Faraon Amenhotep I panował Starożytnym Egiptem w XVI wieku przed naszą erą. Oznacza to, że jego zmumifikowane zwłoki mają już około 3500 lat! Niedawno współczesna technologia pozwoliła naukowcom zajrzeć do środka mumii bez naruszania samego ciała.
Nowoczesna tomografia „otwiera” 3500-letnią mumię
Sposób, w jaki naukowcy w Egipcie wykorzystali skany tomografii komputerowej (CT), do „cyfrowego rozpakowania” mumii jest imponujący. Ważne dla historii jest to, że zwłoki faraona Amenhotepa I są szczególnie istotne. Ta mumia była jedną z niewielu znalezionych w ciągu ostatnich kilku stuleci, której jeszcze nie otworzono.
Mumia Amenhotepa I, który rządził od około 1525 roku przed naszą erą do 1504 roku przed naszą erą, została po raz pierwszy prześwietlona w 1932 roku. Nie została ona jednak rozpakowana ze względu na „doskonałe zawinięcie” i dekoracje w postaci wianków z kwiatów i znakomitej maski na twarz. Samą ozdobę artyści zwieńczyli namalowaną na czole kobrą.
Zobacz też: Gry z 2021 roku, których premierę mogłeś przegapić
Sahar Saleem wyjaśnia proces badania
Naukowcy zajmujący się tą mumią starali się wykorzystać tomografię komputerową, ponieważ jest ona dokładniejsza niż zdjęcia rentgenowskie. Dodatkowo umożliwia ona tworzenie trójwymiarowych obrazów kości i narządów wewnętrznych.
Fakt, że mumia Amenhotepa I nigdy nie została rozpakowana, daje nam wyjątkową okazję. Chodzi tu nie tylko o zbadanie, w jaki sposób faraon został pierwotnie zmumifikowany, ale także jak był traktowany i ponownie pochowany wieki po jego śmierci. Co ciekawe zrobili to Arcykapłani Amona! – powiedziała w komunikacie prasowym Sahar Saleem, profesor radiologii na Wydziale Medycyny Uniwersytetu w Kairze i radiolog z „Egyptian Mummy Project”.
Trzy tysiące lat temu kapłani odrestaurowali i ponownie pochowali mumię Amenhotepa I i inne zwłoki. Według naukowców zrobili to, aby naprawić szkody wyrządzone przez rabusiów grobów. Mumię Amenhotepa I archeolodzy odkryli w 1881 roku w starożytnym mieście Teby (dzisiejszy Luksor) nad Nilem w południowym Egipcie. Oryginalnego grobowca Amenhotepa I niestety nigdy nie odnaleziono.
Saleem wraz ze słynnym egiptologiem i współautorem badań — Zahim Hawassem wykonali swoją pierwszą tomografię komputerową w 2019 roku w Galerii Królewskich Mumii w Muzeum Egipskim w Kairze. Hawass w swojej karierze przebadał już ponad 40 mumii w ramach rozpoczętego w 2005 roku egipskiego projektu Ministerstwa Starożytności. Co ciekawe, po raz pierwszy archeolodzy wykorzystali tomografię komputerową do zbadania mumii w 1977 roku.
Dzięki cyfrowemu rozpakowaniu mumii i „zdarciu” jej wirtualnych warstw (maski na twarzy i bandaży) mogliśmy zbadać tego dobrze zachowanego faraona. Dokonaliśmy tego z bezprecedensowymi szczegółami – powiedziała Saleem.
Amenhotep I i jego fizyczne aspekty
Odkrycia naukowców dowodzą, że Amenhotep I w chwili śmierci miał około 35 lat. Faraon mierzył blisko pięć stóp i sześć cali wzrostu (około 168 centymetrów), miał mocne, zdrowe zęby oraz był obrzezany.
Pod bandażami nosił 30 amuletów i wyjątkowy złoty pas ze złotymi koralikami. Wydaje nam się, że Amenhotep I fizycznie przypominał swojego ojca. Miał wąski podbródek, mały nos, kręcone włosy i lekko wystające górne zęby — powiedziała Sahar Saleem.
Amenhotep I był drugim faraonem w XVIII dynastii władców Starożytnego Egiptu. Przed nim rządził jego ojciec — Ahmose I. Według naukowców po śmierci Amenhotepa on i jego matka Ahmose-Nefertari byli czczeni jak bogowie. To, czego naukowcy jeszcze nie odkryli to, co było przyczyną śmierci faraona.
Nie mogliśmy znaleźć żadnych ran ani zniekształceń spowodowanych chorobą, które uzasadniałyby przyczynę śmierci. Wyjątkiem są liczne okaleczenia, których dokonano po śmierci. Prawdopodobnie dokonane przez rabusiów przed jego drugim pogrzebem. Jego wnętrzności usunęli pierwsi mumifikatorzy, ale pozostawili mózg oraz serce – powiedziała Saleem.
Być może Amenhotep I zmarł na atak serca. Takie przypuszczenia snuje Zahim Hawass. Naukowiec w rozmowie z NBC News powiedział, że nie znaleziono dowodów na to, że faraon ciężko chorował. Naukowiec dodał, że to niezwykłe widzieć mumię z nieusuniętym mózgiem. Amenhotep I został najstarszą znalezioną mumią, u której przedramiona ciała skrzyżowano w tak zwanej pozycji Ozyrysa.
Saleem i Hawass przed tomografią przypuszczali, że ci, którzy odrestaurowali mumię 3000 lat temu, wykorzystali królewski sprzęt pogrzebowy dla późniejszych faraonów. Ku ich zdziwieniu odkryli, że kapłani „Z miłością naprawili rany zadane przez rabusiów grobowców. Następnie przywrócili mumię do dawnej świetności i zachowali wspaniałą biżuterię oraz amulety na miejscu”.
Źródło: USA Today