Rozwój sztucznej inteligencji (AI) rewolucjonizuje wiele dziedzin naszego życia, w tym edukację. Duże modele językowe, jak ChatGPT, coraz częściej wykorzystywane są przez studentów do różnych celów, od sprawdzania gramatyki, po pisanie prac dyplomowych. Jaka przyszłość czeka edukację w obliczu nadużywania chatbotów?
Na antenie Polskiego Radia RDC w audycji Technologicznie Mówiąc o wyzwaniach szkolnictwa w konfrontacji z systemami sztucznej inteligencji Piotr Pilewski, redaktor naczelny Android.com.pl, rozmawiał z przedstawicielami Our Future Foundation – Kamilem Tomkowiczem, członkiem zarządu i Maksymilianem Januszem Mireckim, dyrektorem programowym Fundacji.
Spis treści
Cały wywiad możecie obejrzeć w serwisie YouTube na kanale Polskiego Radia RDC lub korzystając z załączonego poniżej wideo. W rozmowie goście poruszyli ważne kwestie związane z wykorzystaniem AI w edukacji. Zwracali także uwagę na konieczność dostosowania systemu szkolnictwa w Polsce do nowej rzeczywistości, a także znalezienie równowagi między korzystaniem z AI a rozwijaniem umiejętności samodzielnego myślenia i krytycznego analizowania informacji.
AI zmieni przyszłość edukacji
Goście audycji podkreślali wiele korzyści płynących z wykorzystania AI w edukacji, kładąc nacisk na wartościowe i etyczne używanie sztucznej inteligencji. Jedną z najważniejszych jest indywidualizacja procesu nauczania. Jak zauważył Kamil Tomkowicz: „ChatGPT jest jak prywatny tutor (mentor, nauczyciel – przyp. red.), bezpłatny oczywiście, z którego korzystam do nauki”. Dzięki AI można dostosować tempo i sposób przekazywania wiedzy do indywidualnych potrzeb każdego ucznia.
Kolejną zaletą jest dostępność informacji. „ChatGPT może wytłumaczyć temat tak, jakbym był dwunastolatkiem”, mówił Tomkowicz. Narzędzia AI bez problemu mogą dostarczać odpowiedzi na pytania w sposób prosty i zrozumiały, co ułatwia przyswajanie wiedzy i pozwala na lepsze zrozumienie skomplikowanych tematów. Z kolei Maksymilian Janusz Mirecki podkreśla, że narzędzia AI mogą przyspieszyć proces nauki i ułatwić dostęp do informacji.
Wykorzystanie AI w szkolnictwie to także zagrożenia
Eksperci zgodnie stwierdzili, że zakazywanie korzystania z narzędzi AI jest nieefektywne i że uczelnie powinny raczej wdrażać i instruować studentów, jak bezpiecznie i skutecznie korzystać z AI.
Obaj rozmówcy zwrócili uwagę na potencjalne zagrożenia związane z nadmiernym wykorzystywaniem AI w edukacji. Jednym z nich jest ryzyko plagiatu, choć od lutego 2024 roku eksperci z Ośrodka Przetwarzania Informacji dodali do Jednolitego Systemu Antyplagiatowego (JSA) funkcję, pozwalającą bezpłatnie sprawdzać, czy dana praca dyplomowa została napisana z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.
Jednocześnie Kamil Tomkowicz zaznaczył, że „coraz częściej mówi się o tym, że prace dyplomowe powinny zostać wycofane, bo nie mają one już głębszego sensu”.
Innym problemem jest utrata umiejętności samodzielnego myślenia i krytycznego analizowania informacji. Maksymilian Janusz Mirecki zwrócił tu uwagę na zagrożenia wynikające z korzystania z AI przez osoby w zbyt młodym wieku.
Jeżeli doprowadzimy do tego, że z tych narzędzi młodzi ludzie będą korzystać za szybko, to wtedy istnieje ryzyko, że ich umiejętności w pewnych obszarach się pogorszą.
Maksymilian Janusz Mirecki, dyrektor programowy Our Future Foundation
System edukacji musi się dostosować do rzeczywistości technologicznej
W obliczu tych wyzwań (ale i niezaprzeczalnych zalet AI) konieczna jest adaptacja systemów edukacyjnych. Jak stwierdził Kamil Tomkowicz, „Polska wśród krajów Unii Europejskiej w badaniu, które sprawdza poziom kompetencji cyfrowych w społeczeństwie, zajmuje dopiero 24 miejsce. Także my, jako społeczeństwo, mamy jeszcze bardzo dużo do zrobienia”.
Pomimo zgodności co do ogólnych trendów, eksperci mają nieco odmienne wizje przyszłości edukacji. Mirecki jest bardziej optymistyczny i widzi w AI szansę na stworzenie bardziej elastycznych i indywidualnych programów nauczania. Tomkowicz natomiast zwraca uwagę na konieczność zachowania równowagi między wykorzystaniem technologii a tradycyjnymi metodami nauczania.
Eksperci zaproponowali kilka rozwiązań, które mogą być pomocne, by sprostać wyzwaniom związanym z wdrażaniem sztucznej inteligencji w edukacji. Przede wszystkim, należy nauczyć uczniów krytycznego myślenia, by potrafili odróżnić prawdę od fałszu w zalewie informacji generowanych przez systemy sztucznej inteligencji. Jako równie ważne rozmówcy wskazali rozwijanie kompetencji cyfrowych, takich jak programowanie, by młodzi ludzie mogli efektywnie korzystać z nowych technologii. Ponadto, zdaniem ekspertów, system edukacyjny powinien być bardziej elastyczny, dostosowując się do indywidualnych potrzeb każdego ucznia. Wreszcie, szczególnie na poziomie nauczania podstawowego czy licealnego, niezbędna jest współpraca między szkołą a domem, by rodzice wspierali dzieci w korzystaniu z technologii i nabywaniu nowych umiejętności.
W rozmowie podkreślono także, że konieczne jest przeprowadzenie badań i opracowanie odpowiednich regulacji, aby zapewnić, że sztuczna inteligencja będzie służyła rozwojowi edukacji, zamiast ją ograniczać.
O programie Technologicznie mówiąc
Technologicznie mówiąc to audycja radiowa, która w przystępny sposób wprowadza słuchaczy w świat nowoczesnych technologii.
Program nadawany jest w każdą środę o godzinie 9.00 na antenie Polskiego Radia RDC oraz w formie wideo w serwisie YouTube. Prowadzi go Piotr Pilewski, redaktor naczelny Android.com.pl.
Technologicznie mówiąc łączy w sobie najnowsze informacje z branży, wywiady z ekspertami oraz praktyczne porady. Jego celem jest edukowanie społeczeństwa i pomaganie w zrozumieniu, jak technologie wpływają na nasze życie. Dzięki temu nawet osoby mniej obeznane z tematyką IT mogą śledzić najnowsze trendy i odkrywać nowe możliwości, jakie daje nam postęp technologiczny. Szczegółowe informacje znajdziecie na stronie audycji w serwisie RDC.
Źródło: RDC, opracowanie własne. Zdjęcie otwierające: Xavier Lorenzo / Shutterstock
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.