Pluton

Pluton i jego księżyce skrywają niesamowite tajemnice, które czekają na odkrycie

5 minut czytania
Komentarze

Układ Słoneczny jest pełen tajemniczych miejsc, do których trudno dotrzeć sondom. Jednym z nich jest Pluton, który znajduje się na peryferiach naszego układu. W 2006 roku planeta została zdegradowana do miana karłowatej. Nie zmieniło to faktu, że obiekt ten wciąż skrywa niesamowite tajemnice, które czekają na odkrycie.

Sprawdź też: Xiaomi Mi Band 6 najtaniej na rynku – z pewnego źródła!

Jaki jest Pluton?

Pluton znajduje się w tzw. pasie Kuipera, pierścieniu ciał niebieskich poza orbitą Neptuna, który przez wielu naukowców jest uznawany jako granica Układu Słonecznego. Obiekt ten został odkryty w 1930 roku i został wtedy dziewiątą planetą naszego układu. Po odkryciu innych ciał niebieskich o podobnej wielkości, w tym Eris, naukowcy postanowili zdegradować Plutona do miana planety karłowatej.

Pluton

Dlaczego tak się stało? Otóż w 2006 roku stworzono oficjalną definicję „planety”, zgodnie z którą obiekt taki musi spełniać 3 kryteria:

  • Musi znajdować się na orbicie wokół Słońca.
  • Musi być wystarczająco masywny, aby mógł zostać zaokrąglony przez własną grawitację.
  • Musi spełnić kryterium „oczyszczania sąsiedztwa” – które oznacza, że ciało niebieskie musi być grawitacyjnie dominujące, a w jego pobliżu nie może być innych ciał o porównywalnej wielkości (nie wliczając księżyców).

Pluton nie spełnił trzeciego warunku. Jego masa jest znacznie mniejsza niż łączna masa innych obiektów na orbicie i to aż o 0,07 razy. Nie zmienia to faktu, że planeta karłowata jest dziewiątym co do wielkości i dziesiątym pod względem masy znanym obiektem krążącym bezpośrednio wokół Słońca. Planeta karłowata składa się głównie z lodu i skał i jest niewielka – ma jedynie 1/6 masy naszego Księżyca.

Jedyny statek kosmiczny, który dotarł do Plutona to sonda New Horizons. Stało się to w lipcu 2015 roku. Dzięki tej misji, wiemy nieco więcej na temat tego niesamowitego obiektu:

  • Pluton ma średnicę 2370 km – około 1/5 średnicy Ziemi,
  • Na powierzchni ciała niebieskiego znajdują się góry sięgające 3500 m, które mogły utworzyć się na podłożu skalno-lodowym,
  • Powierzchnię Plutona w znacznej części pokrywają: metan i lód azotowy o grubości około 10 km,
  • Planeta karłowata jest jedną z najzimniejszych w Układzie Słonecznym – temperatury sięgają tu minus 232 stopni Celsjusza,
  • Niektórzy naukowcy sądzą, że planeta karłowata mogła mieć ocean pod powierzchnią,
  • Orbita Plutona jest nietypowa, ponieważ jego odległość od Słońca może się znacznie różnić – może się ona zbliżyć do Słońca bardziej niż Neptun!
  • Kiedy planeta karłowata znajduje się bliżej Słońca, jej lód na powierzchni topnieje i tymczasowo tworzy cienką atmosferę, składającą się głównie z azotu z niewielką ilością metanu.
  • Niska grawitacja Plutona, nieco większa niż jedna dwudziesta grawitacji ziemskiej, powoduje, że atmosfera ta rozciąga się znacznie wyżej niż ziemska.
  • New Horizons sfotografował zamarznięte jezioro w regionie Tombaugh Regio,
  • Rok na Plutonie trwa 248 ziemskich lat, a dzień – 6 ziemskich dni.

Księżyce Plutona też kryją tajemnice

Pluton ma pięć księżyców:

  • Charon – największy, którego średnica to ponad połowa średnicy planety karłowatej, został odkryty w 1978 roku,
  • Styks – niewielki księżyc odkryty w 2012 roku,
  • Nix – odkryty w 2005 roku,
  • Kerberos – bardzo mały satelita odkryty w 2011 roku,
  • Hydra – jej powierzchnia jest pokryta głównie lodem, odkryto ją w 2005 roku.

Styks, Nix, Kerberos i Hydra to bardzo małe księżyce względem Charona i niewiele o nich wiemy. Ich wielkość wobec dominującego satelity przedstawiona została na obrazku. W przeciwieństwie do większości innych satelitów w Układzie Słonecznym, cztery niewielkie księżyce Plutona nie obracają się synchronicznie z planetą. To oznacza, że ich okres rotacji nie jest taki sam jak ich okres orbitalny.

To zdumiewające, że tak małe ciało niebieskie jakim jest Pluton ma co najmniej 5 księżyców. Naukowcy sądzą, że satelity Plutona powstały w wyniku zderzenia dwóch planet karłowatych i innego obiektu Pasa Kuipera na początku historii Układu Słonecznego.

Charon i Pluton są bardzo podobne pod względem wielkości, a ich orbita nietypowa. Oba ciała niebieskie krążą wokół punktu w przestrzeni, który leży między nimi. W związku z powyższym niektórzy naukowcy określają ten duet jako podwójną planetę karłowatą!

To właśnie Charon budzi największą ekscytację naukowców. Bardzo dziwnym zjawiskiem na tym księżycu jest jego czerwona czapa znajdująca się na północnym biegunie. We wrześniu 2016 roku astronomowie ogłosili, że składa się z tolin. Są one organicznymi makrocząsteczkami – które mogą sugerować powstanie życia. Zostały one wyprodukowane z metanu, azotu i innych gazów uwalnianych z atmosfery Plutona.

„Uważamy, że promieniowanie jonizujące z wiatru słonecznego rozkłada mróz polarny, aby zsyntetyzować coraz bardziej złożone, bardziej czerwone materiały odpowiedzialne za unikalne albedo na tym tajemniczym księżycu. Etan jest mniej lotny niż metan i pozostaje przymarznięty do powierzchni Charona długo po wiosennym wschodzie słońca. Ekspozycja na wiatr słoneczny może przekształcić etan w trwałe czerwonawe osady na powierzchni, przyczyniając się do powstania czerwonej czapki Charona”.

– stwierdził Ujjwal Raut – autor nowego badania na temat Charona.

Źródło: nasa, space, sciencedaily,

Motyw