Dziś przypada Dzień Liczby Pi (π), czyli stałej Archimedesa. Dzień wybrany został nieprzypadkowo, ponieważ w amerykańskim sposobnie zapisu dat 14 marca to 03.14, czyli liczba Pi z dwoma miejscami po przecinku. Dziś przypada także rocznica urodzin Alberta Einsteina oraz Władysława Sierpińskiego. Trudno ocenić, czy faktycznie matematycy i fizycy na całym świecie dziś świętują, ale π warte jest tego, by o nim pisać.
Dzień Liczby Pi (π) – 14 marca to wyjątkowa data
Liczba Pi na stałe zapisała się w kulturze i choć nie każdy wie, skąd pochodzi ta stała matematyczna, to zapewne i tak wie, że w przybliżeniu wynosi ona 3,14. Pi to też liczba niewymierna, czyli π nie da się przedstawić w postaci ilorazu dwóch liczb całkowitych. Dodajmy do tego, że Pi jest także liczbą przestępną, a więc nie ma możliwości przedstawienia jej jako wielomianu o współczynnikach całkowitych. Samo π nazywane jest także stałą Archimedesa oraz ludolfiną. Ta ostatnia z nazw pochodzi od imienia matematyka Ludolpha van Ceulena. Temu udało się obliczyć w 1596 roku wartość π do 20 miejsca po przecinku, by później dojść do 35 miejsc po przecinku. Obecnie wartość π po przecinku możemy sprawdzić na milionach pozycji, ale setki lat temu sprawy wyglądały inaczej i nie było komputerów pod ręką.
Dzień Liczby Pi obchodzony jest na całym świecie, ale to głównie święto Amerykanów. Wprawdzie UNESCO w 2019 roku ustanowiły dzisiejszy dzień jako międzynarodowe święto. W Europie można się spotkać też z tym, że świętowanie odbywa się 22 lipca, gdyż 22/7 daje w przybliżeniu właśnie 3,14. Zapewne wszyscy wiedzą o tym, że liczba Pi wykorzystywana jest do obliczania np. obwodu okręgu, ponieważ uczono nas o tym w podstawówce. Stała jest jednak wykorzystywana w wielu innych wzorach, a bez niej NASA najprawdopodobniej nie byłaby dziś tam, gdzie jest. NASA wykorzystuje Pi m.in. do obliczania powierzchni spadochronów jakie muszą być użyte dla lądujących na Marsie pojazdów. Wartość jest także istotna przy obliczeniach związanych z obserwacją planet i ich orbit, czy nawet badania na Marsie… trzęsień ziemi. Wszystko dzięki temu, że bezzałogowy lądownik InSight wyposażony został w sondę, która badała fale powierzchniowe i czas ich przybycia, a korzystano tutaj ze wzorów, które bazowały częściowo na wartości π.
Zobacz też: Sztuczna Inteligencja to ratunek i zagrożenie w jednym.
Nawet poruszanie się łazikiem po powierzchni Czerwonej Planety uzależnione było od π, by móc odpowiednio przekształcić stopnie i radiany na zrozumiałe dla komputera jednostki. Dodajmy do tego jeszcze obliczenia związane z trajektoriami lotów asteroid czy nawet obliczanie zapotrzebowania na paliwo dla statków kosmicznych, gdzie zbiorniki są kuliste lub nawet w formie przypominającej pączka (toroid). Można więc powiedzieć, że Liczba Pi przyczyniła się do tego, że zdobywamy kosmos. Z ciekawostek warto jeszcze dodać, że rekord w zapamiętaniu rozwinięcia Liczby Pi należy do mieszkańca Indii, któremu udało się wymienić 70 030 cyfr po przecinku. Zajęło mu to ponad 17 godzin.
Źródło: NASA / Wikipedia