Jak korzystać z aplikacji mObywatel? Logowanie, funkcje, bezpieczeństwo

Wraz ze swoim rozwojem mObywatel przestał być ciekawostką, a zaczął stanowić przydatne narzędzie dla niemal każdego dorosłego obywatela Polski. Trafiają do niego coraz to kolejne funkcje oraz udogodnienia ułatwiające załatwianie codziennych spraw. W tym poradniku wyjaśnimy, jak korzystać z rządowej aplikacji.

mObywatel – co to właściwie jest?

Aplikacja mObywatel została zaprojektowana z myślą o użytkownikach smartfonów z Androidem i iOS. Za jej stworzenie odpowiada dawne Ministerstwo Cyfryzacji, a dziś jego obsługą zajmuje się odpowiedni dział w Kancelarii Premiera. W zamyśle twórców mObywatela ma on pełnić funkcję cyfrowego portfela na dokumenty. W jednym miejscu w smartfonie możemy mieć cyfrowe kopie m.in. prawa jazdy, legitymacji studenckiej oraz recepty. Dzięki temu niektóre dokumenty możemy zostawić w domu, o ile mamy przy sobie smartfona. Oprócz tego mObywatel umożliwia szybkie potwierdzenie tożsamości, w świecie realnym (np. placówka pocztowa, przychodnia) jak i w internecie (np. podczas rozliczania podatku w systemie online).

Rządowa aplikacja funkcjonuje od kilku lat, ale co jakiś czas jest poddawana mniejszym lub większym modyfikacjom. Stopniowo są dodawane do niej kolejne funkcje, udoskonaleniom ulegają zabezpieczenia, a interfejs jest modyfikowany. Jesienią 2020 roku wprowadzono mObywatela w nowej odsłonie. Od tego czasu interfejs aplikacji jest znacznie bardziej przyjazny.

mObywatel nie jest narzędziem pozbawionym wad. Warto zauważyć, że nie wszędzie można wylegitymować się za pomocą dokumentów zawartych w aplikacji. Mimo to mnogość funkcji tego programu sprawia, że dla większości obywateli będzie on przydatny i warto zacząć z niego korzystać.

Jak korzystać z mObywatela? Logowanie i menu aplikacji

Korzystanie z mObywatela jest bezpłatne. Żeby zacząć używać aplikacji, trzeba najpierw mieć założony Profil Zaufany. To pewnego rodzaju klucz do różnego rodzaju cyfrowych usług online. Profil można założyć przez internet, wykorzystując do tego choćby bankowość elektroniczną.

Aplikacja jest dostępna w sklepach Google Play oraz App Store. Po jej instalacji i uruchomieniu powinniśmy zapoznać się z podstawowymi informacjami oraz regulaminem. Na głównym ekranie zobaczymy przycisk Dodaj swój pierwszy dokument. Musimy go kliknąć i wybrać opcję mObywatel. Teraz pozostaje nam zalogować się do aplikacji, wykorzystując do tego Profil Zaufany lub mojeID. Potem wystarczy już postępować zgodnie ze wskazówkami na ekranie i zacząć korzystać z mObywatela.

Kolejne logowania do aplikacji są już znacznie prostsze. Za każdym razem po uruchomieniu mObywatela musimy podać ustawione przez siebie hasło. Możemy jednak uprościć ten proces, aktywując logowanie biometryczne w ustawieniach. Wtedy do zalogowania się wystarczy nam użycie czytnika linii papilarnych lub skanu twarzy i podanie 4-cyfrowego PIN-u. PIN możemy wyłączyć w ustawieniach.

Samo korzystanie z aplikacji jest bardzo proste. Na głównym ekranie widzimy dokumenty i usługi, które już aktywowaliśmy. Są one rozmieszczone w formie kafelków. Na dole znajduje się przycisk Dodaj dokument, którego funkcja jest dokładnie taka, jak wskazuje napis. W prawym dolnym rogu mamy ikonkę z zębatkami. Po jej kliknięciu możemy zmieniać wielkość kafelków oraz ich kolejność. W prawym górnym rogu znajduje się z kolei skrót do ustawień. Tam możemy m.in. zmienić hasło, sprawdzić historię logowania, skontaktować się z pomocą techniczną lub dezaktywować aplikację.

mObywatel – lista funkcji, narzędzi i usług

Obecnie mObywatel posiada wiele funkcji i narzędzi, ale nie każdy musi korzystać z nich wszystkich. Poniżej wyjaśniamy, do czego można wykorzystać aplikację i jakie dokumenty da się w niej aktywować.

Dokumenty, które można aktywować w mObywatelu

• mObywatel – główny dokument w mObywatelu nazywa się tak samo, jak cała aplikacja. To dawna mTożsamość, czyli odzwierciedlenie danych z naszego dowodu osobistego. Możemy użyć tego dokumentu, żeby wylegitymować się np. podczas wyborów, w recepcji hotelu czy też na odbierając list na poczcie. Niestety, nie skorzystamy z niego w sytuacji, gdzie wymagany jest tradycyjny dokument, czyli np. w banku, na lotnisku oraz u notariusza.
• mPrawo Jazdy – zawiera odwzorowanie danych ze zwykłego prawa jazdy. Może być przydatne, gdy plastikowy dokument zostawimy w domu, a chcemy np. wypożyczyć samochód lub pokazać kierowcy auta, z którym mieliśmy kolizję, że mamy uprawnienia do kierowania i załatwić sprawę bez wzywania policji.
• mPojazd – moduł zawierający odzwierciedlenie danych z dowodu rejestracyjnego, polisy OC oraz karty pojazdu.
• Unijny Certyfikat COVID – przydatny głównie podczas podróży za granicę, zawiera kod QR potwierdzający, że jesteśmy zaszczepieni. UCC zastąpił wcześniej dostępny w mObywatelu Krajowy Certyfikat COVID.
• Karta Dużej Rodziny – cyfrowa wersja KDR, która pozwala rodzinom korzystać ze zniżek w instytucjach publicznych i prywatnych firmach.
• mLegitymacja szkolna/studencka – dzięki niej możemy potwierdzić, że jesteśmy uczniami lub studentami, nawet jeśli zapomnieliśmy plastikowego dokumentu z domu.
• mLegitymacja UUT – pozwala pracownikom kolei korzystać ze zniżek.

