Lodowiec A81 oraz dwukrotnie większy od niego A76a oderwały się od Antarktydy. Mogą dryfować i topnieć przez dziesięciolecia, stanowiąc zagrożenie dla żeglugi, rybołówstwa i dzikiej przyrody. Ten pierwszy „uwolnił się” zaledwie kilka tygodni temu, a ostatnio po raz pierwszy udało się go nagrać w pełnej okazałości.
Najnowsze góry lodowe na Atlantyku
Jedna z nich, nazwana A81, została sfilmowana, gdy naukowcy wylatywali z brytyjskiej bazy Halley. Letni zespół opuszczał pobliską stację badawczą British Antarctic Survey Halley i był świadkiem początku podróży góry lodowej do Morza Weddella.
A81 uwolnił się zaledwie kilka tygodni temu, gdy duże pęknięcie w lodzie, zwane Chasm-1, rozciągnęło się na cały szelf lodowy. Góra lodowa jest oddalona o 150 km od miejsca, w którym się oderwała. Lodowiec ma około 1550 km2 powierzchni — czyli trzy razy tyle, co Warszawa, która według Wikipedii ma powierzchnię 517,2 km2. Teraz po raz pierwszy udało się go nagrać w pełnej okazałości.
Dwukrotnie większa jest góra lodowa określona jako A76a, która oderwała się w połowie 2021 roku. Jej powierzchnia wynosi 3200 km2. Ma długi i cienki kształt, przypominający gigantyczną deskę do prasowania i dryfuje z Morza Weddella na Antarktydzie do południowego Atlantyku. Brytyjski zespół badawczy śledził ją z pokładu Royal Research Ship Discovery. Aby ją ominąć, statek potrzebował 24 godzin.
Lodowiec przemieszcza się na północ, niesiony przez prądy i wiatry w kierunku Falklandów — może utknąć w płytkich wodach szelfu kontynentalnego. Może też zostać uwięziony w zbiorze pobliskich wysepek znanych jako Shag Rocks. Wtedy problemem może być rozpad i wpływ (mniejszych) gór lodowych na ruch statków w tym obszarze.
Cielenie się lodowców
Proces odłamywania się fragmentów lodowca, w wyniku którego powstają góry lodowe, określa się jako „cielenie”. Jest to naturalny proces, który zachodzi na lodowcach w wyniku zmian temperatury i opadów, ale w ostatnich dziesięcioleciach tempo cielenia lodowców znacznie się przyspieszyło ze względu na globalne ocieplenie i inne czynniki. Może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak podniesienie poziomu morza czy zmiany klimatycznych, może też nieść zagrożenia dla dzikiej przyrody.
Góry lodowe wielkości A81 i A76a stanowią zagrożenie dla żeglugi transatlantyckiej, ponieważ mogą się obrócić i stracić warstwę śniegu, przez co są mniej widoczne dla statków.
W 1914 roku utworzono Międzynarodowy Patrol Lodowy (International Ice Patrol) — była to reakcja na zatonięcie RMS Titanic w kwietniu 1912 roku. Misją tej organizacji jest monitorowanie zagrożenia górami lodowymi na północnym Atlantyku. IIP bazuje na obserwacji z powietrza oraz danych satelitarnych, aby kontrolować położenie gór lodowych na obszarze Atlantyku. Informacje te są następnie przekazywane do operatorów statków w celu uniknięcia kolizji z górami lodowymi.
Źródło: BBC, British Antarctic Survey, fot. Depositphotos/AchimHB