Smartfon z ikonami mediów społecznościowych – facebook, instagram, spotify, twitter, x.

Social media cię nie odchudzą. Za to pomogą wpaść w chorobę – twierdzą naukowcy

7 minut czytania
Komentarze

Analiza milionów wpisów w social mediach wykazała, że treści omawiające zaburzenia odżywiania są niezwykle popularne i powszechnie dostępne. Często splatają się z rozmowami na temat diety, przez co użytkownicy wpadają w bańkę informacyjną, utwierdzającą ich w przekonaniu, że muszą schudnąć, by mieć boskie ciało. Epatowani wciąż podobnymi treściami, zaczynają dążyć do „wyidealizowanego piękna”, popadając w zagrażające życiu zaburzenia odżywiania.

Social media. Zbliżenie na ikonę aplikacji Instagram na ekranie smartfona z widocznymi ikonami innych aplikacji, takimi jak Facebook i Messenger w tle. Media społecznościowe wpływają na zaburzenia odżywiania.
Fot. Brett Jordan / Pexels

Zaburzenia odżywiania a social media. Zły wpływ to nie nowość

W ostatnich latach zaobserwowano znaczący wzrost przypadków zaburzenia odżywiania, szczególnie wśród młodych użytkowników mediów społecznościowych.

Wiele osób skrupulatnie prowadzi internetowe dzienniczki diety, pokazując wyrzeźbione klaty, smukłe nogi i tylko jeden podbródek. Dążący do podobnych „ideałów” użytkownicy narażeni są na zaburzenia takie jak anoreksja i bulimia – to właśnie one coraz częściej dotykają młodzież korzystającą z platform społecznościowych. A to w znacznym stopniu odbija się na zdrowiu psychicznym oraz dobrostanie społecznym.

Radykalizacja internetowa (wynikająca z zamknięcia w bańce informacyjnej), w której jednostka lub grupa stopniowo przyjmuje ekstremalne przekonania, może prowadzić do negowania innych perspektyw. Taka osoba staje się mniej otwarta na różnorodność poglądów i bardziej skłonna do stosowania ryzykownych metod w celu osiągnięcia swoich celów. W ramach omawianego badania dostrzeżono ten proces również w kontekście mediów społecznościowych.

Boskie ciało, bez rozstępów i cellulitu

Dzieci i młodzież narażeni są na idealizowane obrazy ciała, presję społeczną i toksyczne standardy piękna, które są nieustannie promowane w internecie. Dla osób zmagających się z zaburzeniami odżywiania, strumienie postów dotyczących idealnego ciała i zdrowego jedzenia mogą wywoływać podwyższony poziom stresu i niepokoju związanego z poczuciem konieczności utrzymania „perfekcyjnego ciała”. To z kolei prowadzi do podejmowania licznych szkodliwych dla zdrowia działań, których skutki są niezwykle niepokojące. Przekłada się to na stale rosnącą liczbę przypadków hospitalizacji i coraz młodszy wiek osób dotkniętych zaburzeniami odżywiania.

Promowane w social mediach wzorce piękna mogą wpędzić użytkowników w zaburzenia odżywiania.
Fot. Celebface / Instagram / zrzut ekranu

Przypadków hospitalizacji ze względu na zaburzenia odżywiania jest już bardzo dużo

W obliczu narastającego problemu związanego z zaburzeniami odżywiania w społeczeństwie niesamowicie ważnym elementem jest zrozumienie roli, jaką odgrywają media społecznościowe w zaostrzaniu tego problemu. Istotne jest zidentyfikowanie mechanizmów, przez które treści obecne na platformach internetowych wpływają na kształtowanie negatywnych postaw i zachowań związanych z odżywianiem się, zwłaszcza wśród młodego pokolenia.

Analiza tej kwestii może posłużyć jako podstawa do opracowania skutecznych strategii prewencyjnych oraz działań mających na celu ochronę użytkowników mediów społecznościowych przed szkodliwymi wpływami na ich zdrowie psychiczne.

Zaobserwowano niepokojący trend podwojenia liczby wizyt w szpitalach dla młodych dziewcząt z zaburzeniami odżywiania od 2019 do 2021 roku. Na platformie X (dawniej: Twitter) pojawia się za to pięciokrotnie więcej dyskusji na temat zaburzeń odżywiania i samookaleczeń… Ten gwałtowny wzrost liczby przypadków świadczy o narastającym problemie zdrowotnym, który dotyka szczególnie młode pokolenie. Zaburzenia takie jak anoreksja i bulimia, stanowią realne zagrożenie dla życia i zdrowia osób dotkniętych nimi, wymagając pilnej interwencji i skutecznych działań prewencyjnych.

Dynamika społeczna jest prawdopodobnie najbardziej szkodliwą siłą w mediach społecznościowych. Przyjaciele, których poznajesz w internecie, mogą w rzeczywistości pogorszyć twoje zdrowie psychiczne.

