Rozbieżność stawek podatku w przypadku klasycznych książek, oraz wydań w wersji elektronicznej była zjawiskiem co najmniej dziwnym. Niższy VAT na e-booki, który zaczął obowiązywać miesiąc temu, nie sprawił jednak, że ceny elektronicznych książek zaczęły spadać.
Stawka podatku VAT na e-booki – o co całe zamieszanie?
Nurtowała Was kiedyś kwestia tego, jak to możliwe, że ceny e-booków są bardzo zbliżone do fizycznych wydań książek? Na logikę, e-book powinien być znacznie tańszy. Odpadają koszty produkcji oraz transportu, nie zużywa się ani jednej kartki papieru, e-book nie zajmuje miejsca w magazynach. Książka w takiej formie nie trafia też do stacjonarnych księgarni, które muszą na siebie odpowiednio dużo zarobić. Utrzymanie lokalu i pracowników w końcu sporo kosztuje. Niektórzy autorzy, którzy wydawali e-booka na mniejszą skalę, kierując go do wąskiej grupy odbiorców, pomijali wydawnictwo przy wydaniu e-booka. Tytuł trafiał zwyczajnie w formacie PDF na stronę sklepu internetowego prowadzonego przez autora.
Niektórzy upatrywali przyczyn wysokich cen e-booków w dość absurdalnym podejściu państwa do publikacji w tej formie. Stawka podatku na VAT na książki w Polsce wynosi 5%, tymczasem na e-booki do niedawna wynosiła aż 23%. Książki w elektronicznej formie właściwie nie były traktowane przez prawo jak książki, tylko jak niektóre usługi. Sejm po wielu apelach czytelników oraz autorów uchwalił projekt ustawy, zgodnie z którą od listopada stawka podatku VAT na e-booki wynosi 5%. Jeśli ktoś spodziewał się, że po tej decyzji ceny elektronicznych książek zaczną lawinowo spadać, srogo się przeliczył.
Dlaczego ceny e-booków nie zostały znacznie obniżone?
Po obniżeniu podatku VAT na e-booki, ceny większości z nich nie uległy żadnej zmianie. Doszło jedynie do bardzo nielicznych obniżek cen, które ciężko nawet ze stuprocentową pewnością powiązać ze zmianami w prawie. Mówi się o tym, że wydawcy podnieśli marże i zwiększyli ceny dla dystrybutorów. Prezes Legimi, Mikołaj Małaszyński, powiedział Rzeczpospolitej, że mamy do czynienia ze swego rodzaju reakcją na wcześniejsze rabaty udzielane książkom elektronicznym. Wydawcy rzekomo rekompensują sobie koszta poniesione przy okazji wcześniejszych prób pobudzenia rynku e-booków. Elektroniczne książki mimo sporego rozgłosu w przestrzeni publicznej stanowią jedynie ok. 5% rynku. Z kolei cytowana przez portal tvp.info prezes Biblioteki Analiz Ewa Tenderenda-Ożóg wskazuje na jeszcze jeden aspekt. Trzeba uwzględnić to, iż nie było okresu przejściowego i wydawcy mogą się dostosowywać do nowych stawek przy wprowadzaniu na rynek nowych tytułów – ocenia.
Wnioski? Jeśli w ogóle czytelnicy doczekają się zauważalnych obniżek cen większej ilości e-booków, to jedynie w przypadku nowych pozycji, które dopiero ukażą się na rynku. Do tematu postaramy się więc jeszcze powrócić za kilka miesięcy. Wtedy okaże się, czy wydawcy i dystrybutorzy zdecydowali się na ruchy korzystne dla czytelników.
Niższy VAT na e-booki i jego skutki pokazały, że konsumenci treści zawsze mają najgorzej?
Póki co, czytelnicy nie zyskali na obniżce podatku, na którą czekali wiele lat. Mimo znacznie niższej stawki VAT e-booki wciąż pozostają dosyć drogie. Skoro obniżka podatków niemal nie wpływa na ceny usług/produktów, pojawia się pytanie, czy w przypadku wprowadzenia regulacji nakazujących płacić wydawcom różnych treści większe stawki, również nie wpłynęłoby to na koszty, które ponosi konsument. Jakiś czas temu pojawiły się doniesienia o planowanym opodatkowaniu zagranicznych serwisów streamingowych przez polskie władze. Natychmiast dało się słyszeć opinie, że taki ruch spowoduje jedynie przeniesienie kosztów na użytkowników platform.
Czytaj także: Aktualizacja oferty Netflixa – z platformy usunięto wiele tytułów, ale trochę też dodano
W minionym roku czytanie przynajmniej jednej książki w ciągu roku zadeklarowało zaledwie 37% osób w Polsce – tak wynika z danych Biblioteki Narodowej. Być może licznie dostępne e-booki w niskich cenach poprawiłyby tę kiepsko wyglądającą statystykę, choć z drugiej strony, możliwe, że skończyłoby się na oczekiwaniach. Tak samo jak w przypadku liczenia na to, że obniżka podatku spowoduje niższe ceny produktów.
Źródło: Rzeczpospolita, tvp.info