Pozostałe funkcje mObywatela

• eRecepta – moduł umożliwiający pobieranie, przeglądanie i realizowanie recept w aptece. Zamiast podawać farmaceucie kod otrzymany od lekarza wraz ze swoim numerem PESEL, wystarczy pokazać kod wyświetlany na ekranie smartfona.
• Małopolska Karta Aglomeracyjna – zintegrowany bilet na pociągi, autobusy oraz tramwaje, z którego można korzystać w województwie małopolskim.
• Bilety kolejowe – pozwala wyświetlić na smartfonie bilety zakupione w systemie PKP Informatyka (bilkom.pl) oraz na stronie bilet.wielkopolskiebilety.pl.
• Polak za granicą – zawiera porady związane z bezpieczeństwem, obyczajami, kulturą i sposobami podróżowania dla osób wyjeżdżających do innych krajów.
• Punkty Karne – ten moduł aktywuje się automatycznie, gdy dodamy do mObywatela dokument mPojazd. Umożliwia sprawdzenie liczby oraz daty ważności punktów karnych.
• Naruszenia środowiskowe – korzystając z tego modułu możemy zgłosić incydent szkodzący środowisku, np. porzucenie odpadów lub zanieczyszczenie wody.
• Złóż wniosek – korzystając z mObywatela i wybierając opcję złóż wniosek, mamy możliwość wysłania wniosku o dodatek elektryczny. Możliwe jest też porównywanie cen opału – szczegóły w podlinkowanym tekście.
• Diia – pozwala obywatelom Ukrainy potwierdzać swoją tożsamość w urzędach. Taką samą nazwę ma ukraiński odpowiednik mObywatela, który został zintegrowany z polską aplikacją. O szczegółach możecie przeczytać w podlinkowanym tekście.

Unijny Certyfikat COVID oraz eRecepta to moduły aplikacji mObywatel, które są dostępne również dla osób z Ukrainy.

Za pomocą mObywatela można też zalogować się do systemu Twój e-PIT. Wystarczy uruchomić aplikację, wybrać główny dokument (mObywatel, dawniej mTożsamość), a następnie wybrać opcje Przekaż i Przekaż do instytucji. Następnie trzeba zeskanować smartfonem kod QR wyświetlany na ekranie komputera.

Skąd w mObywatelu biorą się nasze dane?

Dane w mObywatelu pochodzą z różnych państwowych rejestrów i systemów. Przykładowo eRecepta korzysta z Internetowego Konta Pacjenta, a mPojazd zawiera informacje pobrane z bazy CEPiK. Dzięki temu dane w aplikacji są aktualne i gdy któreś z nich ulegną zmianie, to o ile zostały poprawnie wprowadzone przez odpowiedni urząd, po odświeżeniu mObywatela będą wyświetlane prawidłowo.

Warto pamiętać, że większość dokumentów w mObywatelu stanowi jedynie odzwierciedlenie tego, co znajdziemy w ich tradycyjnych wersjach. Nie można zatem traktować np. głównego dokumentu jako dowodu osobistego lub mPrawa Jazdy jako samodzielnego potwierdzenia uprawnień do kierowania pojazdem. Dokumenty w mObywatelu mogą być użyte w określonych sytuacjach i są ważne tylko wtedy, gdy ważność zachowują ich tradycyjne odpowiedniki. Jeśli nie mamy prawa jazdy nie aktywujemy mPrawa Jazdy, jeśli zgłosiliśmy w urzędzie zgubienie dowodu osobistego i unieważniliśmy dokument, to dawna mTożsamość również nie będzie ważna.

Jak mObywatel zmieni się w przyszłości?

W przyszłości w rządowej aplikacji powinniśmy mieć możliwość wyświetlenia paszportu. Z kolei główny dokument w aplikacji, będący cyfrowym odzwierciedleniem danych z dowodu osobistego, ma być traktowany na równi z plastikowym dokumentem. Do mObywatela trafią również usługi oferowane przez ZUS oraz możliwość zastrzeżenia numeru PESEL, by np. nikt nie wziął pożyczki na nasze dane. W przyszłości do rządowej aplikacji swoje moduły będą mogły dodawać samorządy, organizacje zawodowe i związki sportowe.

Czytaj także: Hotel, sąd, poczta, apteka — gdzie można użyć mObywatela, a gdzie nie?

Wiadomo także, że mObywatel ma wyjść poza ramy aplikacji mobilnej i być kompletnym systemem, z którego będzie można korzystać także w przeglądarce internetowej. Szczegóły dotyczące wszystkich opisywanych rozwiązań oraz tego, na jakim są etapie i kiedy można spodziewać się ich wdrożenia, znajdziecie w podlinkowanych tekstach.