O wadach, zaletach, a nawet budowie i wrażeniach z korzystania z instalacji LPG napisał już kolega Dominik w jednym z poprzednich materiałów, do którego oczywiście odsyłam po pakiet ciekawych informacji. Dziś skupimy się głównie na suchych faktach i kalkulacjach. Jako prywatny posiadacz samochodu z takim rozwiązaniem (i po części miłośnik tańszego tankowania) zmotywowałem się, by okazać na światło dzienne wszystkie wydatki związane z jazdą na gazie. Ile to kosztuje, czy to się opłaca i co — poza tankowaniem — wymaga wyciągania pieniędzy z portfela?
Samochód z LPG – koszty. Spis treści
Samochód z LPG: ile kosztuje instalacja?
Zacznijmy od podstawowej informacji, czyli od samej ceny systemu LPG. Tutaj skupiłem się głównie na kosztorysach podanych przez warsztaty trudzące się zakładaniem tego typu instalacji: mój samochód posiadał takowe rozwiązanie już po wyjeździe z salonu i nie mam własnego doświadczenia przy samym zakładaniu gazu. Aby poszukiwania były bardziej precyzyjne, ograniczyłem się do serwisów wyłącznie w Warszawie.
Ceny usługi plus kompletnej instalacji rozpoczynały się od 1700 złotych za najprostsze instalacje. Najwięcej opcji otrzymywali właściciele samochodów z silnikiem czterocylindrowym, ze względu na największą popularność tych jednostek. Nieco lepsze firmy i komponenty to wzrost kwoty nawet do ponad 3000 złotych. Posiadacze silników sześcio- i ośmiocylindrowych muszą liczyć się z wydatkiem co najmniej 4000 złotych za zakup i montaż w profesjonalnym warsztacie. Różnice są widoczne na samych cenach części. Spójrzmy na przykładowe oferty z Allegro:
To oczywiście same najpotrzebniejsze części: reduktor, sterownik, wtryskiwacze, wskaźnik rezerwy, przewody i elektrozawory. Do całej tej listy należy doliczyć również butle, które różnią się kształtem i wielkością. Najlepszym rozwiązaniem jest rezygnacja z koła zapasowego i butla w kształcie wnęki. Takie butle, niezależnie od rozmiarów, zazwyczaj kosztują tyle samo i można je kupić do 500 złotych. W pakiecie otrzymujemy homologację na dziesięć lat i wszystko, co potrzebne do jej instalacji w aucie.
Nie każdy samochód może jednak mieć takową butlę, ze względu na umieszczenie koła zapasowego pod podłogą bagażnika, a nie w środku. Upewnijcie się więc, czy wasze auto pomieści tego typu kształt. Jeśli nie, nic straconego: produkuje się również butle „walcowate”. Ich dużym minusem jest jednak znaczne ograniczenie miejsca w bagażniku. Możecie mieć z kolei o wiele większą pojemność zbiornika, w zależności od tego ile miejsca chcecie na niego przeznaczyć w kufrze. Cena będzie podobna do okrągłej butli, chyba że zdecydujecie się na znacznie większe objętości. Ja posłużę się przykładem 40-litrowego walca:
Jeśli chodzi o samą instalację od strony technicznej, to powyższe rzeczy rozwiążą wszystkie wasze zapotrzebowania. Teraz pozostaje tylko warsztat i montaż. A później legalizacja w urzędzie.
„Wbicie” LPG w dowód. To coś kosztuje?
Samo założenie instalacji LPG w samochodzie to nie koniec historii. Aby legalnie jeździć z gazem, należy wybrać się z kompletem dokumentów (homologacja butli, rachunek za usługę, homologacja sposobu montażu) do waszego Wydziału Komunikacji. Tam dokonujecie zmiany w dowodzie rejestracyjnym i urząd legalizuje waszą nową instalację. Na szczęście sam wpis nic nie kosztuje, jednak należy pamiętać, że na tę operację macie 30 dni po założeniu LPG. Przekroczenie tego terminu może poskutkować mandatem i zabraniem dowodu przez policję, a co za tym idzie — dodatkowym przeglądem na stacji diagnostycznej.
A przeglądy są droższe, czyli jak serwisować instalację i ile kosztuje jazda na gazie
Oczywiście, sama jazda samochodem z instalacją LPG jest niespełna dwa razy tańsza, niż na benzynie. Obecna cena PB95 (na dzień 11.12.2022) to okolice 6,5 złotego za litr. Gaz z kolei od jakiegoś czasu oscyluje w okolicach 3-ech złotych za litr. Zakładając, że to paliwo o wiele mniej kaloryczne i auto potrzebuje spalić go nieco więcej w rozłożeniu na 100 kilometrów, to w każdej kalkulacji wychodzi niecałe dwa razy mniej wydatków za paliwo w skali miesiąca, przynajmniej w moim wypadku.
Należy się jednak liczyć się z innymi wydatkami w ciągu roku, których unikniecie, jeżdżąc „czystą” benzyną. Przede wszystkim, samo badanie techniczne będzie droższe, bo zamiast 100 złotych, wyniesie 162 złote. Co więcej, jeśli serwisujecie samochód na bieżąco w ASO (co zalecam robić), musicie liczyć się z serwisowaniem podstawowych elementów, które się zużywają: wtryskiwaczy LPG, elektrozaworów i przewodów. To zazwyczaj pojedyncze wydatki, ale należy być na nie przygotowanym. Przykładowe ceny części możecie przejrzeć poniżej:
To tylko losowe przykłady wyciągnięte z internetu, a do poszczególnych instalacji ceny mogą się nieznacznie różnić.