Kristina Lerman, główna autorka badania i główna naukowczyni w Information Sciences Institute, cytowana przez serwis neurosciencenews.com.

Codzienne bombardowanie idealizowanymi obrazami ciała na platformach społecznościowych może powodować u osób wrażliwych na te bodźce poczucie niezadowolenia z własnego wyglądu, co z kolei może stanowić istotny czynnik ryzyka dla rozwoju zaburzeń odżywiania.

Walka o atencję. Jak wydarzenia modowe wpędzają w zaburzenia odżywiania?

Zwiększona ekspozycja na treści promujące wyidealizowany wygląd ciała oraz treści nacechowane trendującymi aktualnie normami piękna prowadzi do nasilenia negatywnych porównań i problemów z samooceną. W ogniu krytyki stają również wydarzenia modowe, podczas których można obserwować ekstrawaganckie stroje celebrytów. Nie bez powodu o Met Gali 2024 pisze się jako o Igrzyskach Śmierci.

Film omawiający strój Kim Kardashian podczas Met Gala 2024, w którym celebrytka ledwo mogła oddychać

Przeanalizowano m.in. platformę X w kontekście zaburzenia odżywiania u młodych osób

Zespół naukowców z Uniwersytetu Południowej Kalifornii wykorzystał zaawansowane techniki uczenia maszynowego do tego, aby przeanalizować ogromną liczbę tweetów i postów z różnych platform społecznościowych. Poprzez zastosowanie takiego rozwiązania badacze byli w stanie zidentyfikować wzorce, tematy oraz pojawiające się tendencje w dyskusjach dotyczących diety, odżywiania i związanych z nimi treści.

Zaobserwowano pewnego rodzaju błędne koło, w którym użytkownicy bardzo szybko przechodzili od niewinnych rozmów na temat diety do coraz bardziej zaangażowanych treści promujących różne szkodliwe zachowania związane z zaburzeniami odżywiania, w tym pro-anoreksyjne treści. Wykorzystując uczenie maszynowe, badacze starali się zidentyfikować kluczowe czynniki przyczyniające się do wpadania we wspomniane błędne koło oraz zrozumieć mechanizmy, które go napędzają.

Modele językowe doskonale potrafią wychwytywać niuanse w języku angielskim. Rozumieją obelgi, slang i wszystko to, o czym mówią ludzie, mając wystarczające dane.

David Chu, pierwszy autor artykułu i doktorant nauk informatycznych, Information Sciences Institute, cytowany przez serwis neurosciencenews.com.

Badacze przeprowadzili analizę roli tzw. online’owych komór echa w nasileniu ekspozycji użytkowników na szkodliwe treści związane z zaburzeniami odżywiania. Komory echa są grupami użytkowników mediów społecznościowych, które wzajemnie potwierdzają i wzmacniają swoje przekonania, minimalizując tym samym interakcje z osobami lub grupami o odmiennych poglądach, jak podaje serwis neurosciencenews.com. Poprzez zrozumienie dynamiki takich baniek, badacze mogli lepiej zidentyfikować, jakie grupy są najbardziej narażone na ekspozycję na szkodliwe treści oraz jak można interweniować, aby złamać ten cykl i zapewnić wsparcie osobom dotkniętym problemem zaburzeń odżywiania.

Komory echa wzmacniają toksyczność w mediach społecznościowych

Badanie potwierdza, że media społecznościowe stanowią główne źródło treści związanych z zaburzeniami odżywiania. Dzięki łatwej dostępności i szerokiej dystrybucji na różnych platformach użytkownicy są narażeni na szkodliwe treści promujące niezdrowe wzorce żywieniowe i zachowania, co może prowadzić do nasilenia problemu, jakim są zaburzenia odżywiania.

Analiza wykazała, że istnienie komór echa (czy też baniek informacyjnych), gdzie użytkownicy wzajemnie potwierdzają i wzmacniają swoje przekonania, ogranicza możliwość eksponowania się na różnorodne perspektywy oraz zdania. Takie toksyczne środowisko może przyczynić się do utrwalenia negatywnych postaw i wzorców związanych z zaburzeniami odżywiania.

Osoba ogląda wideo na smartfonie przedstawiające uśmiechniętą kobietę w kapeluszu pijącą sok.
Fot. Kaspars Grinvalds / Shutterstock

Wnioski z badania sugerują pilną potrzebę skutecznej interwencji w zakresie moderacji treści online, szczególnie w kontekście treści związanych z zaburzeniami odżywiania. Działania te powinny być ukierunkowane na identyfikację i usuwanie szkodliwych treści oraz promowanie tych pozytywnych. Należy zapewnić bezpieczne środowisko dla użytkowników mediów społecznościowych.

Źródło: neurosciencenews.com. Zdjęcie otwierające: Fot. Pixabay / Pixabay

Motyw