znajdującą się pomiędzy Jowiszem a Słońcem. W trakcie opozycji planeta jest najbliżej Ziemi i w pełni oświetlona przez Słońce, co czyni ją szczególnie jasną i dobrze widoczną na nocnym niebie.

Pełnia księżyca na nocnym niebie z prześwitującymi chmurami.
Opozycja Jowisza (3 listopada 2023). Fot. NASA / materiały prasowe

Podczas opozycji Jowisza w 2023 roku, planeta była widoczna przez całą noc, wznosząc się na wschodzie tuż po zachodzie słońca i zachodząc na zachodzie o wschodzie słońca. Jowisz świecił wtedy z intensywnym blaskiem, co sprawiało, że był łatwo rozpoznawalny nawet dla osób bez specjalistycznego sprzętu obserwacyjnego.

Dzięki zaawansowanym teleskopom, takim jak Teleskop Jamesa Webba, możliwe było przeprowadzenie szczegółowych obserwacji atmosfery Jowisza oraz jego księżyców, dostarczając naukowcom wartościowych danych o składzie chemicznym i zjawiskach atmosferycznych na tej olbrzymiej gazowej planecie.

Źródło: oprac. własne. Zdjęcie otwierające: Alones / Shutterstock

Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.

Motyw