Należy też doliczyć samą usługę przeglądu w warsztacie i ewentualną cenę wymiany wadliwych części. LPG pracuje na swoim własnym systemie operacyjnym i komputerze, dlatego sama diagnostyka elektroniki również może być dodatkowo płatna. Nie zapominajcie, że każdy serwis należy wykonywać w wykwalifikowanym miejscu i nie każdy mechanik ma uprawnienia i umiejętności, by się podjąć napraw.
Butla starcza na 10 lat. Co dalej? Jak przedłużyć homologację lub jak zmienić butlę LPG?
Każda nowa butla LPG otrzymuje homologację na 10 lat. Co to znaczy? Nic innego jak to, że po 10 latach będziecie zmuszeni wykonać jej przegląd, lub ją po prostu zmienić. Jak się zapewne domyślacie, operację przedłużenia również może wykonać tylko wyspecjalizowany warsztat. Usługa kosztuje od 400 do 600 złotych w zależności od potencjalnych uszkodzeń. Nowa homologacja starcza na kolejne 10 lat, jednak po upływie tego czasu nie będziecie mogli przedłużyć jej ponownie.
W moim własnym rozrachunku zdecydowanie lepiej jest kupić taką samą butlę od nowa. Wyjątkiem są oczywiście specjalne konstrukcje o wyjątkowej objętości, które znacznie taniej będzie przedłużyć, niż wymieniać. Jeśli macie warunki, to wymiany możecie dokonać na własną rękę, co wiąże się z oszczędnością na usługę. Instrukcja jest bardzo prosta:
W pierwszej kolejności musicie po prostu wyjeździć cały gaz z butli. Następnie odłączacie akumulator samochodu i zakręcacie wszystkie zawory od gazu, włącznie z tymi na parowniku. Odłączacie przewody i wykręcacie butlę z mocowania. Następnie wkładacie nową, podłączacie wszystko po kolei i gotowe.
Dokumenty homologacyjne otrzymujecie wraz z zakupem butli, a ich okazanie konieczne jest tylko i wyłącznie przy przeglądzie samochodu. Nie musicie się więc przejmować, że będą wam potrzebne jakieś dodatkowe „papiery”. Samodzielna wymiana może zaowocować oszczędnością od 200 do nawet 500 złotych za usługę.
Bonus: LPG w silniku diesla. To możliwe?
Montaż LPG w silniku diesla to nie jest żaden nowoczesny wynalazek. Niektóre firmy spedycyjne montują to rozwiązanie w ciężarówkach, by generowało oszczędności na dłuższych trasach. Instalacja działa jednak o wiele inaczej niż klasyczne rozwiązanie w autach benzynowych. Posiada jednak ciekawe efekty uboczne.
Przede wszystkim, sama instalacja dla silników wysokoprężnych jest droższa. Części bez usługi to co najmniej 2 tysiące złotych (plus butla), a usługa może przekroczyć kolejne 5 tysięcy. Dotychczas sam montaż był więc mocno nieopłacalny, bo olej napędowy kosztował o wiele mniej od benzyny. Teraz sytuacja się może nieco zmienić, dlatego przytoczę kilka przykładów korzyści i przybliżę działanie takowej instalacji.
Przede wszystkim, LPG w dieslu nigdy nie działa samodzielnie. To znaczy może, jednak montaż takiej instalacji to niemal gruntowna przeróbka silnika, która wiąże się ze skrajnie nieopłacalnymi wydatkami. Większość systemów gazu to po prostu dotrysk LPG do oleju napędowego, skutkujący mniejszym (około 20-30%) spalaniem ON. Inwestycja zwraca się o wiele później niż w przypadku klasycznych rozwiązań, ale tańsza jazda to nie jedyna korzyść. Taka instalacja zmienia mieszkankę powietrzną na gazowo-powietrzną, co skutkuje lepszą wydajnością silnika i tym samym… naturalnym i bezpiecznym wzrostem mocy o około 25% względem mocy fabrycznej.
Inny pozytywny efekt uboczny to zwiększona trwałość filtrów DPF. Olej napędowy dzięki instalacji LPG dopala się skuteczniej, dlatego mniej go trafia do układu wydechowego, a co za tym idzie, mniej zapycha powyższe filtry. Silnik dzięki temu jest też zdrowszy dla środowiska i emituje o wiele mniej tlenów azotu i szkodliwych cząstek.
Znalazłem dla was przykładową cenę instalacji. Należy do niej doliczyć montaż w wyspecjalizowanym warsztacie oraz butlę.
Podsumowanie. To jak to jest z tą opłacalnością LPG w samochodzie?
Czy LPG jest opłacalne i czy warto założyć je do swojego samochodu? Uważam, że tak. Jestem tego doskonałym przykładem: mój samochód jest o wiele tańszy w eksploatacji z instalacją gazową. Przy cenach paliwa w 2022 roku nawet konieczne serwisy i droższe przeglądy nie wykraczają poza kalkulację tańszego tankowania. Oczywiście wszystko jest zależne od waszych zapotrzebowań. Jeśli ktoś nie robi dużej ilości kilometrów w ciągu roku, by odczuć różnicę przy tankowaniu, może mieć inne zdanie na temat gazu.
Zgadzam się też z Dominikiem, który zauważył, że przed montażem instalacji należy zrobić odpowiedni research. Nie każdy silnik benzynowy dobrze współpracuje z instalacją, a silniki z wtryskiem bezpośrednim nie będą działały tak samo, jak te z alternatywnym rozwiązaniem. Przedstawione przeze mnie koszta to tylko przykładowe dane, które pasują do większości używanych samochodów w Polsce.
fot. GettySignatures/boschettophotography