Na Majorce zdarzyła się rzecz całkiem wyjątkowa — narodziło się bowiem dziecko z dwiema matkami. Było to możliwe dzięki wykorzystaniu rewolucyjnej metody wspomaganego rozrodu, znaną jako Invocell, która pozwoliła kobietom na „doświadczenie macierzyństwa”. Jak będzie wyglądać przyszłość macierzyństwa?
Spis treści
Inna ścieżka do rodzicielstwa
Niepłodność, rozwijająca się jako jedno z głównych wyzwań medycyny XXI wieku i choroba cywilizacyjna, dotyka coraz więcej par na całym świecie. Zdefiniowana przez WHO jako niemożność zajścia w ciążę przez co najmniej 12 miesięcy, pomimo regularnego współżycia (3-4 razy w tygodniu) i braku antykoncepcji, stanowi trwały problem zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. W czasie rozmów o tym problemie często wymiennie stosuje się termin „bezpłodność” – jest to jednak stan oznaczający trwały brak możliwości rozrodu u jednego z partnerów.
Według dostępnych danych statystycznych około 20% par (około 1,5 miliona osób) w Polsce zmaga się z tym problemem. Z roku na rok statystyki te się pogarszają. Z pewnością też nie pomagają nieprzychylne metodzie in vitro obwieszczenia rządu, który w 2016 roku zniósł możliwość państwowego dofinansowania zabiegów in vitro. A procedury leczenia niepłodności są kosztowne (finansowo i emocjonalnie) i często długotrwałe. Niedawno pisaliśmy o polskim start-upie. który zajmuje się tematem związanym z niepłodnością.
Pod koniec lat 70. XX wiek, a dokładniej 25 lipca 1978 roku, na świat przyszła Louise Joy Brown, czyli pierwsze dziecko, które przyszło na świat za pomocą metody in vitro. Nowa metoda zapewniła cały wachlarz emocji ówczesnym społeczeństwom świata. Z jednej strony uznana została za przełomowe osiągnięcie w dziedzinie medycyny, otwierające nowe możliwości dla par borykających się z niepłodnością. Z drugiej zaś strony metoda in vitro wzbudziła niemałe kontrowersje związane z etyką i moralnością, szczególnie w kontekście manipulacji ludzkim życiem poza naturalnym procesem prokreacji. Po in vitro przyszła pora na sztuczne macice, które pozwolą na ciążę.
W niektórych społeczeństwach i środowiskach religijnych in vitro było odbierane jako naruszenie świętości życia i naturalnego porządku rzeczy. Z czasem jednak w wyniku postępujących badań naukowych i zdobywania coraz większej akceptacji społecznej in vitro stało się powszechnie stosowaną metodą leczenie niepłodności. Dzięki kolejnym badaniom i doskonaleniu technologii, procedury in vitro stawały się coraz bardziej skutecznej i bezpieczne, co przyczyniło się do znormalizowania tej formy pomocy reprodukcyjnej. Oczywiście wśród niektórych grup społeczno-religijnych in vitro wciąż jest tematem kontrowersyjnym.
Invocell to stosunkowo nowa metoda, dopuszczona przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (ang. skrót. FDA) do leczenia niepłodności poprzez posiew dopochwowy, jak czytamy na stronie twórców. Nowatorskie podejście polega na tym, że ciało kobiety pełni rolę naturalnego inkubatora zapłodnienia. Z tego podejścia skorzystały też dwie kobiety z Majorki.
Derek — dziecko z dwiema matkami
Derek to zdrowy 3,3-kilogramowy chłopiec, który przyszedł na świat 30 października 2023 roku, jak podaje dziennik „Diario de Mallorca„. Derek to też pierwsze w Europie, a drugie na świecie, dziecko z dwiema matkami, według informacji opublikowanych w dzienniku „El Mundo”. Noworodek już na etapie embrionalnym był noszony przez parę kobiet.
Parę kobiet, czyli 27-letnią Azaharę i 30-letnią Estefanię, połączyła decyzja o podzieleniu ciąży, korzystając z innowacyjnej techniki wspomaganego rozrodu, zwaną Invocell. Felipe Gallego, biolog i dyrektor laboratorium Juaneda Fertility Center na Majorce, zauważył, że ta technologia umożliwia kobietom „dzielenie doświadczenia macierzyństwa„, eliminując konieczność zewnętrznego laboratoryjnego inkubowania w pierwszych dniach rozwoju embrionalnego.
Według Gallego Invocell pozwala na zajście w ciążę w bardziej naturalny sposób, co sprawia, że proces ten odbywa się w ciele kobiety, bez konieczności korzystania z laboratoryjnych inkubatorów. Azahara, w rozmowie z portalem Menorca, wyraziła wdzięczność za tę nowatorską technikę, podkreślając, że pozwoliła jej „bardziej zaangażować się” w proces starania się o dziecko.
Metoda Invocell szansą na dziecko dla wielu par. Czym jest?
Jak podaje serwis PAP Invocell to niewielkie urządzenie działające jak inkubator. Przeznaczone jest do umieszczania komórek jajowych wraz z nasieniem. Składa się z kapsułki umieszczonej pod szyjką macicy, zabezpieczonej przed przemieszczaniem się lub wypadnięciem. W przypadku decyzji pary kobiet o dzieleniu ciąży, partnerka nosząca kapsułkę przekazuje jeden z wyselekcjonowanych, już uformowanych zarodków swojej partnerce piątego dnia, gdzie rozwija się do momentu porodu.
Wybraliśmy oocyty (przyp. red. tj. komórki dające początek komórkom jajowym) od pacjentki numer jeden i połączyliśmy je z nasieniem pozyskanym z banków nasienia w Sewilli i Kraju Basków, a następnie umieściliśmy w kapsułce Invocell, którą wprowadziliśmy pod szyjkę macicy drugiej pacjentki. Tam pozostały cztery dni — do czasu, kiedy uformowały się zarodki.
Felipe Gallego cytowany przez PAP za „Diario de Mallorca„, dyrektor laboratorium Juaneda Fertility Center na Majorce.
Według doniesień medialnych metoda Invocell jest tańsza o 40% od konwencjonalnego zapłodnienia in vitro. Mówi się, że jest to jedna z najbardziej ekonomicznych ścieżek leczenia niepłodności.
Pierwsze na świecie dziecko z dwiema matkami
Jak wspominaliśmy, metoda Invocell została już wykorzystana w przeszłości. Pięć lat temu na świat przyszedł Stetson, pierwsze na świecie dziecko z dwiema matkami. Para z północnego Teksasu, Ashleigh i Bliss Coulter z Mountain Springs zostały szczęśliwymi matkami zdrowego chłopca dzięki wykorzystaniu tej techniki, jak pisał portal ABC News w 2018 roku.
Chciałam, aby dziecko było biologicznie moje, ale nie chciałam doświadczać ciąży.
Bliss Coulter, Mountain Springs, cytowana przez portal ABC News.
Gdy parą są osoby tej samej płci, zwykle jedna z kobiet zachodzi w ciąże przy pomocy nasienia z np. banku spermy. Partnerka musi natomiast adoptować dziecko. Tutaj kobiety również miały możliwość aktywnego zaangażowania się w ten ważny proces w ich życiu.
Źródło: PAP, ABC News, Zdjęcie otwierające: obraz wygenerowany za pomocą DALL-E 3.