To, że kolej w Polsce wymaga modernizacji, jest oczywiste chyba dla wszystkich osób, które mają okazję poruszać się za pomocą tego środka transportu. Przyszłością ekologicznego transportu kolejowego są pociągi na wodór, które oferują wiele zalet, takich jak niska emisja zanieczyszczeń, wysoka wydajność i duży zasięg. Zauważyło to Ministerstwo Klimatu i Środowiska, z którego inicjatywy stworzono porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej. Przystąpiły do niego Polskie Koleje Państwowe.
Spis treści
Czy pociągi na wodór są już w użytku?
Kilka krajów, w tym Niemcy, Francja i Japonia, prowadzi zaawansowane testy i wdrożenia pociągów wodorowych. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest pociąg Coradia iLint, który od kilku lat kursuje na niektórych trasach. Stworzył go francuski koncern Alstom. Pierwszy na świecie pociąg pasażerski zasilany wodorem został oficjalne zaprezentowany w 2022 roku w Czechach.
Lokomotywa na wodór z Polski
Polacy nie muszą korzystać z zagranicznych rozwiązań. Bydgoska Pesa, która specjalizuje się w budowie pociągów i tramwajów, stworzyła lokomotywę o nazwie SM42-6Dn. Zbiorniki lokomotywy mieszczą 175 kg wodoru, w skład systemu trakcyjnego wchodzą też dwa ogniwa paliwowe o mocy 85 kW każde, bateria oraz cztery silniki trakcyjne.
Została również wyposażona system jazdy autonomicznej, umożliwiający maszyniście jednoosobowe sterowanie radiowe pojazdem w czasie ustawiania składów oraz system antykolizyjny. SM42-6Dn wyróżnia się designem, a istotnym elementem projektu jest usytuowanie kabiny maszynisty w części środkowej pojazdu. Warto dodać, że jest to pierwsza tego typu lokomotywa wodorowa w Europie, dopuszczona do eksploatacji przez polski Urząd Transportu Kolejowego.
Przedstawiciele Pesy przewidują, że pierwsze składy ciągnięte przez wodorową lokomotywę wyjadą na polskie tory na przełomie 2025 i 2026 roku. Sama lokomotywa wodorowa została kupiona przez Orlen i ma za sobą próbny przejazd na trasie Gdynia – Hel. Testowana była też na terenie bocznicy kolejowej w Inowrocławiu, należącej do Grupy Ciech. Jak podają przedstawiciele Pesy, SM42-6Dn w ramach normalnej pracy manewrowej, pociągnęła z prędkością 10 km/h 43 wagonowy skład o masie powyżej 2 200 ton w jeździe ciągłej, potwierdzając swoje wysokie parametry eksploatacyjne.
Technologie wodorowe w Polsce
W ostatnim czasie PKP podjęło decyzję o aktywnym zaangażowaniu się w rozwój technologii wodorowych, przystępując do Porozumienia sektorowego na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce.
W całej Grupie PKP jest świadomość, że w przyszłości wodór stanowić będzie alternatywą dla paliw kopalnianych. PKP S.A. poprzez swoje działania oraz aktywne uczestnictwo na forum tworzącym Polską Gospodarkę Wodorową, jakim jest Porozumienie Sektorowe, jak inni członkowie Porozumienia, chce adresować swoje oczekiwania co do możliwości współfinansowania, ale również niwelowania luk legislacyjnych oraz technologicznych, których realizacja pozwoli na efektywne i uzasadnione ekonomicznie wdrożenie technologii wodorowych na kolei w Polsce.
Michał Stilger, rzecznik prasowy, Polskie Koleje Państwowe S.A. dla Android.com.pl
Zapytaliśmy przedstawicieli firmy o to, na jakim etapie znajduje się realizacja projektu związanego z wdrożeniem technologii wodorowych w PKP. Oto, jaką uzyskaliśmy odpowiedź:
Aktualnie jako Grupa PKP analizujemy możliwości oraz wyzwania związane z racjonalnym wdrożeniem technologii bezemisyjnego transportu. Realizujemy te analizy poprzez aktywne uczestnictwo w pracach badawczo–rozwojowych w partnerstwie publiczno–prywatnym Europe’s Rail JU [projekt badawczo-rozwojowym FP4 Rail4EARTH]. W ramach niego współpracujemy z innymi kolejami w Europie, ale również dostawcami technologii, badając, rozwijając oraz budując demonstratory technologii.
Nie działamy tam sami. Wspiera nas Ekosystem badawczo-rozwojowy PKP, a wy tym konkretnym przypadku pracujemy z Akademią Górniczo-Hutniczą, Instytutem Kolejnictwa, oraz Siecią Badawczą Łukasiewicz Instytutem Elektrotechniki. Projekt rozpoczął się na przełomie 2022/2023 i potrwa 4 lata. Jego zakończeniem ma być demonstracja nowego interfejsu tankowania dla kolei.
Projekt ten stanowi dla nas poligon analiz, na którym weryfikujemy szanse oraz zagrożenia związane z budowaniem kanału dystrybucji wodoru dla transportu kolejowego, oraz eksploatacją pojazdów napędzanymi alternatywnymi źródłami energii (zastępujące pojazdy spalinowe na liniach niezrektyfikowanych w przyszłości). Dodatkowo wraz z naszymi partnerami pracujemy nad konkretnymi problemami technicznymi związanymi z technologiami wodorowymi, takimi jak lokalizację stacji tankowania wodoru, analiza bezpieczeństwa stacji tankowania wodoru, analiza procesu tankowania w celu poszukiwania najlepszych konfiguracji pojazdu i stacji tankowania oraz nad samym interfejsem tankowania, którego unifikacja pozwoli na ograniczenie kosztów wynikających z różnych standardów tankowania w przyszłości.
Michał Stilger, rzecznik prasowy, Polskie Koleje Państwowe S.A. dla Android.com.pl
W ramach porozumienia PKP zobowiązały się do współpracy z partnerami na rzecz rozwoju infrastruktury wodorowej w Polsce. Spółka będzie też brała udział w projektach badawczo-rozwojowych związanych z technologiami wodorowymi oraz wspierała działania edukacyjne i promocyjne mające na celu zwiększenie świadomości na temat korzyści płynących z zastosowania wodoru.
Źródło: WodorowyŚwiat, RynekKolejowy, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Orlen, własne. Zdjęcie otwierające: Orlen / materiały prasowe
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.