Portal DOM to nowe narzędzie tworzone przez polski rząd, które ma na celu zwiększenie transparentności na rynku nieruchomości mieszkaniowych.
Dzięki niemu zarówno osoby prywatne chcące kupić mieszkanie, jak i profesjonalni inwestorzy oraz instytucje publiczne będą mieli dostęp do rzetelnych i aktualnych danych o cenach transakcyjnych mieszkań w całej Polsce. W Android.com.pl pisaliśmy o tej inicjatywie już wcześniej – teraz pojawił się projekt ustawy.
Spis treści
Jakie informacje będzie można znaleźć w portalu?
Portal DOM umożliwi powszechny dostęp do informacji statystycznych o cenach transakcyjnych lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych na rynku pierwotnym i wtórnym (średnich lub medianach), generowanych w oparciu o parametry wybrane przez użytkownika:
- lokalizacja,
- okres,
- typ rynku,
- rodzaj nieruchomości,
- liczba pokoi,
- powierzchnia użytkowa,
- umiejscowienie na danej kondygnacji etc.
Wynik zapytania użytkownika będzie generowany na podstawie co najmniej 6 transakcji. Będzie to mechanizm ochrony przed ujawnieniem danych o konkretnych transakcjach.
Dziś osoby zainteresowane zakupem nieruchomości mieszkaniowych w Polsce nie mają dostępu do wiarygodnych i aktualnych danych o cenach transakcyjnych mieszkań.
Ceny publikowane m.in. przez komercyjne portale ogłoszeniowe są najczęściej cenami ofertowymi, które mogą znacząco odbiegać od wartości rynkowych i mogą być też podatne na manipulacje.
Aby ułatwić decyzje zakupowe, w oparciu o wiarygodne dane dotyczące cen transakcyjnych, niezbędne jest zbudowanie portalu o zasięgu ogólnokrajowym, aktualizowanego na bieżąco i z uwzględnieniem przeprowadzanych transakcji zarówno z rynku pierwotnego, jak i wtórnego
Krzysztof Paszyk, minister rozwoju i technologii
Kto będzie odpowiadać za Portal DOM?
Portal DOM będzie prowadzony przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). UFG prowadzi już inne narzędzie ochrony nabywców mieszkań – Ewidencję Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego. Ma więc już wypracowane automatyczne kanały komunikacji z podmiotami profesjonalnymi (deweloperzy, banki) zgłaszającymi dane o transakcjach.
Rozszerzenie zakresu danych zbieranych na potrzeby Ewidencji będzie szybsze i tańsze w realizacji niż budowa nowego systemu od podstaw.
W Portalu DOM będą gromadzone trzy rodzaje danych:
- z rynku pierwotnego dotyczące umów w zakresie mieszkań i domów jednorodzinnych objętych obowiązkiem prowadzenia mieszkaniowego rachunku powierniczego, pozyskiwane od podmiotów profesjonalnych obowiązanych do zgłaszania danych do Ewidencji Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego.
- z rynku pierwotnego dotyczące umów sprzedaży nieruchomości mieszkaniowych nieobjętych obowiązkiem prowadzenia mieszkaniowego rachunku powierniczego, pozyskiwane od podmiotów profesjonalnych (głównie deweloperów) nieobjętych obowiązkiem zgłaszania danych do Ewidencji,
- z rynku pierwotnego i wtórnego przekazywane przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w oparciu o informacje wynikające z aktów notarialnych zgłaszanych przez notariuszy.
Kiedy zacznie to działać?
Portal DOM zostanie uruchomiony w oparciu o nowelizację ustawy z 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 695). Projekt został już opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Ze względu na czas niezbędny do stworzenia Portalu (zaprojektowanie systemu informatycznego, wybór wykonawcy przez UFG, testy rozwiązań itp.), Portal DOM rozpocznie funkcjonowanie z upływem 20 miesięcy od ogłoszenia ustawy.
Pełna funkcjonalność serwisu zostanie jednak osiągnięta dopiero po odpowiednim zasileniu Portalu danymi, które będą wpływać wraz z zawieranymi transakcjami rynkowymi.
Jakie są reakcje internautów?
Nowe narzędzie z pewnością wzmocni pozycję negocjacyjną osób kupujących mieszkania – i z tego względu naprawdę nie możemy doczekać się jego uruchomienia.
Jednak w serwisie X użytkownicy zwracają uwagę, że trzeba będzie na niego czekać kilka lat (obecnie w konsultacjach, potem parlament, a zacznie działać po 20 miesiącach od opublikowania ustawy). Tymczasem rząd potrafi zaproponować projekty dopłat, które opracowywane są nawet w dwa tygodnie…
Co więcej, nie trzeba żadnego rządowego portalu, aby Polacy poznali ceny mieszkań – te wszystkie dane są już przecież w posiadaniu instytucji rządowych. Osoby kupujące nieruchomości mogłyby korzystać z nich nawet teraz – wystarczyłoby tylko te dane opublikować (nawet w postaci plików CVS).
Podobny system funkcjonuje od 20 lat
Warto wiedzieć, że podobny projekt już funkcjonuje – i to od września 2004 roku. Chodzi o system AMRON, czyli system Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami, stworzony przy Związku Banków Polskich.
Gromadzi on 99% informacji, które miałby również gromadzić portal DOM. Co więcej, bankowy system gromadzi znacznie szerszy zasób danych.
Rządowa inicjatywa utworzenia Portalu Danych o Obrocie Mieszkań (Portal DOM) jest w pewnym sensie wyważaniem otwartych drzwi, bowiem Związek Banków Polskich posiada podobną platformę informacyjną, która po drobnych i niekosztownych modyfikacjach może spełniać oczekiwania autorów rządowego projektu.
Jacek Furga, prezes Centrum AMRON, prezes Centrum Procesów Bankowych i Informacji.
Z systemu AMRON korzysta ponad 600 podmiotów gospodarczych, w tym ponad 350 banków spółdzielczych, wszystkie banki komercyjne. Z tej bazy od 2008 roku korzysta Narodowy Bank Polski, od 2012 roku Komisja Nadzoru Finansowego, od 2008 roku korzysta Prokuratura Krajowa, a od zeszłego roku 2023 również Policja.
Budowa platformy według założeń rządowych kosztowałaby kilkadziesiąt milionów złotych i zapewne mogłaby być uruchomiona najwcześniej w 2026 roku, podczas gdy baza oparta na danych zebranych przez Centrum AMRON, przy niewielkich nakładach finansowych i modyfikacjach, mogłaby zostać udostępniona wszystkim zainteresowanym jeszcze przed końcem 2024 roku.
Źródło: Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Banki.pl. Zdjęcie otwierające: Pete Linforth / Pixabay
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.